Narzędzia:

16. posiedzenie Senatu – zakończył się drugi dzień obrad

30.09.2020
Fot. Michał Józefaciuk, Kancelaria Senatu

30 września 2020 r. wieczorem zakończył się drugi dzień 16. posiedzenia Senatu.

Tego dnia Senat wprowadził 20 poprawek do nowelizacji niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. Senatorowie opowiedzieli się za powrotem od 2021 r. do stawki podstawowej VAT – 22 i 7%, eliminując przepis przewidujący utrzymanie podwyższonych stawek podatku VAT w kolejnych latach i określający warunki powrotu do stawek podstawowych. Skreślili przepis, który przewiduje, że w celu przeciwdziałania COVID-19 Rada Ministrów może przyjmować programy rządowe udzielania wsparcia finansowego skierowane do poszczególnych przedsiębiorców lub ich grup. Senat opowiedział się też przeciwko przywróceniu możliwości nakładania obowiązków na jednostki samorządu terytorialnego i podmioty lecznicze oraz wydawania poleceń przedsiębiorcom czy samorządom przez ministra zdrowia, wojewodę czy prezesa Rady Ministrów. Uprawnienia te wygasły na początku września 2020 r. Inne poprawki przedłużają do końca 2020 r. przewoźnikom, którzy uzyskali już licencje na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób, wyłącznie stosowanie części przepisów ustawy o transporcie drogowym oraz wydłużają do końca 2020 r. dla pośredników okres na uzyskanie licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób. Kolejna poprawka rozszerza katalog pomiotów, którym przysługuje dodatkowe świadczenie postojowe o agentów turystycznych. Pozostałe poprawki mają charakter legislacyjny, doprecyzowujący i redakcyjny. Ustawa przewiduje m.in. podwyższenie o 1 mld 850 mln zł kapitału zakładowego PLK SA z wykorzystaniem Funduszu Kolejowego. Zakłada również dokapitalizowanie obligacjami o wartości nie większej niż 1 mld zł portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, w tym 150 mln euro dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia. Przewiduje także przekazanie dodatkowych środków do Funduszu Dróg Samorządowych, obniżenie od 2021 r. akcyzy od paliw silnikowych i podwyższenie opłaty paliwowej. Nowela zakłada także skorelowanie stawek VAT ze stanem finansów publicznych, czyli z ogólną kondycją gospodarki w związku ze stanem epidemii. Umożliwia też wydłużenie o kolejny rok realizowania wydatków budżetowych zaplanowanych na 2020 r.

Izba z 37 poprawkami uchwaliła ustawę o Funduszu Medycznym. Jedna z nich zakłada, że od 2021 r. corocznie Fundusz Medyczny będzie zasilany z budżetu państwa kwotą w wysokości nie niższej niż 4 mld zł. Kolejna ma na celu skreślenie przepisu uprawniajacego ministra zdrowia do zlecania, w drodze porozumienia, innemu podmiotowi realizacji przewidzianych w ustawie zadań Funduszu Medycznego lub ich części. Następna zmiana przewiduje, że programy inwestycyjne finansowane z subfunduszu modernizacji podmiotów leczniczych będą mogły obejmować wsparcie rozwoju infrastruktury udzielania nie tylko świadczeń opiekuńczo-leczniczych, ale także pozostałych świadczeń opieki zdrowotnej. Senatorowie skreślili przepis przewidujący odstępstwo od zasady, że do czasu rozstrzygnięcia konkursu w sprawie wyboru wniosków o dofinansowanie w ramach programu inwestycyjnego minister zdrowia nie może zmieniać regulaminu konkursu w sposób skutkujący nierównym traktowaniem wnioskodawców. Senatorowie chcą, by minimalna wysokość środków finansowych przeznaczanych corocznie na finansowanie ochrony zdrowia, o której mowa w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie obejmowała corocznych wpłat z budżetu państwa na rzecz Funduszu Medycznego. Kolejne poprawki zmierzają do tego, aby kwalifikacja danej technologii lekowej na listę technologii o wysokim poziomie innowacyjności oraz odmowa tej kwalifikacji następowały w drodze decyzji administracyjnej ministra właściwego do spraw zdrowia wydawanej wobec podmiotu odpowiedzialnego właściwego dla danej technologii lekowej. Izba opowiedziała się za tym, by określanie przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wykazu technologii lekowej o wysokim poziomie innowacyjności następowało nie rzadziej niż raz na 3 miesiące, a nie jak zaproponowano w ustawie nie rzadziej niż raz do roku. Podobnie, by określanie przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wykazu technologii lekowej o wysokiej wartości klinicznej następowało nie rzadziej niż raz na 3 miesiące, a nie  – jednorazowo. Ustawa zakłada przeznaczenie dodatkowych środków na ochronę zdrowia. Limit wydatków na fundusz będzie wynosił nie więcej niż 2 mld zł w 2020 r. i 4 mld zł w kolejnych latach do 2029 r. Z funduszu mają być dofinansowywane przebudowa, modernizacja lub doposażenie strategicznych podmiotów ochrony zdrowia, szpitali, programy profilaktyczne, innowacyjne terapie lekowe, a także świadczenia opieki zdrowotnej udzielane świadczeniobiorcom poza granicami kraju.

Senatorowie wprowadzili 3 poprawki o charakterze redakcyjnym i doprecyzowującym do ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Ustawa ma udoskonalić działanie programów antysmogowych „Czyste powietrze” i „Stop smog”. Przewiduje zmniejszenie z 2 do 1% lub 20 budynków minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom wnoszenie o środki z programu, a także zmniejszenie z 50 do 30% wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych gminy. Takie inwestycje zostaną rozszerzone m.in. o przyłączenie budynku do sieci elektroenergetycznej, modernizację istniejącego przyłącza ciepłowniczego, gazowego lub elektroenergetycznego. Nowelizacja zakłada powstanie Funduszu Ekologicznego Poręczeń i Gwarancji, z którego będą udzielane gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek na projekty ekologiczne, a także utworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, służącej do identyfikowania źródeł niskiej emisji z budynków.

Senat  z 11 poprawkami przyjął ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z jedną z nich jedyną konsekwencją pozyskania przez pracodawcę informacji o skazaniu zatrudnionego przed dniem wejścia w życie ustawy pracownika niebędącego członkiem korpusu służby cywilnej prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe było przeniesienie pracownika na inne stanowisko pracy.  Pozostałe poprawki mają charakter legislacyjny i doprecyzujący. Ustawa przewiduje zmiany związane z modyfikacją europejskiego kodeksu wizowego i wejściem Polski do programu ruchu bezwizowego z USA. Dostosowuje polskie prawo do zmian wprowadzonych rozporządzeniem PE i Rady Unii Europejskiej, m.in. reguluje postępowania w sprawie wydawania, cofania i unieważniania wiz. Ustala sposoby składania wniosku o wydanie i szczególne terminy wydania wizy krajowej przez konsula. Zmienia  także przepisy określające zawartość formularza wniosku o wydanie wizy krajowej. Nowela wprowadza również odpowiednie środki, pozwalające na wykonanie obowiązku wynikającego z przystąpienia Polski do programu ruchu bezwizowego z USA, sprawdzanie pod względem karalności wszystkich polskich urzędników imigracyjnych bez względu na poziom dostępu do informacji niejawnych lub wrażliwych. Ustawa zawiera też zmiany w zakresie podróżnego ubezpieczenia medycznego, którego posiadanie przez cudzoziemca stanowi jeden z wymogów uzyskania wizy krajowej.

Izba bez poprawek przyjęła następujące ustawy:

Ustawę o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (projekt rządowy) mającą na celu m.in. dalszy rozwój tego sektora. Wprowadza do prawa krajowego przepisy unijne stanowiące tzw. filar techniczny IV Pakietu Kolejowego w zakresie działalności jednostek notyfikowanych na podstawie dyrektywy unijnej w sprawie interoperacyjności systemu kolei. Nowela zobowiązuje też prezesa Urzędu Transportu Kolejowego do poboru opłat za wydanie m.in. autoryzacji i certyfikatów bezpieczeństwa, a także do wydawania zezwoleń na dopuszczenie urządzeń przytorowych do eksploatacji czy pojazdów kolejowych do obrotu.

Nowelizację ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego (projekt rządowy), która ma umożliwić awans zawodowy pracownikom Centrów Powiadamiania Ratunkowego (CPR), żeby zatrzymać tych najbardziej zaangażowanych i doświadczonych. Operatorzy numerów alarmowych zostaną ponadto objęci ochroną przysługującą funkcjonariuszom publicznym, aby zapobiegać sytuacjom, w których dokonujący zgłoszeń bezkarnie im grożą. Ustawa przewiduje również powstanie Krajowego Centrum Monitorowania Systemu Powiadamiania Ratunkowego, mającego zajmować się m.in. utrzymaniem i rozwojem systemu teleinformatycznego CPR, nadzorem nad przestrzeganiem procedur obsługi zgłoszeń alarmowych, opracowywaniem kryteriów oceny pracy CPR i ich pracowników, przygotowywaniem i prowadzeniem szkoleń.

Ustawę o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (projekt poselski), która poszerza krąg uprawnionych do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn m.in. o wychowanków rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. Zgodnie z uzasadnieniem dzieci w zastępczej opiece rodzinnej czy rodzinnym domu dziecka w większości są wychowywane przez całe swoje dzieciństwo, w wielu wypadkach swoich opiekunów uważają za prawdziwych rodziców, a opiekunowie podopiecznych ‒ za własne dzieci.

Ustawę o zmianie ustawy o Radzie Mediów Narodowych (projekt poselski) wprowadzającą procedurę związaną z powołaniem przez prezydenta RP członka Rady w razie wygaśnięcia członkostwa przed upływem kadencji. Zgodnie z nią prezydent wyznaczałby termin na zgłoszenie kandydata nie później niż 14 dni od dnia wydania postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia członkostwa w radzie. Jeżeli 1 miejsce w radzie, przeznaczone dla osób powoływanych przez prezydenta, zostanie wolne, prawo zgłoszenia po 1 kandydacie na to miejsce przysługiwałoby kolejno 2 najliczniejszym klubom opozycyjnym.

Ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o wzmocnionej współpracy obronnej, podpisanej w Warszawie dnia 15 sierpnia 2020 r. (projekt rządowy) upoważniającą prezydenta do ratyfikacji polsko-amerykańskiej umowy o współpracy wojskowej, która przewiduje zwiększenie liczby żołnierzy USA stacjonujących w Polsce. Zgodnie z nią USA nie zapłacą za dostęp do wspólnie używanych obiektów, ale poniosą koszty ich eksploatacji. Polski wkład ma być co do zasady rzeczowy, obejmie m.in. usługi komunalne, usuwanie odpadów niebezpiecznych, wyżywienie, magazynowanie paliw, amunicji i ochronę obiektów. Zgodnie z umową Polska stanie się europejską siedzibą wysuniętego stanowiska dowodzenia V Korpusu Wojsk Lądowych USA.

W wyniku głosowań Senat zdecydował o odrzuceniu sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2019 r. (50 głosów za, 45 – przeciw, 1 wstrzymujący się) i informacji Rady Mediów Narodowych o jej działalności w 2019 r. (49 głosów za, 45 – przeciw).

Senatorowie zapoznali się z informacją ministra spraw zagranicznych na temat stanu polskiej dyplomacji, którą przedstawił wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński.

Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka (Lewica) pytała, czy jest jakaś przemyślana polityka wobec Białorusi, Ukrainy i Rosji. Senatora Krzysztofa Brejzę (KO) interesowało, dlaczego rząd do tej pory nie złożył skargi do Trybunału w Hadze w sprawie zwrotu przez Rosję wraku tupolewa. Z kolei senator Jerzy Czerwiński (PiS) pytał o ekshumacje polskich ofiar na Wołyniu. Poruszył też kwestię przywrócenia niemieckiej Polonii statusu mniejszości narodowej analogicznie do statusu mniejszości niemieckiej w naszym kraju.

W trakcie debaty senatorowie KO negatywnie ocenili stan polskiej dyplomacji, a politykę zagraniczną rządu uznali za upartyjnioną. Zdaniem senatora Bogdana Klicha (KO) obecne Ministerstwo Spraw Zagranicznych to tylko „żałosny refleks” tego, czym było ono przez długie lata. „Wykastrowaliście polską dyplomację i uczyniliście z MSZ ministerstwo ds. kontaktów zagranicznych” – podkreślił. W jego ocenie za rządów PiS pozycja Polski na świecie zachwiała się, a nasz kraj jest marginalizowany. W tym kontekście senator Bogdan Klich negatywnie ocenił działalność polskiej dyplomacji w zakresie polityki bezpieczeństwa i obrony. „Gdzie jest ta Polska, która swoim partnerom w UE proponowała wzmocnienie wymiaru bezpieczeństwa i obrony? Gdzie są kolejne listy weimarskie, które dawały perspektywę, jak mają wyglądać europejskie zdolności w zakresie bezpieczeństwa i obrony?” – pytał. „Połamaliście boki Trójkąta Weimarskiego. W polityce wschodniej w pewnym momencie zerwaliście partnerstwo polsko-ukraińskie, które było dogmatem tej polityki” – wyliczał senator. Pozytywnie ocenił włączenie polityków opozycji do działań rządu w sprawie sytuacji na Białorusi.

Krytycznie stan polskiej dyplomacji ocenił też senator Marcin Bosacki (KO). „Jest zły nie tylko ze względu na brak kompetencji obecnego kierownictwa MSZ, ale także z powodu konsekwentnego rugowania z resortu fachowców” – wskazał. Jak dodał, dziesiątki byłych ambasadorów stopniowo, ale skutecznie jest usuwanych z resortu. W jego ocenie ma to negatywny wpływ na realizację polskiej polityki zagranicznej.

Polskim dyplomatom za zaangażowanie i właściwy sposób wykonywania swoich obowiązków dziękował senator Jan Maria Jackowski (PiS). Według niego zawsze można dyskutować na temat kierunków polskiej polityki zagranicznej, a prawem opozycji jest mieć inne zdanie na ten temat. Mimo wszystko w tej kwestii panuje jednak pewien konsensus, chociaż rządzący i opozycja inaczej stawiają akcenty. I tak, kiedy mowa jest o sojuszu z USA czy polityce wschodniej istnieje pewna wspólnota poglądów. Senator Jan Maria Jackowski z niepokojem mówił o propozycji niemieckiej prezydencji powiązania budżetu unijnego z oceną praworządności w poszczególnych krajach. „Czy polskie państwo będzie w stanie obronić stosowanie zasad ustalonych w unijnych traktatach?” – pytał. „Teraz mowa jest o warunku przestrzegania praworządności, potem warunkiem mogą okazać się kwestie światopoglądowe” – dodał.

Do zarzutu senatorów KO o przyczynienie się obecnego rządu do osamotnienia Polski w Unii Europejskiej nawiązał senator Michał Seweryński (PiS). W jego ocenie wynika ono z przywiązania naszego kraju do fundamentalnych wartości, które legły u podstaw powstania Unii Europejskiej, nadal wyznawanych przez większość Polaków. „Polska chce być podmiotowa, dlatego jest niewygodna dla innych państw członkowskich” – przekonywał.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Debata „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?” w Żyrardowie

28 marca 2024 r. w Żyrardowie kontynuowano dyskusję o samorządzie w ramach cyklu „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”.

Spotaknie marszałek Senatu z premierem i ministrami rządu Ukrainy

Premier Denys Szmyhal wraz z delegacją rządową rozmawiał z marszałek Małgorzatą Kidawą-Błońską i przewodniczącymi komisji UE i gospodarki o dalszej współpracy

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Wicemarszałek Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.