Aktualności

Komisja Ustawodawcza zdecydowała o wniesieniu projektu inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy o kosztach sądowych. Projekt inicjatywy powstał na podstawie pism napływających do Rzecznika Praw Obywatelskich. Obywatele, którzy byli wzywani przez sąd w charakterze świadka, skarżyli się, że otrzymują zbyt niską rekompensatę za utracony zarobek w związku ze stawiennictwem w sądzie. Senacka legislator przypomniała, że według obowiązującego prawa górna granica wysokości tej rekompensaty wynosi 4,6 proc kwoty bazowej wynagrodzenia dla osoby pełniącej kierownicze stanowisko, która w 2020 r. wynosiła 1789,42 zł, a to oznacza, że osoba taka za jeden dzień może otrzymać rekompensatę w wysokości 82,31 zł. W ocenie skarżących i Rzecznika Praw Obywatelskich ta kwota nie przystaje do obecnych realiów. Senaccy legislatorzy zaproponowali w projekcie jej podniesienie do 10 proc. kwoty bazowej, co sprawi, że górna granica rekompensaty wyniesie 178,94 zł. Z aprobatą do projektu senackiego odniósł się  Marek Tokarczuk z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Dodał, że obecnie obowiązujące stawki rekompensat nie korelują nawet z minimalnym wynagrodzeniem. Zdaniem senatora Adama  Szejnfelda nie powinno być górnego limitu rekompensat, gdyż osoba, która wywiązuje się ze swojego obywatelskiego obowiązku, nie powinna ponosić z tego tytułu kosztów.

Komisja  będzie pracować nad podjęciem inicjatywy legislacyjnej wykonującej  dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 21 października 2014 r. dotyczącego ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz z dnia 26 czerwca 2019 r. dotyczącego tej samej ustawy. Trybunał uznał za niekonstytucyjne wypłacanie innych świadczeń różnym grupom opiekunów osób z niepełnosprawnością. Trybunał stwierdził, że artykuł 17 ustęp 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na moment pojawienia się niepełnosprawności jest niezgodny z 32 artykułem ustęp 1 Konstytucji. Artykuł 17 mówi o tym, że świadczenie pielęgnacyjne, które dzisiaj wynosi 1830 złotych przyznawane jest osobom, które sprawują opiekę nad osobą, która nabyła niepełnosprawność przed 18. lub w przypadku uczących się 25. rokiem życia. Pozostali opiekunowie mogą liczyć na zasiłek dla opiekuna lub specjalny zasiłek opiekuńczy – oba w wysokości 620 złotych netto.

Tego samego dnia Komisja Ustawodawcza zaakceptowała projekt uchwały w 80. rocznicę prawnej likwidacji organizacji mniejszości polskiej w III Rzeszy. W projekcie, wniesionym przez grupę senatorów PiS, przypomniano, że 27 lutego 1940 r. niemiecka Rada Ministrów na Rzecz Obrony Rzeszy wydała rozporządzenie z mocą ustawy o organizacjach polskiej grupy narodowej w Rzeszy Niemieckiej, potocznie nazywane dekretem Göringa. Zakazano w nim działalności istniejących i zakładania nowych organizacji polonijnych na terenie III Rzeszy, a ich majątek przejęto bez odszkodowania. Rezultatem dekretu Göringa były też prześladowania, którym już wcześniej poddani zostali działacze polonijni, uznani za wrogów narodowego socjalizmu i masowo więzieni w obozach koncentracyjnych. „Niestety, mimo upływu 80 lat, mimo licznych deklaracji o dobrej woli, dobrosąsiedzkich stosunkach i przyjaźni rząd Republiki Federalnej Niemiec do dziś utrzymuje w obiegu prawnym skutki nazistowskiego dekretu” – napisano w uchwale. Jak zaznaczono, Polacy zamieszkali od pokoleń na obszarach swojego tradycyjnego osadnictwa w Niemczech i ich potomkowie nie odzyskali statusu polskiej mniejszości narodowej, nie zwrócono im też zagrabionego bezprawnie mienia. „Dlatego Senat stoi na stanowisku, że z punktu widzenia prawa międzynarodowego rozporządzenie z 1940 r. było sprzeczne z obowiązującymi wówczas standardami międzynarodowymi i jako takie należy je uznać za nieważne od początku” – stwierdzono. W projekcie zadeklarowano też wsparcie Senatu dla działań organizacji polonijnych zmierzających do przywrócenia posiadanego przed II wojną światową statusu mniejszości narodowej i przysługujących z tego tytułu praw mniejszości w Niemczech, a także uzyskania odszkodowań za bezprawnie przejęte mienie.

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej będzie rekomendować Senatowi  przyjęcie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o wzmocnionej współpracy obronnej, podpisanej w Warszawie 15 sierpnia 2020 r. Przewodniczący Komisji Bogdan Klich podkreślił, że  komisja ma wątpliwości dotyczące tej umowy. „Osobiście uważam jednak, że za własne bezpieczeństwo lepiej płacić pieniędzmi niż krwią” – powiedział senator Klich. Dodał, że jest za zwiększeniem ile się da żołnierzy amerykańskich w Polsce i sprzętu, choć wyraził przekonanie, że można było się tak nie spieszyć i wynegocjować lepszą umowę.

Senatorowie wskazywali, że obecna umowa jest mniej korzystna dla Polski niż ta zawarta z USA w 2009 r., gdyż zrzeka się z pierwszeństwa jurysdykcji w sprawach sądowych w stosunku do amerykańskich żołnierzy i cywilnego personelu, a także Polska ma ponosić wszelkie koszty usług logistycznych. Wiceminister obrony Marcin Ociepa  mówił, że obecna umowa musi być bardziej elastyczna niż ta sprzed 10 lat, gdyż obecnie będziemy mieć do czynienia z zupełnie inną skalą obecności amerykańskiego wojska. Ponadto dodał, że Polska nie zrzeka się jurysdykcji, a jedynie daje pierwszeństwo amerykańskiemu wymiarowi sprawiedliwości nad swoimi obywatelami, a Polska w każdej sprawie, na której będzie jej zależeć i będzie to leżało w jej interesie będzie miała pierwszeństwo. To oznacza, jego zdaniem, że Polska zachowuje możliwości sądzenia.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji kontynuowały pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie.

Komisje ostatnio pracowały nad tym nad tym projektem, przygotowanym przez Komisję Ustawodawczą, 9 września 2020 r. Przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Krzysztof Kwiatkowski poinformował, że na poprzednim posiedzeniu dyskutowano m.in. o zakresie spraw, których ma dotyczyć ta regulacja, związanych z kwestiami dyscyplinarnymi. Poprawki do projektu zaproponowały senator Lidia Staroń i wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka.
Z informacji, uzyskanych na wniosek komisji, wynika m.in., że w 2015 r. w Polsce działało 3293 kancelarii notarialnych, a w 2020 r. ‒ 3649. W 2019 r. odwołano 80 notariuszy, w 48 wypadkach przyczyną była własna rezygnacja. W 2017 r. wszczęto postępowanie dyscyplinarne wobec 42 notariuszy, w 2018 r. wobec ‒ 37, a w 2019 r. wobec 41 notariuszy.

Proponowana nowelizacja ma zapewnić pełniejsze bezpieczeństwo obrotu prawnego i skuteczniejsze postępowanie dyscyplinarne. Wprowadza obowiązek utrwalenia przez notariusza przebiegu czynności notarialnych za pomocą urządzeń zapisujących obraz i dźwięk. Przewiduje także zmiany usprawniające postępowanie dyscyplinarne w sprawach o delikty dyscyplinarne popełniane przez notariuszy i wydłużenie okresu przedawnienia karalności przewinień dyscyplinarnych. Doprecyzowuje też regulacje dotyczące kosztów postępowania dyscyplinarnego i instytucji zawieszenia w czynnościach zawodowych w toku postępowania dyscyplinarnego.

Komisje postanowiły kontynuować prace nad tym projektem.

Komisja Infrastruktury, po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, jednogłośnie postanowiła zaproponować jej przyjęcie bez poprawek.

Jak poinformował wiceminister infrastruktury Andrzej Bittel, nowelizacja wprowadza do prawa krajowego dyrektywy unijne ‒ w sprawie interoperacyjności systemu kolei i w sprawie bezpieczeństwa kolei, stanowiące tzw. filar techniczny IV pakietu kolejowego. Regulacje dotyczą jednostek notyfikowanych i jednostek wyznaczonych. Nowela nakłada ponadto na prezesa Urzędu Transportu Kolejowego obowiązek poboru opłat za wydanie m.in. autoryzacji i certyfikatów bezpieczeństwa, a także wydawania zezwoleń na dopuszczenie urządzeń przytorowych do eksploatacji czy pojazdów kolejowych do obrotu.

Komisje: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponują Senatowi przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy o wspieraniu termomodernizacji. Jak podsumował wynik głosowania w tej sprawie senator Zygmunt Frankiewicz, oznacza to, że w odbiorze senatorów ustawa ma więcej zalet niż budzi wątpliwości. Przebieg dyskusji wskazuje jednak, że ustawa nie jest produktem doskonałym. Zgłaszane w debacie wątpliwości dotyczyły przede wszystkim funkcjonowania i finansowania  Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Jak wskazywał senator Zygmunt Frankiewicz, może to być kolejne kosztowne zadanie dla samorządu, bez wskazania źródła jego finansowania. Senator Janusz Pęcherz pytał, kto będzie płacił osobom zbierającym dane do bazy. „Trudno bowiem oczekiwać, że będą to robiły za darmo” – mówił senator. W ocenie senatora baza jest jednak niezbędna i oczekiwana, problemem może się okazać jej finansowanie. W opinii wiceministra klimatu Adama Guibourgé-Czetwertyńskiego ustawa nie tworzy nowych zadań dla samorządu, nie spowoduje też dodatkowych kosztów. Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków będzie natomiast narzędziem ułatwiającym samorządowi działania na rzecz czystego powietrza.  Przedstawiając rozwiązania zawarte w ustawie, wiceminister podkreślił, że ma ona usprawnić działania służące walce i udoskonalić funkcjonowanie programów antysmogowych „Czyste powietrze” i „Stop smog”.

Nowela przewiduje m.in. zmniejszenie z 2 do 1% lub 20 budynków minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom staranie się o środki z programu. Wydłuża też z 3 lat do 4 lat okres realizacji porozumienia w wypadku realizacji programu przez gminę w stosunku do więcej niż 2% budynków jednorodzinnych.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rozpatrzyła nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn i zaproponuje Izbie przyjęcie jej bez zmian. Ustawa poszerza krąg uprawnionych do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn m.in. o wychowanków rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka.

Senatorowie nie zakończyli prac nad ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. Obrady będą kontynuowane 29 września 2020 r. Senackie biuro legislacyjne przedstawiło uwagi do ustawy i propozycje poprawek legislacyjnych, doprecyzowujących i redakcyjnych; część z nich uzyskało akceptację Ministerstwa Finansów. Biuro zwróciło ponadto uwagę, że w trakcie prac nad projektem ustawy w Sejmie wprowadzono zmiany rozszerzające jego zakres, co narusza konstytucyjną procedurę ustawodawczą. Przepisy te należałoby usunąć.

Celem ustawy, jak podkreślił wiceminister finansów Sebastian Skuza, jest pobudzenie działalności sektora transportowego. Przewiduje ona m.in. podwyższenie o 1 mld 850 mln zł kapitału zakładowego PLK SA i przekazanie dodatkowych środków do funduszy: drogowego, kolejowego i dróg samorządowych, a także obniżenie od 2021 r. akcyzy od paliw silnikowych i podwyższenie opłaty paliwowej.

Komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zarekomendują Senatowi wprowadzenie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw.

Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu zgłosiło do noweli zastrzeżenia natury konstytucyjnej. Zwróciło uwagę, że poprawki wprowadzane na etapie II czytania powinny pozostawać w związku z projektem złożonym w Sejmie przez wnioskodawcę, tymczasem rozszerzono zakres regulacji o nowelizację ustawy o współpracy rozwojowej. Zastrzeżenia biura legislacyjnego budziły też przepisy, umożliwiające zwolnienie urzędnika imigracyjnego ‒ w razie uzyskania przez pracodawcę informacji o skazaniu go prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe ‒ zatrudnionego przed dniem wejścia w życie ustawy, kiedy nie obowiązywał go wymóg niekaralności.

Senatorowie poparli poprawki odnoszące się zarówno do tych zastrzeżeń, jaki i do uwag legislacyjnych, zaproponowane przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach przewiduje zmiany związane z modyfikacją europejskiego kodeksu wizowego i wejściem Polski do programu ruchu bezwizowego z USA. Reguluje postępowania w sprawie wydawania, cofania i unieważniania wiz. Ustala sposoby składania wniosku o wydanie i szczególne terminy wydania wizy krajowej przez konsula. Wprowadza również sprawdzanie pod względem karalności wszystkich polskich urzędników imigracyjnych bez względu na poziom dostępu do informacji niejawnych lub wrażliwych. Ustawa zawiera też zmiany w zakresie podróżnego ubezpieczenia medycznego, którego posiadanie przez cudzoziemca stanowi jeden z wymogów uzyskania wizy krajowej.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej jednogłośnie poparła nowelizację ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego, która umożliwia awans zawodowy pracownikom Centrów Powiadamiania Ratunkowego (CPR), a operatorów numerów alarmowych obejmuje ochroną przysługującą funkcjonariuszom publicznym. Nowela wprowadza korekty w organizacji i funkcjonowaniu centrów powiadamiania ratunkowego, reorganizuje system szkoleń pracowników centrów powiadamiania ratunkowego, wprowadza nadzór nad pracą centrów i pracowników CPR, reguluje też zagadnienia związane z funkcjonowaniem aplikacji mobilnej „Alarm 112”, służącej do przekazywania zgłoszeń alarmowych w formie sms-ów. Awans zawodowy operatorów numerów alarmowych będzie możliwy dzięki wprowadzeniu gradacji stanowisk: starszego operatora numeru alarmowego, koordynatora oraz koordynatora trenera. Operatorzy numerów alarmowych zostaną objęci ochroną przysługującą funkcjonariuszom publicznym; chodzi o zapobieganie sytuacjom, w których osoby dokonujące zgłoszeń bezkarnie grożą operatorom numerów alarmowych. Ustawa przewiduje również powstanie Krajowego Centrum Monitorowania Systemu Powiadamiania Ratunkowego, do którego zadań będą należeć: utrzymanie i rozwój systemu teleinformatycznego CPR, nadzór nad przestrzeganiem procedur obsługi zgłoszeń alarmowych, opracowywanie kryteriów oceny pracy CPR i ich pracowników, przygotowywanie i prowadzenie szkoleń oraz upowszechnianie wiedzy na temat numerów alarmowych i CPR.

Komisja Kultury i Środków Przekazu pozytywnie zaopiniowała  wniosek przewodniczącego Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senatora Kazimierza Wiatra o zorganizowanie w Senacie wystawy "Rok 2020 Rokiem Fizyki". Będzie ona towarzyszyć  konferencji w Senacie.

Komisja kultury będzie rekomendowała przyjęcie nowelizacji ustawy o Radzie Mediów Narodowych. Senatorowie wskazywali, że w przygotowaniu jest senacka inicjatywa likwidująca istnienie tej Rady, ale w związku z tym że obecna nowela jest czysto techniczna – umożliwia prezydentowi powołanie do składu Rady przedstawiciela klubu opozycyjnego, który z tej Rady zrezygnował, więc ostatecznie Komisja zgodziła się rekomendować tę nowelę bez poprawek.