Aktualności

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznali się z raportem na temat sytuacji ośrodków polonoznawczych w Europie i USA, a także z informacją dotyczącą wsparcia udzielanego im przez państwo polskie. Podczas posiedzenia eksperci prof. Michał Nowosielski z Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego i dr Marcin Gońda z Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego zaprezentowali wnioski z badań ośrodków polonoznawczych w Europie i Ameryce Północnej, przeprowadzonych na zlecenie komisji emigracji. Przedstawili też rekomendacje działań wspierających. Celem badania było ocena sytuacji i perspektyw funkcjonowania ośrodków polonoznawczych za granią, ich potrzeb oraz współpracy z instytucjami państwa polskiego. Jak mówił prof. Michał Nowosielski, przygotowując raport, zbadano ogólną kondycję tych placówek naukowych. Z przeprowadzonych badań wynika, że promują one Polskę za granicą, są też ważne dla Polonii, a także dla polskich uczelni i placówek naukowych, ponieważ współpraca między nimi owocuje nowymi programami. Z przeprowadzonej analizy wynika również, że działalność ośrodków polonoznawczych za granicą nastawiona jest raczej na nauczanie języka i kultury polskiej niż na badania. Brakuje natomiast oferty szeroko rozumianych studiów polonoznawczych. Na funkcjonowanie katedr polonoznawczych wpływ ma także regres, jaki dotyka obecnie kierunki humanistyczne w krajach Europy Zachodniej, co przekłada się na ich finansowanie.

Mówiąc o zakresie i formach wsparcia ośrodków polonoznawczych za granicą przez państwo polskie, prof. Michał Nowosielski stwierdził, że główną rolę odgrywa tu Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, która prowadzi programy nastawione przede wszystkim na nauczanie i promocję języka polskiego z elementami wiedzy o kulturze, historii i miejscu Polski w świecie. Wśród tych programów wymienił programy: „Lektorzy” (85 lektorów języka polskiego w 35 krajach), „Polonista”, „Promocja języka polskiego”, a także kursy języka i kultury polskiej. Jak zaznaczył, wspieraniem zagranicznych ośrodków polonoznawczych zajmują się też resorty nauki i spraw zagranicznych. W ocenie prof. Michała Nowosielskiego brakuje jednak zarówno gotowej strategii wspierania tych jednostek przez państwo polskie, jak i systematycznej jego ewaluacji. Współpracę przy opracowywaniu takiej strategii zadeklarowała podczas posiedzenia dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej Grażyna Żebrowska.

Podczas posiedzenia wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Wojciech Maksymowicz oraz dyrektor Grażyna Żebrowska omówili programy resortowe i NAWA na rzecz wsparcia polonoznawstwa za granicą, m.in. program „Lektorzy”, w ramach którego w zagranicznych ośrodkach akademickich w 30 krajach pracuje 85 polskich lektorów, program „Promocja języka polskiego” czy utworzenie w 2017 r. kapitału żelaznego na funkcjonowanie Centrum Studiów Polskich na Uniwersytecie w Cambridge. Cele i zadania Ministerstwa Spraw Zagranicznych w zakresie współpracy z placówkami polonoznawczymi za granicą przedstawił dyrektor Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej w tym raporcie Marek Szczepanowski.

Podsumowując, przewodniczący komisji senator Kazimierz Ujazdowski zapowiedział kontynuację badań nad ośrodkami polonoznawczymi w innych regionach świata, ze szczególnym uwzględnieniem Azji i Afryki.