Aktualności

Komisja Infrastruktury postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie kilku poprawek doprecyzowujących i legislacyjnych do nowelizacji prawa o ruchu drogowym, zaproponowanych przez senackie biuro legislacyjne.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw stanowi  tzw. pakiet deregulacyjny. Wprowadza ułatwienia dla właścicieli pojazdów i kierujących nimi, upraszcza też procedury związane z rejestracją pojazdów, m.in. umożliwia rejestrację przez internet dla sprzedawców nowych aut. Mający polskie prawo jazdy zostaną zwolnieni z obowiązku posiadania go przy sobie i okazywania podczas kontroli drogowej w Polsce, dane i uprawnienia kierowcy będą sprawdzane w centralnej ewidencji kierowców. Kierowcy nie będą też musieli wymieniać dowodu rejestracyjnego, gdy wypełnione zostaną wszystkie rubryki przeznaczone do wpisania terminu następnego badania technicznego. Na wniosek właściciela pojazdu będzie można zachować dotychczasowy numer rejestracyjny. Nie będzie też obowiązku wydawania karty pojazdu podczas pierwszej rejestracji pojazdu. Nowela umożliwia ponadto rejestrację lub czasową rejestrację pojazdu przez starostę właściwego ze względu na miejsce czasowego zamieszkania, a także czasową rejestrację pojazdu także przez starostę właściwego dla miejsca zakupu lub odbioru pojazdu.

Oceniając nowelę pozytywnie, reprezentanci środowisk m.in. diagnostów samochodowych, sprzedawców pojazdów, producentów tablic rejestracyjnych postulowali potrzebę dodatkowych zmian. Przedstawiciel Związku Powiatów Polskich zgłosił zastrzeżenia do nowelizacji, dotyczące zachowania dotychczasowego numeru rejestracyjnego, braku obowiązku rejestracji pojazdu jako zasady przy jednoczesnym zniesieniu karty pojazdu, likwidacji obowiązku posiadania nalepek kontrolnych. Zwracał uwagę na negatywne skutki finansowe zmian dla jednostek samorządu terytorialnego szczebla pośredniego (590–800 tys. zł rocznie dla 1 powiatu). Z opinią tą zgodził się senator Wadim Tyszkiewicz, który poza tym uznał nowe przepisy za potrzebne i oczekiwane.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przyjęła bez poprawek ustawę o wsparciu rynku ubezpieczeń należności handlowych w związku z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym COVID-19. Zawiera ona rozwiązania prowadzące do ograniczenia ryzyka związanego z możliwością zwiększenia liczby i wysokości odszkodowań wypłacanych w okresie pogorszenia koniunktury gospodarczej. W tym celu umożliwiono przejmowanie przez Skarb Państwa części ryzyka ubezpieczeniowego od zakładów ubezpieczeń – w zamian ubezpieczyciele przekażą Skarbowi Państwa odpowiednią część składki ubezpieczeniowej.

Komisja opowiedziała się natomiast za wprowadzeniem 1 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadza do polskiego prawa przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Euroepjskiej z 28 czerwca 2018 r., które przewidują m.in., że po okresie delegowania pracownik będzie objęty prawem kraju przyjmującego. Nowela ograniczy okres delegowania pracowników do 12 miesięcy z możliwością przedłużenia go o 6 miesięcy na podstawie umotywowanego powiadomienia. Celem wdrażanej dyrektywy jest rozwiązanie problemu nieuczciwych praktyk i promowanie zasady, że za tę samą pracę w tym samym miejscu powinno przysługiwać to samo wynagrodzenie, a także zapewnienie uczciwych warunków wynagrodzenia pracownikom delegowanym i równych warunków konkurencji między przedsiębiorstwami delegującymi pracowników a lokalnymi przedsiębiorstwami w kraju przyjmującym.

Zaproponowana przez przewodniczącego komisji senatora Kazimierz Kleinę poprawka zmierza do usunięcia z ustawy artykułu dotyczącego stabilizującej reguły wydatkowej jako niezwiązanego z treścią ustawy.

Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznała się z oceną aktualnych wydarzeń politycznych na Białorusi i ich wpływu na sytuację mniejszości polskiej. Jak podkreślił przewodniczący komisji senator Kazimierz Michał Ujazdowski, pozwoli to komisji poznać sytuację i zaplanować wsparcie praw i inicjatyw Polaków tam mieszkających.

Dr Marek Budzisz, autor przygotowanej dla Senatu analizy „Sytuacja polityczna i gospodarcza na Białorusi i perspektywy na przyszłość”, dokonał oceny 2 ostatnich dni po wyborach prezydenckich na Białorusi. Jak poinformował, niezależni obserwatorzy potwierdzają, że ich wyniki zostały sfałszowane. Z badań na temat wyników wyborów za granicą, gdzie Białorusini mogli głosować swobodnie, wynika, że kandydatka opozycji Swiatłana Cichanouska z pewnością uzyskała ok. 80% głosów, urzędujący prezydent Alaksandr Łukaszenka zaś – mniej niż 20%. Władze Białorusi już przed wyborami przygotowywały się do protestów społecznych, by po nich stosować represje i ostro tłumić przejawy buntów. Protesty społeczne miały miejsce w ponad 30 miastach, skutecznie tłumiono je w większych ośrodkach, w mniejszych czasem służby odmawiały interwencji. Jak ocenił ekspert, nawoływanie opozycji do strajku generalnego na razie ma słaby odzew w zakładach pracy. Po prawdopodobnym zmuszeniu Swiatłany Cichanouskiej do wyjazdu na Litwę i opuszczeniu kraju przez wielu innych przedstawicieli białoruskiej opozycji została ona pozbawiona przywództwa. W opinii eksperta  trudno obecnie mówić o perspektywach dialogu politycznego między władzą a opozycją.

Oceniając przyszłość Białorusi, dr Marek Budzisz powiedział, że oprócz ożywienia społecznego kształtować ją będzie sytuacja gospodarcza kraju, która jest zła i stale się pogarsza. Recesję odnotowano tam już w I kwartale 2020 r., kraj jest mocno zadłużony, potrzebuje kapitału zewnętrznego na spłatę kredytów i rozwój. Po dodruku pieniędzy wzrośnie jeszcze inflacja. To wszystko zawęża możliwości manewru władz.

Wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński poinformował, że już 9 sierpnia prezydent Andrzej Duda wydał wspólne z prezydentem Litwy oświadczenie w sprawie sytuacji na Białorusi, podobnie jak Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które skrytykowało brutalne użycie siły wobec protestujących, oceniło te działania jako nieakceptowalne i prowadzące do nawarstwiania się konfliktu. MSZ wezwało również białoruskie władze do poszanowania praw człowieka. Wiceminister przypomniał również, że premier Mateusz Morawiecki zaapelował do szefa Rady Europejskiej Charlesa Michela i przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen o zwołanie nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej w sprawie sytuacji na Białorusi. Jak powiedział wiceminister, priorytetem powinno być dążenie do zmniejszenia przemocy białoruskich władz wobec obywateli i doprowadzenie do dialogu władzy ze społeczeństwem. „Decyzja o przyszłości Białorusi musi być w rękach jej obywateli” – podkreślił. Odnosząc się do sytuacji mniejszości polskiej na Białorusi, wiceminister wyjaśnił m.in., że z powodu utrudnień w łączności internetowej konsulaty zmuszone zostały wstrzymać przyjmowanie wniosków o wizy, MSZ już wystosowało protest w tej sprawie. Polska wspiera rodaków mieszkających w tym kraju, m.in. wysłano 2 konwoje sanitarne, w tym największy w historii stosunków polsko-białoruskich.

Według Agnieszki Romaszewskiej-Guzy, dyrektor Biełsat TV, poziom determinacji społecznej na Białorusi rośnie, a sytuacja jest bardzo dynamiczna.

W czasie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. sytuacją mniejszości polskiej na Białorusi, reakcjami Rosji na sytuację w tym kraju i planami MSZ dotyczącymi polityki wschodniej.

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej wysłuchała informacji na temat przebiegu wyborów prezydenckich w 2020 r. przeprowadzonych za granicą, którą przedstawił wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. 

Przewodniczący komisji senator Bogdan Klich podkreślił, że to już czwarte posiedzenie komisji na ten temat. Wyraził ubolewanie, że tylko jedna z propozycji komisji została przyjęta, a mianowicie, aby komisje wyborcze zostały uzupełnione o przedstawicieli kandydata na prezydenta Rafała Trzaskowskiego. Pozostałe nie zostały uwzględnione przez MZS, m.in. zwiększenie liczby komisji, ułatwienie dostępu do głosowania, utworzenie infolinii czy wystawienie skrzynek w konsulatach.  W jego ocenie Polacy za granicą nie mogli wziąć masowo udziału w wyborach, ponieważ nie otrzymali pakietów wyborczych. 

Z opinią tą nie zgodził się wiceminister Paweł Jabłoński. Poinformował, że w drugiej turze odesłano 83% pakietów wyborczych. Podkreślił, że przygotowanie tegorocznych wyborów odbywało się w warunkach bezprecedensowych ze względu na pandemię koronawirusa. Zaznaczył, że z powodu epidemii ograniczono liczbę lokali wyborczych i komisji, gdzie odbywało się liczenie głosów. Organizując głosowanie za granicą, MSZ kierowało się reżimami sanitarnymi w poszczególnych krajach i regionach. Jak mówił wiceminister spraw zagranicznych, dotyczyły one przede wszystkim przemieszczania się i gromadzenia, dostępności do budynku i możliwości ich wynajmu. „Wszystkie te czynniki zewnętrzne, niezależne od rządu, od MSZ, od naszych placówek, miały bezpośredni wpływ na organizację wyborów za granicą, w tym na liczbę możliwych do utworzenia obwodów" – dodał.

Jak stwierdził, w pierwszej turze utworzono 167 obwodów, a w drugiej 169, dodając 2: w Dubaju i Kuwejcie. „Ta liczba wynikała z bardzo szczegółowej, ponawianej kilkakrotnie analizy sytuacji” – wyjaśnił. Wyraził satysfakcję, że mimo „niespotykanych w historii utrudnień wyborcy w nienotowanej wcześniej liczbie wzięli udział w głosowaniu”. Wiceszef MSZ podał, że w pierwszej turze głosowania w obwodach za granicą oddano ponad 311 tys. ważnych głosów, a w drugiej turze – 415 tys. Zaznaczył, że „przygotowanie głosowania korespondencyjnego dla tak dużej grupy wyborców stanowiło bezprecedensowe wyzwanie dla urzędów konsularnych”. „Nasze urzędy przygotowały i wysłały w pierwszej turze ponad 343 tys. pakietów wyborczych, w drugiej turze – ponad 480 tys. Przygotowanie i wysyłka tych pakietów przed drugą turą zajęła 5 dni, czyli o 2 dni krócej niż przewiduje termin ustawowy” – stwierdził. Jak podał, łącznie w obu turach konsulaty wysłały ponad 823 tys. pakietów wyborczych. Podkreślił, że spośród 727 wniesionych do Sądu Najwyższego protestów w związku głosowaniem w obwodach za granicą, za zasadne uznano jedynie 8.

Senator Danuta Jazłowiecka wyraziła opinię, że Polonia zasługuje na lepsze potraktowanie przez rząd. „Bardzo dziękuję całej Polonii, że się zjednoczyła w momencie wyborów. Jednocześnie przepraszam za bardzo źle przygotowane wybory” – powiedziała.

Europoseł Joachim Brudziński wyraził szczególne podziękowanie Państwowej Komisji Wyborczej i wszystkim pracownikom MSZ, którzy przeprowadzili wybory za granicą w szczególnych warunkach pandemii. „Zgadzam się ze wszystkimi, którzy dostrzegają wiele błędów w rozwiązaniach prawnych i w przeprowadzeniu wyborów” – stwierdził, dodając, że do następnych wyborów jest dużo czasu, aby pochylić się nad kodeksem wyborczym i dopracować pewne rozwiązania.

Komisje: Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Ustawodawcza pracowały nad projektem rezolucji Senatu w sprawie sytuacji na Białorusi, przygotowanym przez senatorów Koalicji Obywatelskiej. Senatorowie zgłaszali do niego poprawki, komisje postanowiły kontynuować prace nad rezolucją na następnym posiedzeniu.

W proponowanej rezolucji Izba apeluje do białoruskiego rządu o zaprzestanie represji, uwolnienie wszystkich zatrzymanych w związku z ostatnimi akcjami wyborczymi, o poszanowanie i wykonywanie zaleceń zawartych w kolejnych rezolucjach Parlamentu Europejskiego i OBWE, a do instytucji Unii Europejskiej ‒ o adekwatne do sytuacji zainteresowanie Białorusią. Do prezydenta i polskiego rządu Izba zwraca się o „zbudowanie konsekwentnej, długookresowej strategii uczestnictwa w polityce wschodniej (...), o pilną inicjatywę przyjęcia wspólnego stanowiska przez władze Francji, Niemiec i Polski w ramach Trójkąta Weimarskiego”. W projektowanej rezolucji Senat apeluje także do instytucji międzynarodowych o „wsparcie niepodległościowych, demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego oraz napiętnowanie działań władz w tym wszelkich prób brutalnych pacyfikacji protestów obywatelskich”. Izba w rezolucji daje też wyraz poparciu „prawa obywateli do udziału w demokratycznych wyborach, do wolności zgromadzeń i swobody wyrażania poglądów(...)”.

Obecny na posiedzeniu komisji wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński zwracał uwagę na potrzebę wydania rezolucji i wyrażenia solidarności z obywatelami Białorusi. „Uważamy, że Unia Europejska nie może abdykować od rozwiązywania kryzysów, powinna zajmować się wyzwaniami bezpieczeństwa” ‒ podkreślił.