Aktualności

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rozpatrzyła 3 ustawy i opowiedziała się  za przyjęciem ich bez poprawek.

Podczas posiedzenia senatorowie nie zaproponowali żadnych zmian do ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, uchwalonej przez Sejm z inicjatywy rządu. Zastrzeżeń nie miało też Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Nowelizację omówił wiceminister finansów Piotr Nowak. Jak podkreślił, zmierza ona do zapewnienia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) skutecznych mechanizmów nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji z innych krajów UE działających w Polsce, prowadzącymi działalność transgraniczną. „Wprowadzono możliwość natychmiastowej i nadzwyczajnej interwencji KNF w stosunku do zagranicznych zakładów ubezpieczeń z UE działających na terytorium Polski. W wypadku konieczności niezwłocznego usunięcia lub zapobieżenia naruszenia interesu ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia” – wyjaśniał wiceminister finansów. Jak zaznaczył, takie uprawnienie powinno być ograniczone jedynie do przypadków pilnych, kiedy interes wymienionych podmiotów musi być niezwłocznie zabezpieczony. Wiceminister wyjaśnił też, że podjęte środki mają mieć charakter zabezpieczający i będą obowiązywać do momentu podjęcia odpowiednich działań nadzorczych przez macierzysty organ nadzorczy. Dodał, że KNF będzie miała wobec zagranicznych zakładów takie same uprawnienia, jak wobec krajowych – włącznie  z zakazaniem ich działalności w Polsce.

Ustawa wprowadza możliwość natychmiastowej i nadzwyczajnej interwencji KNF wobec tych zakładów ubezpieczeń w razie pilnej konieczności niezwłocznego usunięcia lub zapobieżenia naruszania interesów ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia. KNF będą przysługiwać wszystkie uprawnienia przysługujące jej w stosunku do krajowych zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, włącznie z wydaniem zakazu wykonywania na terytorium Polski działalności ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej. Regulacje dotyczące terminów na wypłatę odszkodowania i odpowiedzialności w razie ich przekroczenia obejmują również zagraniczne zakłady ubezpieczeń. Ponadto przewidziano, że regulacje dotyczące terminów na wypłatę odszkodowania oraz odpowiedzialności w razie ich przekroczenia będą obejmować również zagraniczne zakłady ubezpieczeń.

Bez poprawek przyjęto też ustawę o zmianie ustawy o finansach publicznych, uchwaloną przez z inicjatywy rządu. Przewiduje ona czasowe zawieszenie stosowania Stabilizującej Reguły Wydatkowej. Podczas obrad nowelę omówił minister finansów Tadeusz Kościński. Jak przekonywał, w związku z epidemią koronawirusa trzeba ratować gospodarkę i zapewnić jej możliwość szybkiego rozwoju po kryzysie. „Dlatego proponujemy uzupełnienie Stabilizującej Reguły Wydatkowej” – wyjaśnił. Stwierdził, że SRW to mechanizm, który ma ograniczać wydatki poprzez wprowadzenie ich limitu związanego z tempem wzrostu PKB. „Kiedy jest dobra koniunktura, SRW pomaga gromadzić oszczędności, a w okresie spowolnienia pozwala na zwiększone wydatki” – tłumaczył szef MF. Poinformował też, że w ramach nowelizacji SRW rząd proponuje zmienić tzw. klauzule wyjścia wprowadzające możliwość tymczasowego zawieszenia jej stosowania. Obecnie jest to możliwe, jeśli zostanie ogłoszony stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej na terenie całej Polski. Minister Tadeusz Kościński wyjaśnił, że dodana klauzula wyjścia będzie miała zastosowanie przy jednoczesnym wprowadzeniu jednego z wymienionych stanów oraz jeśli prognozowany na dany rok wzrost gospodarczy będzie niższy niż 6-letnia średnia wzrostu pomniejszona o 2%. Jak podkreślił, zgodnie z wymogami UE zawieszenie stosowania SRW będzie tymczasowe. Nowelizacja przewiduje, że automatyczny, stopniowy powrót do stosowania SRW nastąpi w ciągu 2–4 lat od zastosowania klauzuli wyjścia. Jak zaznaczył minister finansów, proponowane zmiany są zgodne z wymogami instytucji międzynarodowych, w tym UE, stanowią implementację dyrektywy UE.

W trakcie dyskusji przewodniczący komisji budżetu senator Kazimierz Kleina (KO) ocenił, że nowela „rozluźnia” zapisy dotyczące reguły wydatkowej. W tym kontekście pytał, czy po ustąpieniu ograniczeń nie należałoby wrócić uszczelnienia ustawy, aby lepiej pilnowała finansów publicznych. Odpowiadając, minister finansów nie zgodził się, że warunki stosowania SRW będą rozluźnione. Jak ocenił, określenie „uszczelnić” w odniesieniu do reguły wydatkowej może mieć negatywne konotacje i mogłoby świadczyć o tym, że rząd chce coś ukryć. „Są fundusze, które nie wchodzą do finansów publicznych, a niektóre pewnie powinny wejść. Będzie czas na dyskusję z rynkiem, z zainteresowanymi, z KNF o tym, co powinno wejść” – powiedział minister. Jak zaznaczył, na razie nie było na to czasu. „Procedujemy, żeby jak najszybciej móc uruchomić proces nowelizacji budżetu. Ale mam nadzieję, że wrócimy na jesieni 2020 r. do dyskusji, które fundusze powinny być w SRW” – powiedział szef MF.

Nowelizacja ustawy o finansach publicznych przewiduje, że SRW nie będzie stosowana w czasie epidemii. Ustawa określa też ścieżki automatycznego powrotu jej stosowania. W zależności od sytuacji makroekonomicznej, czas powrotu do SRW wyniesie od 2 do 4 lat. Zmianę ustawy resort uzasadnia tym, że art. 112d ustawy o finansach publicznych w dotychczasowym brzmieniu umożliwia zawieszenie stosowania stabilizującej reguły wydatkowej wyłącznie w sytuacji stanu wojennego, stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej na terenie całego terytorium RP. Według MF uzupełnienie tego artykułu pozwoli na zastosowanie „analogicznego rozwiązania do wprowadzonego w Unii Europejskiej, gdzie została uruchomiona tzw. generalna klauzula wyjścia, pozwalająca na przekroczenie limitów wynikających z reguł unijnych w zakresie zwalczania skutków związanych z epidemią COVID-19”.

Na zakończenie posiedzenia Komisja Budżetu i Finansów Publicznych poparła przepisy mające uszczelnić system podatkowy i wdrożyć unijne dyrektywy w tym zakresie, zawarte w ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.

Podczas posiedzenia zmiany wprowadzane w ustawach podatkowych omówił wiceminister finansów Jan Sarnowski. Jak wyjaśnił, zaproponowane rozwiązania implementują 3 dyrektywy unijne oraz dostosowują polskie regulacje do unijnego pakietu zmian w VAT, tzw. Quick Fixes. Poinformował m.in., że dyrektywa ATAD2 dotyczy przeciwdziałania międzynarodowemu unikaniu opodatkowania; kolejna dyrektywa – MDR – dotyczy obowiązku przekazywania administracji podatkowej m.in. informacji o schematach podatkowych realizowanych przez firmy. Za jednoznacznie pozytywną zmianę wiceminister uznał realizację jednego z wyroków TSUE. „Dzięki temu zniesione zostanie ograniczenie prawa do dokonywania samodzielnego zwrotu VAT w systemie Tax Free tylko do tych sprzedawców, którzy osiągnęli w poprzednim roku podatkowym obroty poniżej 400 tys. zł, co też ułatwi otrzymanie zwrotu przez osoby do tego uprawnione” – mówił. Jak dodał wiceminister, dzięki wprowadzanym zmianom sektor finansów publicznych może uzyskać 1,6 mld zł.

Senatorowie zapoznali się też z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zwróciło m.in. uwagę, że dopiero na etapie 3. czytania w Sejmie do ustawy zostały wprowadzone przepisy, które nie tylko nie są transpozycją regulacji unijnych, ale nie wiążą się bezpośrednio z problematyką rozpatrywanej nowelizacji. Zdaniem legislatorów budzi to wątpliwości co do zgodności z konstytucją. Wskazano również, że w Sejmie nie dochowano terminów związanych z 14-dniowym vacatio legis (ustawa ma wejść w życie 1 lipca 2020 r.), nie dano też odpowiedniego czasu prezydentowi na jej podpisanie. Zdaniem wiceministra Jana Sarnowskiego jedna z dodanych przez Sejm poprawek wiąże się z materią ustawy. Inna nie dotyczy co prawda dyrektyw unijnych, ale jest korzystna dla podatników. Jak wyjaśnił, chodzi o możliwość przekazania 1% podatku na Organizację Pożytku Publicznego przez emerytów i rencistów. Zgodnie z nią mogą oni przekazać 1% dla dotychczasowej OPP bez ponawiania wniosku. Jeśli nie zrobią nic, pieniądze trafią do tej samej organizacji, co w zeszłym roku.

Ustawa implementuje unijne dyrektywy uszczelniające systemy podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych dotyczących państw trzecich (tzw. dyrektywa ATAD2), zmiany w ustawie o VAT w zakresie określonym w dyrektywie 2018/1910. W ramach implementacji dyrektywy ATAD2 do polskiego systemu wprowadzone zostaną regulacje mające przeciwdziałać unikaniu opodatkowania i chronić państwa UE przed międzynarodową agresywną optymalizacją podatkową, np. kilkakrotnym odliczaniem tych samych płatności, kosztów lub strat od dochodu osiąganego w różnych krajach.

Nowela doprecyzowuje również obowiązujące przepisy w zakresie informacji o schematach podatkowych. Jest drugim etapem implementacji „dyrektywy MDR” (obowiązkowa automatyczna wymiana informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych), która została podzielona na 2 etapy, pierwszy wszedł w życie 1 stycznia 2019 r. wraz z ustawą wprowadzającą w Polsce obowiązek raportowania o krajowych i międzynarodowych schematach podatkowych. Nowelizacja nakłada na szefa Krajowej Administracji Skarbowej  obowiązek przekazywania informacji o transgranicznych schematach podatkowych organom podatkowym innych państw członkowskich.