4 września 2007 r. odbyło się 38. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie Maciej Płażyński i Marek Ziółkowski. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Urszulę Gacek i Mieczysława Szyszkę; listę mówców prowadził senator M. Szyszka.

Przed przystąpieniem do posiedzenia marszałek B. Borusewicz poinformował, że 30 sierpnia br. senator Ewa Tomaszewska została powołana na stanowisko posła do Parlamentu Europejskiego. Zgodnie z art. 213 ust. 1 pkt 6a ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dniem wyboru senator na eurodeputowaną wygasł jej mandat.

Przyjęty przez Izbę porządek posiedzenia obejmował:

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie i uchyleniu niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,
• drugie czytanie projektu ustawy o potwierdzeniu wygaśnięcia praw rzeczowych na nieruchomościach, które weszły w granice Rzeczypospolitej Polskiej po II Wojnie Światowej oraz zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające kodeks cywilny oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 46. posiedzeniu, 24 sierpnia 2007 r., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek 27 sierpnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdawczyni Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Elżbieta Rafalska wskazała, że ustawa określa zasady i tryb udziału Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen i Systemie Informacji Wizowej, w tym obowiązki organów dokonujących wpisów, organów uprawnionych do dostępu do danych w zakresie wykorzystywania informacji zawartych w Systemie Informacyjnym Schengen i w Systemie Informacji Wizowej przez Krajowy System Informatyczny. Ponadto ustawa precyzyjnie określa ochronę danych osobowych.

Senator poinformowała, że członkowie komisji podczas dyskusji podejmowali zagadnienia związane z zakresem ochrony danych osobowych, bezpieczeństwa Krajowego Systemu Informatycznego, nadzoru nad systemem. Pytania kierowane do wiceministra Grzegorza Bliźniuka z MSWiA dotyczyły oceny stanu przygotowań technicznych i organizacyjnych. Pytano również o ocenę skutków regulacji, w tym w szczególności o skutki finansowe związane z wejściem w życie ustawy. Komisja została poinformowana o dotychczasowych wydatkach. Większość nich pokryła Unia Europejska, przeznaczając z Funduszu Schengen ponad 313 milionów zł. Na etapie końcowym całkowite koszty wejścia w życie przedmiotowej regulacji wyniosą ponad 45,7 miliona zł. Są to szacunkowe koszty osobowe związane z tworzeniem etatów w 2008 r.

Senatorowie zgodnie wyrażali pogląd, iż przyjęcie tej ustawy jest niezwykle ważne i, ze względu na terminy, pilne.

Opinia na temat ustawy, przygotowana przez biuro legislacyjne, zawierała trzy zasadnicze zastrzeżenia. Wyjaśnień na ten temat udzieliła strona rządowa podczas posiedzenia komisji. Została też wyjaśniona wątpliwość dotycząca art. 43, który mówi, że centralny organ techniczny KSI jest obowiązany do utworzenia oraz uruchomienia Krajowego Systemu Informatycznego w terminie do 1 września br. Termin ten jest terminem formalnym i wynika z przyjętego harmonogramu.

Senatorowie nie wnieśli do ustawy zmian. W głosowaniu za przyjęciem ustawy bez poprawek opowiedziało się pięciu senatorów i była to decyzja jednomyślna.

Komisja rekomendowała Senatowi przyjęcie ustawy bez poprawek.

Sprawozdawca Komisji Praw Człowieka i Praworządności senator Janusz Kubiak w imieniu komisji wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Poinformował też, że w posiedzeniu komisji wzięli udział przedstawiciele generalnego inspektora ochrony danych osobowych, MSWiA oraz Policji. Przedstawiciele rządu rzeczowo wyjaśniali zagadnienia i odpowiadali na pytania senatorów. Dotyczyły one między innymi terminu wejścia w życie ustawy. Jak stwierdził przedstawiciel resortu spraw wewnętrznych, sprawa ta jest niezależna od rządu, gdyż procedury w Unii trwały długo i opóźniały się, u nas natomiast nad tym projektem procedowano szybko - od połowy czerwca do początku września.

Ustawa ma przede wszystkim dostosować polskie prawo do włączenia się naszego kraju do układu z Schengen. Wprowadza ona m.in. definicje danych SIS (System Informacyjny Schengen) i danych VIS (System Informacji Wizowej), a także Krajowego Systemu Informatycznego (KSI). Zgodnie z nim to właśnie KSI ma umożliwiać organom administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości dostęp do danych zgromadzonych w SIS i VIS. Ustawa określa też rodzaj informacji, jakie mają być w tym systemie zamieszczane. Chodzi tu m.in. o informacje o osobach poszukiwanych, zaginionych, świadkach lub tych, którzy zostali wezwani do stawienia się przed sądami, a także o poszukiwanych pojazdach i przedmiotach. W KSI mają się też znajdować informacje o cudzoziemcach, którym z jakichś powodów odmówiono wjazdu do Polski. Ustawa określa również, jakie instytucje mają dostęp do tego systemu, a poprzez niego do SIS i VIS.

Zgodnie z regulacją nadzór nad prawidłowym działaniem systemu ma sprawować minister spraw wewnętrznych i administracji, i to on jest uprawniony do zablokowania dostępu do KSI danemu organowi, jeśli stwierdzi, że doszło do nieprawidłowości. Funkcje nadzorcze nad funkcjonowaniem polskiej części systemu ma też - zgodnie z zapisami ustawy - generalny inspektor ochrony danych osobowych.

Po przedstawieniu sprawozdań komisji podczas dyskusji nad ustawą senatorowie podkreślali, że wejście do układu Schengen jest sukcesem Polski i wszystkich Polaków. Nie zgłosili do niej żadnych poprawek.

"To jest nasz wspólny sukces" - mówił marszałek Bogdan Borusewicz. Jego wątpliwości, podobnie jak innych senatorów, budził jednak fakt, że nowe regulacje prawne związane z rozszerzeniem tej strefy mogą utrudnić kontakt z ojczyzną Polakom mieszkającym na Wschodzie. Dlatego, zdaniem senatorów, konieczne jest jak najszybsze uchwalenie Karty Polaka.

Przedstawiciel MSWiA wiceminister G. Bliźniuk informował, że dzięki Karcie będzie możliwe refundowanie kosztów wizy schengeńskiej rodakom mieszkającym m.in. na Białorusi czy w Ukrainie. Zaznaczył równocześnie, że nie jest możliwe zastosowanie wobec nich dalej idących udogodnień - np. zniesienia tej wizy - ponieważ będzie ona obowiązywać na terenie całej strefy Schengen, nie tylko Polski. "Jeżeli wejdzie w życie Karta Polaka, nie będą oni pokrzywdzeni, nie zostanie zerwana ich więź z ojczyzną" - zapewnił.

G. Bliźniuk poinformował także, że na przyszłej zewnętrznej granicy Polski (z krajami spoza Schengen) obowiązywać mają dwustronne umowy o tzw. małym ruchu granicznym. Dzięki nim będzie można poruszać się na obszarze do 30 km w głąb Polski bez konieczności posiadania wizy schengeńskiej. Takie zezwolenie nie będzie jednak uprawniało do przekraczania granic Polski z innymi krajami Schengen.

Po wejściu Polski do systemu Schengen zmienią się zasady przyznawania wiz oraz opłaty za nie. Polska będzie wydawała wizy europejskie, ich cena - wspólna dla wszystkich krajów - zgodnie z obecnymi propozycjami wyniesie 60 euro. Obecnie cena wizy schengeńskiej dla obywateli Rosji, Białorusi i Ukrainy to 35 euro.

Po dyskusji Senat 91 głosami, przy 1 przeciw, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Senat poprawił ustawę o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 46. posiedzeniu, 24 sierpnia br., do Senatu została przekazana 27 sierpnia. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Zbigniew Romaszewski. Przypomniał, że uchwalenie rozpatrywanej nowelizacji zostało spowodowane orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja br. Trybunał uznał za niekonstytucyjne 39 zapisów nowego prawa lustracyjnego z października 2006 r. Zakwestionował m.in. wzór oświadczeń składanych przez kandydujących na stanowiska publiczne. Przewidywano w nim bowiem jedynie przyznawanie się do tajnej współpracy ze służbami specjalnymi PRL, nie do takiej zaś współpracy z nimi, jaka wynikała z ówczesnego obowiązku ustawowego lub służbowego - jeśli polegała na przekazywaniu informacji "w zamiarze naruszenia wolności i praw człowieka i obywatela".

Projektowany w nowelizacji wzór oświadczenia odnosi się do obu rodzajów tej współpracy.

Ponadto nowelizacja zakłada, że oświadczenia według nowego wzoru składaliby wszyscy podlegający dziś lustracji - także ci, którzy złożyli je na podstawie poprzedniej ustawy lustracyjnej z 1997 r. Musieliby to zrobić w ciągu 3 miesięcy od powiadomienia o tym obowiązku przez podmiot powołujący na daną funkcję, ten z kolei miałby na to 3 miesiące od wejścia ustawy w życie. IPN zaś powinien w ciągu 6 miesięcy zwrócić autorom oświadczenia złożone przez nich po 15 marca, kiedy weszła w życie obecna ustawa lustracyjna.

Nowelizacja wprowadza też - zgodnie z wyrokiem TK - zróżnicowanie sankcji za kłamstwo lustracyjne. Dotychczas osoba taka traciła prawo do pełnienia funkcji publicznych na 10 lat; projekt zakłada, że sąd mógłby wymierzać karę takiego zakazu na okres od 3 do 10 lat.

Komisja Praw Człowieka i Praworządności rekomendowała Izbie 4 poprawki. Zmianę w ustawie zaproponował też senator Z. Romaszewski.

Senat przegłosował wszystkie poprawki, po czym 89 głosami, przy 5 wstrzymujących się, podjął uchwałę:

Uchwała

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

Ustawa, uchwalona przez Sejm 24 sierpnia br., 27 sierpnia została przekazana do Senatu. Marszałek, zgodnie z regulaminem, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz do Komisji Nauki i Edukacji. Komisje przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawił senator Janusz Kubiak. Podkreślił, że nowelizacja ustawy o systemie oświaty to zmiana polegająca na wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci poprzez zapewnienie powszechnego dostępu do edukacji przedszkolnej w różnych środowiskach, przede wszystkim w środowisku wiejskim.

Celem ustawodawcy było upowszechnienie wychowania przedszkolnego. Mając to na uwadze, wprowadził do ustawy instytucję - innych niż przedszkole i oddziały przedszkolne w szkole podstawowej - form wychowania przedszkolnego, określonych w rozporządzeniu wydanym przez właściwego ministra. Wprowadzone zmiany umożliwiają gminom oraz innym osobom prawnym, a także osobom fizycznym organizowanie innych publicznych i niepublicznych form wychowania przedszkolnego. Ustawodawca określił również podstawowe kwestie związane z organizowaniem i funkcjonowaniem takich form. Szczegóły zostaną uregulowane w rozporządzeniu właściwego ministra.

W świetle tego organizowanie innych form wychowania należeć będzie do zadań własnych gminy i rady gminy, która będzie mogła uzupełniać o takie formy sieci przedszkoli publicznych i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. Zajęcia, organizowane dla dzieci w wieku od trzech do pięciu lat, będą prowadzone przez nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje do pracy w przedszkolu, do wychowania przedszkolnego. Wprowadzono odpowiednie przepisy dotyczące nadzoru nad szkołą i placówką w zakresie spraw finansowych i nadzoru pedagogicznego, prowadzonego przez kuratora oświaty.

Zgodnie z dodatkowymi i dodawanymi przepisami podjęcie prowadzenia publicznej formy wychowania przedszkolnego przez osobę prawną lub inną jednostkę samorządu terytorialnego, a także przez osobę fizyczną będzie wymagać zezwolenia gminy właściwej ze względu na miejsce prowadzenia tej formy wychowania. Podjęcie prowadzenia wychowania przedszkolnego w formie niepublicznej wymagać będzie natomiast wpisu do ewidencji prowadzonej przez właściwą gminę. Podmioty prowadzące wychowanie przedszkolne, zarówno w formie publicznej, jak i niepublicznej, będą otrzymywały dotację z budżetu gminy w wysokości i na zasadach określonych w ustawie.

Ponadto ustawodawca wprowadza instytucję indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego. Przygotowaniem tym zostaną objęte dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola. Indywidualne przygotowanie organizować będzie dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej. Według szacunków ministerstwa, jest około półtora tysiąca takich dzieci. Ten przepis wejdzie w życie w krótkim czasie, natomiast pozostałe przepisy dotyczące tej ustawy wejdą w życie od 1 stycznia 2008 r. Jest to związane z nowym rokiem budżetowym. Uznano również, że nauczanie w przedszkolach publicznych będzie prowadzone bezpłatnie w zakresie programu wychowania przedszkolnego. Wprowadza się ponadto zmiany do ustawy o systemie oświaty w postaci instytucji szkoły dwujęzycznej, a także zmiany dotyczące prowadzenia stołówek w szkołach.

Senator sprawozdawca przedstawił i omówił poprawki wprowadzone przez komisję samorządu terytorialnego, i w jej imieniu wniósł o przyjęcie ustawy z proponowanymi zmianami.

Senator Przemysław Alexandrowicz, sprawozdawca Komisji Nauki i Edukacji, zaznaczył, że przepisy rozpatrywanej ustawy wprowadzają możliwość realizacji edukacji przedszkolnej w postaci tak zwanych form alternatywnych, które pozwolą na objęcie edukacją przedszkolną szczególnie dzieci ze środowisk wiejskich. Winno to służyć wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci, zarówno w miastach, jak i na wsi.

Przepisy ustawy zapewniają też zajęcia indywidualne sześcioletnim dzieciom, które ze względu na stan zdrowia nie mogą uczęszczać na programowe zajęcia organizowane w przedszkolu lub w oddziale przedszkolnym.

Nowelizacja doprecyzowuje także zasady funkcjonowania stołówek szkolnych, co powinno zapewnić możliwość korzystania z nich przez wszystkie dzieci, które tego potrzebują.

Przepisy ustawy uściślają też definicję oddziałów dwujęzycznych i integracyjnych oraz szkół dwujęzycznych i integracyjnych.

Senator poinformował, że Komisja Nauki i Edukacji jednomyślnie poparła zarówno poprawki, jednobrzmiące z poprawkami zaproponowanymi przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, jak i całość ustawy.

Senat przegłosował poszczególne poprawki, a następnie jednomyślnie, 94 głosami, podjął uchwałę:

Uchwała

Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw - przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm 24 sierpnia br., do Senatu została przekazana tego samego dnia. Marszałek skierował ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Mieczysław Augustyn wyraził satysfakcję i radość, że ta ustawa wreszcie się pojawiła i w tym drobnym zakresie bardzo oczekiwanej zmiany kodeksu pracy umożliwia, szczególnie osobom niepełnosprawnym, wychowującym dzieci czy matkom będącym w ciąży, pracę w domu, przy komputerze, przy środkach masowej komunikacji, jeśli pracownik i pracodawca podpiszą w tym zakresie stosowne porozumienie i jeśli będzie zgoda co do formy i długości trwania tego rodzaju zatrudnienia.

Ustawa została uzgodniona przez partnerów społecznych zgodnie z zasadami określonymi w ramowym porozumieniu w sprawie telepracy, porozumieniu europejskim, które zostało implementowane przez Polskę w  2005 r. Dzisiaj, według badań przeprowadzonych wśród pracodawców, już 16% polskich przedsiębiorców zatrudnia pracowników w tej formie, w domu.

Senator wyraził nadzieję, że ustawa umożliwi jeszcze szersze zatrudnienie kolejnych osób i sprawi, że zatrudnienie to będzie w świetle prawa jasno uregulowane.

W czasie prac komisji - poinformował senator - zgłaszano pewne wątpliwości i uwagi. Chodziło o zakres ingerencji w treść tych porozumień ze strony związków zawodowych. Rozważano też sytuację osób, które już pracują w ten sposób, zastanawiano się, jak one będą musiały się dostosowywać. Niemniej jednak komisja, pragnąc, aby ustawa jak najszybciej weszła w życie, nie zdecydowała się na zgłaszanie poprawek i postanowiła rekomendować Izbie jej przyjęcie bez poprawek, ze świadomością, że może w niektórych fragmentach ustawa może wymagać dopracowania.

Po dyskusji Senat jednomyślnie, 94 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 46. posiedzeniu, 23 sierpnia br., w tym samym dniu została przekazana do Senatu. Rozpatrzyła ją Komisja Praw Człowieka i Praworządności i przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawczyni komisji senator Anna Kurska zaznaczyła, że ustawa jest bardzo prosta, zmienia bowiem tylko jeden przepis. Stanowi, że jeżeli nastąpiła zmiana właściwości sądu, to orzeka sąd właściwy w dniu wniesienia aktu oskarżenia. Nowelizacja ta rozstrzyga w sposób stanowczy i niewątpliwy, jaki sąd ma zająć się daną sprawą.

Senat w głosowaniu podzielił pogląd komisji i 93 głosami podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 46. posiedzeniu, 24 sierpnia br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Kosma Złotowski podkreślił, że przedłożony projekt zawiera dwie drobne, ale ważne zmiany w ustawie o Krajowym Rejestrze Karnym. Pierwsza z nich precyzuje, kiedy dane osobowe osób, w stosunku do których warunkowo umorzono postępowanie karne skarbowe, zostaną usunięte z rejestru - nastąpi to po upływie okresu próby i sześciu kolejnych miesiącach. Poprzednio w ustawie nie było to sprecyzowane.

Druga zmiana wprowadza zasadę, że przy wydawaniu zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego upoważniona osoba sporządzająca i wydająca informacje nie tylko wpisuje tam swoje imię i nazwisko, ale także je podpisuje.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Praw Człowieka i Praworządności rekomenduje Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu podzielił to stanowisko i 91 głosami, przy 1 wstrzymującym się, powziął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw - przyjęta bez poprawek

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 46. posiedzeniu, 24 sierpnia br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek 27 sierpnia skierował ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Anna Kurska. Jak wskazała, zasadniczym celem ustawy jest poszerzenie kompetencji notariuszy i referendarzy sądowych w sprawach z zakresu postępowania spadkowego. Ustawa przyznaje notariuszom prawo wydawania aktów poświadczenia dziedziczenia ustawowego i testamentowego, prawo do wykonywania czynności związanych z otwarciem i ogłoszeniem testamentu oraz sporządzeniem zaświadczeń o powołaniu wykonawcy testamentu. Również referendarze sądowi mogą wykonywać różne czynności w postępowaniu spadkowym, z wyłączeniem prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku oraz przesłuchania świadków testamentu ustnego. W opinii senator, wejście w życie tych przepisów powinno przyczynić się w znacznym stopniu do odciążenia sądów i przyspieszenia rozpatrywania takich spraw.

Senator wyjaśniła, że przyznane notariuszom prawo wydawania aktów poświadczenia dziedziczenia obejmować będzie sprawy niesporne. Oznacza to, że na zgodny wniosek stron uczestników postępowania i po podpisaniu przez wszystkich protokołu dziedziczenia może być wydane tego rodzaju poświadczenie. Akt poświadczenia dziedziczenia jest aktem mającym skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Do osób zainteresowanych będzie należał wybór sposobu otrzymania praw do spadku: czy przez wystąpienie do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku, czy przez wystąpienie do notariusza o wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia. Ważne jest, że w razie sporu notariusz nie będzie się już tą sprawą zajmować. Strony muszą wówczas udać się do sądu, gdyż sytuacja wymaga dodatkowego ustalania dowodów i taka droga jest nie do przyjęcia w tego typu postępowaniu.

Procedura uzgodnienia, a właściwie sporządzenia poświadczenia dziedziczenia, będzie się składała z trzech etapów. Pierwszy etap to sporządzenie protokołu dziedziczenia, drugi - sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia, a trzeci to zarejestrowanie przygotowanego i podpisanego poświadczenia dziedziczenia w rejestrze prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną.

Pewnym novum będzie to, że w zasadzie na samorząd notarialny zostanie nałożony obowiązek związany z prowadzeniem rejestru poświadczeń dziedziczenia, co wiąże się z utworzeniem systemu informatycznego, do którego dostęp będą mieli notariusze dysponujący elektronicznym podpisem weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu.

Senator podkreśliła, że wymienione zmiany niewątpliwie z radością zostaną powitane przez sądy. Kwestia jest tylko jedna: czy koszty notarialne nie przewyższą kosztów sądowych i czy to nie skłoni ludzi niezamożnych do tego, żeby korzystać jednak z pomocy sądu, bo tam opłaty są stałe. Na posiedzeniu komisji senatorowie nie otrzymali odpowiedzi na to pytanie.

Komisja Praw Człowieka i Praworządności rekomendowała Izbie przyjęcie ustawy bez zmian.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego stanowiska i jednomyślnie, 94 głosami, powziął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Senat zaakceptował ustawę o zmianie i uchyleniu niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 46. posiedzeniu, 24 sierpnia br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek 27 sierpnia skierował ją do Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Paweł Michalak zaznaczył, że ustawa dotyczy czterech aktów prawnych. Po pierwsze, ustawy z 28 września 1991 r. o lasach. Istotą zmiany w tej ustawie jest wykreślenie zapisu, który nie ma znaczenia w praktyce, ponieważ do tej problematyki odnoszą się zapisy z ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Odnośnie do ustawy - Prawo ochrony środowiska, z 27 kwietnia 2001 r., nowy zapis ma na celu określenie zakresu informacji przedkładanej ministrowi właściwemu do spraw ochrony środowiska, aby zawierała wymagania zgodne z prawem Unii Europejskiej.

W trzeciej ustawie, z 18 lipca 2001 r., o prawie wodnym, proponowane zmiany polegają na dostosowaniu regulacji do dyrektywy wodnej 200/60 Parlamentu Europejskiego i Rady; ma to odniesienie do wspólnotowych ram działania w dziedzinie polityki wodnej. Nowością będzie też nowe brzmienie delegacji do wydania rozporządzeń.

Zmiany w czwartej ustawie, z  16 kwietnia 2004 r., o ochronie przyrody zmierzają do uchylenia delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia w sprawie sposobu postępowania z roślinami i zwierzętami zatrzymanymi na granicy ze względu na przewożenie ich bez zezwolenia. Jest to przejściowa zmiana, ponieważ - w ocenie ministra - w najbliższym czasie konieczna będzie generalna nowelizacja ustawy o ochronie przyrody.

Senator sprawozdawca poinformował, że zmiany wprowadzane przez ustawę nie były kontrowersyjne, wobec czego Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska jednogłośnie postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i jednomyślnie, 94 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez zmian.

Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych

Projekt ustawy został wniesiony przez Komisję Ustawodawczą oraz Komisję Rodziny i Polityki Społecznej. Marszałek 30 lipca br. skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone na wspólnym posiedzeniu komisji, 3 września. Komisje przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Antoni Szymański. Jak wyjaśnił, projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z  28 marca br., stwierdzającego niezgodność z konstytucją art. 2 pkt 1 oraz art. 8 ust. 2a ustawy z  4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Zaskarżony art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych ustanawiał definicję pojęcia "działalność socjalna". Zgodnie z tym przepisem działalność socjalna to usługi świadczone przez pracowników na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, dotyczące działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej.

Z kolei zakwestionowany art. 8 ust. 2a ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych stanowił, że usługi i świadczenia, o których mowa w ust. 1 i 2, w zakresie różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej czy sportowo-rekreacyjnej mogłyby być finansowane z funduszu, jeśli są świadczone wyłącznie na terenie kraju. Zasada ta została zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny, który zgodnie z ustalonym orzecznictwem stwierdził, że zasada równości wobec prawa polega na tym, iż wszystkie podmioty prawa w równym stopniu mają być traktowane równo, a więc bez żadnych zróżnicowań dyskryminacyjnych czy faworyzujących, o czym mówi art. 32 konstytucji. Trybunał uznał zatem, że ograniczenie możliwości korzystania z funduszu świadczeń socjalnych tylko na terenie kraju jest nierównością wobec prawa. Tym samym Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko rzecznika praw obywatelskich, który był wnioskodawcą w tej sprawie, że wprowadzenie takiego kryterium w praktyce spowoduje znaczne ograniczenie wolnego wyboru miejsca spędzania wypoczynku urlopowego dla pracowników i innych osób objętych zakładowym funduszem świadczeń socjalnych.

W tej sytuacji dwie komisje senackie, kierując się brzmieniem sentencji wyroku, zaproponowały, aby jego wykonanie polegało na uchyleniu art. 8 ust. 2a, który wprowadził ograniczenie w postaci zakazu finansowania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pozakrajowych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej. Zmiana w art. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych również ma na celu wyłączenie wyżej wymienionego ograniczenia, czyli wykreślenie słowa "krajowego".

Senator sprawozdawca poinformował, że projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej i nie wywołuje żadnych skutków dla budżetu państwa. Połączone komisje przyjęły projekt komisji rodziny w tej sprawie bez zastrzeżeń i bez żadnych dodatkowych wniosków.

Senator złożył ponadto wniosek o przejście do trzeciego czytania na bieżącym posiedzeniu Senatu.

Ponieważ w trakcie dyskusji nie został złożony wniosek przeciwny do przedstawionego przez komisje w sprawozdaniu, Senat przystąpił do trzeciego czytania projektu, obejmującego jedynie głosowanie.

W jego wyniku Izba jednomyślnie, 94 głosami, przyjęła rozpatrywany projekt ustawy i podjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy:

Uchwała

Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o potwierdzeniu wygaśnięcia praw rzeczowych na nieruchomościach, które weszły w granice Rzeczypospolitej Polskiej po II Wojnie Światowej oraz zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające kodeks cywilny oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek 4 kwietnia br. skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawczej, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Pierwsze czytanie projektu zostało przeprowadzone na wspólnych posiedzeniach komisji w dniach 25 kwietnia, 24 lipca i 3 września br.

Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Na posiedzeniu plenarnym Izby przedstawił je senator Piotr Ł.J. Andrzejewski.

W projekcie ustawy senatorowie podkreślili, że prawa do nieruchomości położonych na terenach, które weszły w granice Polski po II wojnie światowej, wygasły z mocy prawa z chwilą ich wzięcia w posiadanie przez polskie organy państwowe.

Projekt ustawy powstał jako odpowiedź na wysuwane przez Niemców roszczenia do swoich dawnych nieruchomości. Sądy, wydając wyroki w tej sprawie, kierują się zapisami, jakie widnieją w księgach wieczystych, nie uwzględniając stanu rzeczywistego.

Zapisy przedstawione w projekcie ustawy mają spowodować, iż stare zapisy, które są w księgach wieczystych, nie będą wywoływać skutków prawnych w orzeczeniach sądowych, będą pozbawione rękojmi i wiarygodności.

Projektodawcom chodzi o stworzenie dla orzecznictwa sądów trwałych podstaw do oddalania pozwów obywateli niemieckich. Obecnie, jeżeli strony nie wniosą stosownego zastrzeżenia, sądy nie są zobowiązane badać, czy nie zachodzi zarzut zasiedzenia, i opierają się na formalnych zapisach.

Zaproponowane przez senatorów przepisy nakładają na sąd obowiązek zbadania, czy osoba występująca z roszczeniem ma faktycznie podstawę do takiego roszczenia i czy zachowała prawo własności.

Projekt zobowiązuje ponadto organy państwowe w terminie 3 miesięcy od wejścia w życie ustawy do sporządzenia wykazu nieruchomości, dla których takie księgi nie zostały założone.

Ponadto projekt zakłada, że w wypadku, gdy nieruchomość nie ma księgi wieczystej, w której właścicielem byłby Skarb Państwa, należy założyć nową księgę. Do nowo założonej księgi nie przenosi się zapisów ze starej księgi - przekazuje się ją do archiwum.

Trzy komisje senackie rekomendowały Izbie przyjęcie projektu ustawy w proponowanym kształcie, bez zmian. W trakcie dyskusji nie został złożony wniosek przeciwny do przedstawionego przez komisje w sprawozdaniu, więc Senat mógł przystąpić do trzeciego czytania projektu, obejmującego jedynie głosowanie.

W jego wyniku Izba 91 głosami, przy 1 przeciw i 2 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała