Na wspólnym posiedzeniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw.

W imieniu wnioskodawców - grupy senatorów projekt przedstawił senator Krzysztof Jurgiel.

Jak stwierdził senator, art. 136 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami dawał poprzednim właścicielom wywłaszczonej nieruchomości prawo do żądania zwrotu w wypadku, gdy nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. W opinii wnioskodawców, przepis ten był słuszny i dawał wielu osobom szansę walki o odzyskanie często niezasadnie wywłaszczonych nieruchomości. Nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami, jakiej dokonał Sejm 28 listopada 2003 r., zniosła, poprzez dodanie art. 229a, zastosowanie tego roszczenia w odniesieniu do nieruchomości, wobec której zrealizowano inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, który w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu mógł stanowić podstawę wywłaszczenia. Dodatkowo art. 15 cytowanej nowelizacji przewiduje, że co do spraw rozpoczętych, a nie zakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, tj. przed 21 września 2004 r., stosuje się nowe przepisy, niekorzystne dla właścicieli nieruchomości. Sytuacja wielu osób, których ustawa bezpośrednio dotyczy, sprowadza się do faktu, że często pod sam koniec postępowania w drugiej instancji, po korzystnym dla nich orzeczeniu instancji pierwszej, odbiera się im prawo do dochodzenia swych roszczeń, na rzecz których ponieśli już oni znaczne koszty. Zdarzało się, że strony zainteresowane utrzymaniem obecnego stanu własności celowo przeciągały postępowanie administracyjne i sądowe, licząc na zmianę przepisów, która właśnie nastąpiła. Sytuacja ta, jak również sam sposób wprowadzenia zmian, rodzi uzasadnione podejrzenia, że sama nowelizacja mogła być wynikiem określonej akcji lobbingowej. Zmiany, które w rozpatrywanej nowelizacji zaproponowali wnioskodawcy projektu, prowadzą do przywrócenia stanu poprzedniego, czyli do przyznania znów jak najszerszych uprawnień byłym właścicielom przy dochodzeniu utraconej własności.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, głównym skutkiem społecznym i prawnym wprowadzenia zmian w życie będzie umożliwienie szerokiej grupie obywateli odzyskania utraconej własności.

W dyskusji zastrzeżenia do projektu zgłosiła przedstawicielka Ministerstwa Infrastruktury. W związku z tym ustalono, że decyzję w sprawie dalszego postępowania w sprawie rozpatrywanego projektu podejmą przewodniczący wszystkich trzech obradujących komisji.