Narzędzia:

Zapowiedzi

20-22 października 2009 r.

20 października 2009

W dniach 20-22 października 2009 r. odbyło się 42. posiedzenie Senatu.

Ustawa o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli - przyjęta z poprawkami

Nowelizację, stanowiącą projekt komisji sejmowej, Sejm przyjął 24 września 2009 r. Przewiduje ona duże zmiany w dotychczas obowiązującej ustawie z 1994 r., nowe zapisy stanowią bowiem blisko 60%.

Zaproponowane zmiany mają na celu dostosowanie do wymogów konstytucyjnych przepisów regulujących organizację i tryb działania Najwyższej Izby Kontroli, m.in. zasady powoływania wiceprezesów i przeprowadzania audytu finansowego. Służą też usprawnieniu postępowania kontrolnego, dostosowaniu przepisów do zmieniających się warunków technicznych i instrumentów kontroli. Mają też wyeliminować niedoskonałości zauważone w czasie 19 lat stosowania dotychczas obowiązującej ustawy.

Ustawa ma wejść w życie po 6 miesiącach od daty uchwalenia, czyli w ciągu następnych 6 miesięcy będzie się dokonywać zasadnicze przekształcenie organizacyjne instytucji, wybór nowych wiceprezesów, konkursy na dyrektorów departamentów i delegatur. Nowe zasady przeprowadzania kontroli wejdą w życie po 18 miesiącach, zatem wszystkie obecnie prowadzone kontrole zostaną dokończone na mocy obecnej ustawy.

Duże kontrowersje podczas obrad Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej i w czasie debaty na posiedzeniu plenarnym budziły wprowadzenie audytu zewnętrznego i wybór wiceprezesa NIK przez Sejm, gdy nie zostanie przez marszałka powołany kandydat zgłoszony przez prezesa Izby. Prezes NIK Jacek Jezierski opowiedział się przeciwko tym zapisom. W jego opinii, ingerują one w niezależność i samodzielność NIK, zmieniają jej podstawy ustrojowe. "Nie tylko nie widzę potrzeby wprowadzania takich zmian, ale wręcz odwrotnie, widzę olbrzymie zagrożenia, jakie one mogą przynieść" - stwierdził.

Prezes J. Jezierski był też przeciwny powoływaniu wiceprezesa NIK przez Sejm, jeśli w ciągu 3 miesięcy marszałek nie powoła wiceprezesa zaproponowanego przez szefa NIK. "W projekcie zakładano, że wiceprezes może być powoływany bez wniosku prezesa. Sejm, co prawda, tę poprawkę odrzucił, ale senatorowie na posiedzeniu komisji ją wprowadzili" - powiedział. "Gdyby ta poprawka została przegłosowana w Senacie, wrócilibyśmy do takiej sytuacji, że na wniosek prezesa marszałek w ciągu 3 miesięcy powołuje wiceprezesa, ale - jeżeli zaniecha powołania - to wtedy większość sejmowa uzyskuje prawo do powołania wiceprezesa już bez zgody prezesa" - zaznaczył. Powiedział także, że miały miejsce sytuacje, gdy marszałek nie powoływał osoby zaproponowanej przez prezesa NIK, nie zdarzyło się natomiast, by prezes nie zgłosił kandydatów na wiceprezesów.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiła wniosek o wprowadzenie 8 zmian. W trakcie debaty senatorowie: Piotr Ł.J. Andrzejewski, Jan Dobrzyński, Kazimierz Kleina, Zbigniew Romaszewski, Janusz Sepioł, Tadeusz Gruszka, Mariusz Witczak, także zaproponowali szereg poprawek. Senator Wojciech Skurkiewicz złożył wniosek o odrzucenie ustawy.

Wicemarszałek Z. Romaszewski postulował, by w ustawie doprecyzować, że audyt nie może dotyczyć wyników kontroli NIK. "Trzeba wprowadzić zapis, że dokumenty kontrolne są dla zewnętrznych audytorów niedostępne" - przekonywał. Za wprowadzeniem takiego zapisu opowiedział się także prezes J. Jezierski. Jego zdaniem, "dawałoby to gwarancję, że audytor zewnętrzny nie wejdzie w proces kontrolny". Przy obecnym zapisie istnieje takie zagrożenie, a to - jak powiedział prezes - stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. "Izba kontroluje bowiem procesy prywatyzacyjne, zagadnienia z zakresu obrony narodowej, bezpieczeństwa wewnętrznego, obrony, energetyki, systemów informatycznych. Jeżeli prywatny audytor miałby dostęp do akt kontroli, a przy takich zapisach, niestety, taka interpretacja jest możliwa, wprost groziłoby to bezpieczeństwu państwa" - stwierdził.

W ocenie sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Julii Pitery, pełnomocnika rządu ds. opracowania programu zwalczania nadużyć w instytucjach publicznych, "audyt jest niezbędny", a zewnętrzna firma audytorska nie będzie wkraczać w wyniki kontroli prowadzonych przez NIK. Według minister, nie ma też niebezpieczeństwa, by marszałek nie powołał wiceprezesa Izby, gdy taką kandydaturę zgłosi prezes. Proponowany zapis - jak mówiła - wprowadzony ma być na wypadek, gdyby prezes nie zgłosił żadnej kandydatury.

W trakcie debaty senator J. Dobrzyński pytał, czy proponowane zmiany nie zmierzają "do zachwiania NIK, czy nie zagrażają bezpieczeństwu państwa?". W jego ocenie, bulwersujące jest powierzenie audytu firmom zewnętrznym i wybór wiceprezesów przez Sejm, gdy marszałek nie powoła kandydata zgłoszonego przez prezesa.

Senator Czesław Ryszka uznał proponowane rozwiązania za zagrażające bezpieczeństwu państwa i Najwyższej Izbie Kontroli.

Wicemarszałek Z. Romaszewski prócz audytu i sposobu wyboru wiceprezesów skrytykował także zastąpienie dwóch dokumentów pokontrolnych jednym. Jego zdaniem, obecnie obowiązujące dwa dokumenty pokontrolne - protokół i wystąpienie, sprawiają, że osoba kontrolowana może się zapoznać z protokołem i złożyć wnioski.

Zdaniem senatora J. Sepioła, audyt zewnętrzny i wybór wiceprezesa przez większość sejmową ma zalety i oznacza "wyjście z pewnej rutyny". Pozytywnie ocenił także kadencyjność dyrektorów i wicedyrektorów departamentów NIK. Zgodnie z nowelizacją rozwiązania te mają obowiązywać od 2013 r.

Senator M. Witczak apelował, aby "nie histeryzować". Jego zdaniem, zarówno audyt, jak i zmiana wyboru wiceprezesów mają swoje dobre strony. "W naszym ustroju jest wiele furtek, zaworów bezpieczeństwa, które pozwolą spokojnie kontrolować, czy te zmiany są zgodne z prawem, czy nie" - uspokajał.

W wyniku głosowania Izba wprowadziła 10 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji. Doprecyzowano m.in., że audyt zewnętrzny w Najwyższej Izbie Kontroli, który powinien być przeprowadzany co najmniej raz na 3 lata, nie może dotyczyć jej działalności kontrolnej. Wykreślono też zapis o kadencyjności wiceprezesów NIK.

Nowelizacja ustala liczbę wiceprezesów na trzech. Przyjęcie przez Senat zapisu znoszącego kadencyjność wiceprezesów wykluczało głosowanie nad poprawką dopuszczającą możliwość zgłoszenia kandydata na wiceprezesa przez grupę posłów, w sytuacji gdy w ciągu trzech miesięcy nie zostanie powołany kandydat zaproponowany przez prezesa NIK.

Poparcia senatorów nie zyskała natomiast propozycja przewidująca utrzymanie dwóch dokumentów pokontrolnych: protokołu i wystąpienia pokontrolnego.

Poprawki Senatu rozpatrzą teraz posłowie.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o spółdzielczych kasach
oszczędnościowo-kredytowych

Senatorowie zdecydowali o wprowadzeniu 28 zmian do ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Sejm uchwalił ją 24 września 2009 r. na podstawie projektu poselskiego. Zmierza ona m.in. do przyznania Komisji Nadzoru Finansowego kompetencji regulujących i nadzorczych nad środkami zgromadzonymi w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Wprowadza też możliwość przekształcenia się kasy w bank spółdzielczy w wypadku osiągnięcia odpowiedniej wysokości kapitałów.

Ustawa stwarza możliwość wczesnego reagowania, takiego kształtowania funduszy własnych wobec prowadzonej akcji kredytowej, by natychmiast, poprzez wysoką płynność, reagować na zwiększone zapotrzebowanie członków kas na gotówkę, pozwala kontrolować kasy, przeprowadzać audyt zewnętrzny, a w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa klientów - wprowadzać nadzór zarządcy komisarycznego czy kuratora.

Pracująca nad tą ustawą Komisja Budżetu i Finansów Publicznych uznała za konieczne wprowadzenie do niej 25 poprawek, w większości o charakterze doprecyzowującym. Jak stwierdził jej sprawozdawca senator Henryk Woźniak, "jak istotna to regulacja, pokazują dwie liczby (...): bez mała 2 mln członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i bez mała 10 mld zgromadzonych depozytów. To są wielkie liczby, które wymagają, by tę działalność (...) prowadzić z poszanowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa kapitałów".

W trakcie debaty senatorowie: Grzegorz Banaś, Kazimierz Kleina i Henryk Woźniak zgłosili wnioski o charakterze legislacyjnym.

Senat przegłosował m.in. zmianę przepisów nakazujących kasom utrzymywanie 5% współczynnika wypłacalności, które mają obowiązywać po 18 miesiącach od dnia ogłoszenia ustawy, a nie po roku, jak zdecydował Sejm. Inne przyjęte poprawki, zarekomendowane przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych, dotyczą m.in. zmiany zasady powoływania członków zarządu Kasy Krajowej SKOK, umożliwiają KNF kontrolę całego sprawozdania finansowego kas, a nie tylko ich bilansów.

Senatorowie poparli też podwyższenie wysokości rocznych składek z funduszu pożyczkowo-oszczędnościowego wnoszonych przez SKOK-i do kasy krajowej. Składki te mają być przeznaczone na pokrycie kosztów działalności kasy krajowej oraz nadzoru sprawowanego przez KNF. Zgodnie z ustawą przyjętą przez Sejm składki miały wynieść nie więcej 0,02% aktywów kasy, ale Senat zgłosił poprawkę zwiększającą ten limit do 0,024%. Zgodnie z ustawą wysokość opłat (w ramach limitu), sposób ich uiszczania, zasady podziału wpłat między KNF i KK określi rozporządzenie prezesa Rady Ministrów.

Ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych wróci teraz do Sejmu.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny,
ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy,
ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw

Sejm uchwalił tę nowelizację 25 września 2009 r. na podstawie dwóch rządowych i czterech poselskich projektów ustaw. Propozycje zmian dotyczą m.in. zaostrzenia kar za doprowadzenie małoletniego do obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej, utrwalanie pornografii z udziałem małoletnich oraz produkowanie, utrwalanie, sprowadzanie, nabywanie materiałów propagujących faszystowski lub totalitarny ustrój państwa, nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych lub wyznaniowych. W wypadku zastosowania środków zapobiegawczych czy orzekania w sprawie przestępstw dotyczących zaburzeń preferencji seksualnych włączono w postępowanie sądowe lekarzy seksuologów tak, aby jako biegli wydawali opinie o oskarżonych. Będą mogli uczestniczyć w postępowaniu karnym i przy orzekaniu środków zapobiegawczych.

W nowelizacji zwiększono wymiar kary grzywny, a także liczbę możliwości zasądzenia jej stawek. Doprecyzowano obowiązki poszczególnych podmiotów, które mają stosować karę pozbawienia wolności. Zwiększono kompetencje kuratorów sądowych, jeżeli chodzi o nadzór nad stosowaniem tej kary, kontrolę jej wykonywania zarówno w stosunku do skazanych, jak i w kontaktach z podmiotami, które zajmują się jej organizowaniem. W nowelizacji doprecyzowano, że mają to być podmioty samorządowe, rządowe. Zgodnie z intencją projektodawców, kara ta ma być stosowana szerzej, a efektywność jej wykonywania - większa.

Nowość to możliwość żądania przez poszkodowanego, w ramach postępowania karnego, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Zgodnie z nowelizacją w wypadku uzasadnionego przekroczenia tzw. obrony koniecznej sąd będzie mógł już na etapie postępowania przygotowawczego odstąpić od wymierzenia kary.

Przewidziano też nowe regulacje dotyczące postępowania przyspieszonego, rezygnując z konieczności przymusowego doprowadzenia sprawcy do sądu i wprowadzając możliwość wezwania oskarżonego do stawiennictwa. Zrezygnowano także z obligatoryjnego wyznaczenia obrońcy w takim postępowaniu. Urealniono postępowanie, wprowadzając możliwość ogłoszenia więcej niż jednej przerwy podczas tego postępowania, pod warunkiem że uda się je zamknąć w maksymalnym czasie, przewidzianym na rozpoznanie sprawy w kodeksie postępowania karnego.

Istotna zmiana, wprowadzona w ustawie, to przeniesienie z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie kwestii związanej z możliwością odstąpienia od tymczasowego aresztowania osoby, która dokonuje przestępstwa, jest podejrzana czy oskarżona o przestępstwo przeciwko członkom najbliższej rodziny. Zgodnie z nowelizacją, jeżeli oskarżony wyrazi zgodę na wyprowadzenie się ze wspólnego lokalu, można odstąpić od zastosowania wobec niego aresztu tymczasowego. Ma to chronić osoby najbliższe.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona poinformował, że ustawa jest najobszerniejszą nowelizacją prawa karnego od uchwalenia kodeksów w 1997 r. Wprowadzenie tych zmian, usunięcie błędów legislacyjnymi czy pewnych niespójności było celem podstawowym inicjatorów projektów.

Pracujące nad ustawą Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaproponowały po 4 poprawki. Podczas dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli także senatorowie: Tadeusz Gruszka, Zbigniew Romaszewski i Stanisław Piotrowicz.

W wyniku głosowania senatorowie opowiedzieli się m.in. za podwyższeniem z 10 do 20 zł minimalnej stawki dziennej grzywny. Zgodnie z przyjętą poprawką autorstwa wicemarszałka Zbigniewa Romaszewskiego, grzywnę wymierza się w stawkach dziennych. Najniższa liczba stawek wynosi 10, a najwyższa - 540. Stawka dzienna nie może być niższa od 20 zł, ani też przekraczać 2 tys. zł. Jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny grzywnie od 40 do 4 tys. zł.

Przyjęto także poprawkę przewidującą przywrócenie chuligańskiego charakteru czynu zabronionego. Określono też, że w takich wypadkach sąd będzie orzekał nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, chyba że orzeka obowiązek naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jeżeli pokrzywdzony nie został ustalony, sąd może orzec nawiązkę na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, której celem jest spełnianie świadczeń na określony cel społeczny.

Akceptację Izby uzyskało łącznie 13 zmian. Teraz nowelizacją ponownie zajmie się Sejm.

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym

Sejm uchwalił ustawę 25 września 2009 r. na podstawie projektów komisyjnego i poselskiego. Nowela określa zasady udzielania pomocy materialnej dla studentów za wyniki w nauce i doktorantów za osiągnięcia naukowe przez samorząd. Pomoc ta nie będzie wliczana do dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającego do ubiegania się o stypendium socjalne, stypendium na wyżywienie i stypendium mieszkaniowe. Ustawa umożliwia przyznawanie takich stypendiów również przez prywatnych darczyńców.

Uregulowano także tryb przekształcania publicznych szkół pomaturalnych, kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów języków obcych i kolegiów pracowników służb społecznych w publiczne uczelnie zawodowe lub włączania ich do uczelni publicznych za zgodą senatów tychże uczelni. Określono zasady przejęcia pracowników i słuchaczy tych placówek, kierunki i specjalności studiów, na które słuchacze tych placówek będą przejmowani, oraz tryb ukończenia studiów pierwszego stopnia. Został także wydłużony z 2012 r. do 2014 r. okres, w którym szkoły pomaturalne i kolegia będą mogły istnieć na mocy porozumień z uczelniami publicznymi.

Ponadto zmiany umożliwią ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego zlecanie uczelniom wojskowym i służb państwowych, artystycznym, medycznym i morskim realizację tzw. kierunków zamawianych. Uczelnie te będą mogły finansować ze środków unijnych, za pośrednictwem ministerstwa nauki, prowadzenie nauki na takich kierunkach, jak np. budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka, elektrotechnika, matematyka, biotechnologia, mechanika i budowa maszyn.

Pracujące nad ustawą Komisja Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowały wprowadzenie do niej 10 poprawek. Podczas dyskusji na posiedzeniu plenarnym senatorowie: Stanisław Iwan, Władysław Ortyl, Zdzisław Pupa i Stanisław Zając zaproponowali wydłużenie z 30 czerwca 2012 r. do 30 czerwca 2016 r terminu dostosowania nazw uczelni do wymagań nowelizowanej ustawy.

Senat w głosowaniu przyjął tę zmianę, jak i wszystkie poprawki komisji. Izba zmieniła także datę utraty mocy porozumienia zawartego przez publiczną szkołę pomaturalną, kolegium nauczycielskie, nauczycielskie kolegium języków obcych, kolegium pracowników służb społecznych z uczelniami w zakresie umożliwiającym absolwentowi, po zdaniu egzaminu dyplomowego, ubieganie się o dopuszczenie do egzaminu w uczelni oraz uzyskanie dyplomu i tytułu zawodowego licencjata. Sejm przyjął datę 1 września 2014 r., a Senat - 30 września 2015 r. Kolejna poprawka zmierza do tego, aby w przepisie określającym przychody niewliczane do dochodu na osobę w rodzinie studenta pomoc materialna dla doktorantów fundowana przez samorząd była traktowana w taki sam sposób, jak pomoc finansowana przez budżet państwa.

Teraz senackie poprawki rozpatrzy Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie innych ustaw - przyjęta z poprawkami

Celem uchwalonej przez Sejm 25 września 2009 r., na podstawie projektu rządowego, ustawy jest doprecyzowanie obowiązujących przepisów.

Dookreślono m.in. warunki pierwszeństwa w zbywaniu nieruchomości osobom fizycznym i prawnym, a także zasady pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości będących przedmiotem najmu lub dzierżawy. Zmieniono również przepisy dotyczące dokonywania przez organizację rzeczoznawców majątkowych oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego oraz udzielania bonifikaty od opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Przywrócono zasadę nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności na rzecz spółdzielni mieszkaniowych lub ich następców prawnych.

Pracujące nad nowelizacją Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowały wprowadzenie do niej 4 poprawek. Senat w głosowaniu przyjął propozycję komisji.

Izba zadecydowała o zmianie tytułu ustawy. Zgodnie z zasadami techniki prawodawczej człon "o zmianie innych ustaw" zastąpiono członem "o zmianie niektórych innych ustaw".

Poprawka druga zmierza do tego, aby w wypadku pierwszeństwa w nabyciu lokalu mieszkalnego albo budynku mieszkalnego lub użytkowego, przedmiotem zbycia był nie tylko lokal lub budynek, ale także grunt niezbędny do racjonalnego korzystania z budynku.

Celem kolejnej zmiany jest usunięcie przepisu zobowiązującego organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych do publikacji na swojej stronie internetowej danych określonych w wyciągu z operatu szacunkowego, jeśli została wydana negatywna ocena tego operatu.

Ostatnia poprawka zapewnia równe traktowanie użytkowników wieczystych będących spółdzielniami mieszkaniowymi, którzy decyzję o przyznaniu prawa użytkowania wieczystego otrzymali przed 13 października 2005 r. oraz tych, którym decyzja została wydana później.

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych
oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Nowelę prawa zamówień publicznych Sejm uchwalił 25 września 2009 r. na podstawie projektu rządowego. Jej celem jest zwiększenie płynności finansowej przedsiębiorstw poprzez m.in. możliwość wcześniejszego zwalniania wadiów (natychmiast po wyborze najkorzystniejszej oferty lub po unieważnieniu postępowania) i zniesienie konieczności zabezpieczenia należytego wykonania umowy w okresie gwarancji.

Zmiany mają także usprawnić przeprowadzanie przez zamawiającego procedury wyłonienia wykonawcy i jak najszybszego rozpoczęcia przez niego wykonania zamówienia. Służyć ma temu m.in. określenie terminu, w jakim wykonawcy mogą zadawać pytania dotyczące specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wykonawcy będą mogli składać pytania do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert. Przedłużenie terminu składania ofert nie będzie powodować przedłużenia terminu składania wniosków o wyjaśnienie treści specyfikacji. Zastąpiono także opłatę stałą w wysokości 3 tys. zł od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej opłatą stałą równą pięciokrotności wniesionego wpisu od odwołania w sprawie, której skarga dotyczy i opłatą stosunkową w wysokości 5% wartości przedmiotu zamówienia, jednak nie większą niż 5 mln zł.

Ponadto ustawa daje zamawiającemu możliwość zastrzeżenia w ogłoszeniu, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy, u których ponad 50% zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne. Zmodyfikowano również zasady dotyczące zwrotu wadium.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Gospodarki Narodowej zarekomendowały Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Podczas dyskusji senatorowie Tadeusz Gruszka, Stanisław Karczewski, Kazimierz Kleina i Marek Trzciński złożyli wnioski o charakterze legislacyjnym. Ostatecznie Izba zadecydowała o wprowadzeniu do ustawy 7 zmian w większości o charakterze doprecyzowującym.

Senat uznał m.in., iż związane z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalne do niego powinny być warunki ubiegania się o udzielenie zamówienia, a nie opis sposobu dokonania oceny spełniania tych warunków.

Izba postanowiła także, że wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia musi być kompetentny w zakresie tego, czego dotyczy zamówienie. Zdaniem senatorów, umożliwienie korzystania z wiedzy i doświadczenia innych osób może negatywnie wpływać zarówno na jakość realizowanych zamówień, jak i na interes zamawiającego, a w rezultacie na sposób wydatkowania środków publicznych.

Kolejna poprawka określiła termin, w jakim zamawiający będzie miał obowiązek zwrócić wadium wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza.

Senat odrzucił ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja została uchwalona przez Sejm 25 września 2009 r. na podstawie projektu rządowego. Wprowadza obowiązek sporządzenia rocznego obliczenia podatku przez płatnika z urzędu, tj. bez konieczności uprzedniego składania przez podatnika wniosku w tej sprawie, chyba że podatnik do 15 stycznia roku następnego po roku podatkowym przedstawi oświadczenie, informujące pracodawcę o osobistym złożeniu zeznania podatkowego. Z rozliczenia przez pracodawcę będą mogły skorzystać osoby, które są zatrudnione u jednego pracodawcy. Zaproponowane zmiany mają umożliwić rozliczenie niektórych ulg, na wniosek podatnika, w sporządzanym przez płatnika rocznym obliczeniu podatku PIT-40. Celem wnioskodawców jest też umożliwienie wskazania organizacji pożytku publicznego, na rzecz której ma być przekazany 1% należnego podatku w rocznym obliczeniu podatku, sporządzanym przez płatnika. Ustawa wprowadza również regulację, zgodnie z którą organy rentowe będą przekazywały do organu podatkowego roczne obliczenie podatku sporządzane na druku PIT-40A i PIT-11A nie w formie papierowej, ale na nośnikach cyfrowych.

Nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2011 r. i znaleźć zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2010 r.

Wiceminister finansów Maciej Grabowski zaapelował do senatorów, by przyspieszyli termin wejścia w życie nowelizacji. Resort chce, by zmiany obowiązywały już w 2010 r. i dotyczyły tegorocznych rozliczeń podatkowych. Wiceminister zaznaczył, że w trakcie konsultacji społecznych rozwiązania proponowane przez ministerstwo uzyskały akceptację związków zawodowych, w tym "Solidarności". Dodał, że bierze ono pod uwagę wnioski pracodawców dotyczące kosztów rozliczeń. Minister określi w rozporządzeniu wysokość rekompensaty, którą otrzymają w związku z nałożeniem na nich nowych obowiązków. "Wysokość wynagrodzenia będzie proporcjonalna do wysokości odprowadzanych podatków" - wyjaśnił wiceminister finansów M. Grabowski.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała 3 poprawki do rozpatrywanej nowelizacji.

W trakcie debaty przeciw jej przyjęciu opowiedział się senator Władysław Dajczak. "To kolejna ustawa, która z niezrozumiałych powodów procedowana jest w szaleńczym tempie" - powiedział. Ostrzegł przed ogromnymi kosztami, które będą musieli ponieść pracodawcy. "To ustawa, która nikomu i niczemu nie służy" - ocenił.

Senator Tadeusz Gruszka wraz z grupą posłów Prawa i Sprawiedliwości złożył wniosek o odrzucenie ustawy w całości, a senatorowie Grzegorz Banaś i Marek Trzciński zgłosili poprawki, zmierzające do tego, by rozliczenie przez pracodawcę następowało tylko na wniosek pracownika, a nie obligatoryjnie, jak przewidziano w ustawie.

Ustawę w obecnym kształcie poparł natomiast senator Kazimierz Kleina. Uznał, że może być ona pierwszym krokiem w kierunku uproszczenia procedur. Nie poparł jednak apelu resortu finansów, by przyspieszyć jej wejście w życie.

Zdaniem resortu finansów, który jest autorem zmian, nowelizacja może odciążyć z obowiązku uciążliwego, samodzielnego rozliczenia się z fiskusem około 4-5 mln osób. Ministerstwo zapewnia, że przedsiębiorcy otrzymają wynagrodzenia za przekazywanie podatku do urzędów skarbowych.

Nowe rozwiązanie krytykowali pracodawcy. Zdaniem PKPP "Lewiatan", rozliczenie pracownika będzie kosztować firmę 100 zł rocznie. W najgorszej sytuacji znajdzie się ponad 1 mln obywateli, którzy prowadzą własną działalność gospodarczą i zatrudniają pracowników.

W wyniku głosowania Senat odrzucił ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Za przyjęciem takiego wniosku głosowało 52 senatorów, a 36 było przeciw.

Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2008 r.

Z informacją zapoznał senatorów przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa sędzia Stanisław Dąbrowski. Na wstępie przypomniał, że rada jest centralnym konstytucyjnym organem państwa, powołanym do stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

W ubiegłym roku rada obradowała na 13 posiedzeniach plenarnych i większość tego czasu poświęcała na rozpatrywanie kandydatur na urząd sędziego. Rozpatrzyła i oceniła 1227 kandydatur i podjęła uchwały o przedstawieniu prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem o powołanie 897 osób: 3 do Sądu Najwyższego, 39 do sądów apelacyjnych, 58 do wojewódzkich sądów administracyjnych, 180 do sądów okręgowych i 613 do sądów rejonowych. W stosunku do 290 osób natomiast KRS podjęła uchwały o nieprzedstawieniu wniosków o ich powołanie. Wobec 40 osób umorzono postępowanie.

Sędzia S. Dąbrowski przypomniał, że ustawa z  29 czerwca 2007 r., nowelizująca prawo o ustroju sądów powszechnych, wprowadziła tak zwany awans poziomy na stanowiska sędziów sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym i sędziów sądu okręgowego w sądzie rejonowym dla sędziów z co najmniej piętnastoletnim stażem nienagannej służby sędziowskiej. Wprowadzone przepisy zostały uchylone ustawą z 22 stycznia 2009 r., ale zgodnie z nią wnioski wcześniej złożone wymagają rozpatrzenia. W 2008 r. Rada rozpoznała zatem 842 wnioski o awans poziomy. Wobec 801 osób zapadły decyzje pozytywne, w odniesieniu do 33 - odmowne, a w stosunku do 8 osób postępowanie umorzono.

W 2008 r. pojawił się bardzo istotny problem, będący skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z  24 października 2007 r., orzekającego o niezgodności z konstytucją przepisu pozwalającego powierzać obowiązki sędziowskie asesorom. Asesorzy sądowi stanowili ponad 90% kandydatów na stanowiska sędziowskie w sądach rejonowych. Wobec likwidacji instytucji asesora sądowego pojawiła się konieczność wypracowania nowego modelu dochodzenia do stanowiska sędziego. W tym celu Krajowa Rada Sądownictwa 22 kwietnia 2008 r. zorganizowała konferencję "Urząd sędziego koroną zawodów prawniczych", a 22i 23 października 2008 r. - II Kongres Sędziów Polskich. Biorąc pod uwagę postulaty środowisk prawniczych, KRS zaproponowała utworzenie stanowiska sędziego grodzkiego, o ograniczonej kognicji, na które mogliby być powoływani kandydaci bezpośrednio po zdaniu egzaminu sędziowskiego. Rada poparła, zgłoszony przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, projekt zmiany ustawy ustrojowej. Został on jednak odrzucony przez Sejm w pierwszym czytaniu.

Jak zaznaczył sędzia S. Dąbrowski, "praktyka poszła w przeciwnym kierunku. Likwiduje się w sądach wydziały grodzkie, wychodząc z założenia, że każdy sędzia powinien orzekać zarówno w sprawach drobnych, jak i w poważnych". Jego zdaniem, budzi to poważne wątpliwości co do sprawności postępowania, w tym zakresie KRS ma jednak jedynie uprawnienia opiniodawcze.

Drugim konstytucyjnym instrumentem działania Krajowej Rady Sądownictwa jest uprawnienie do występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z konstytucją aktów normatywnych w zakresie dotyczącym niezależności sądów i niezawisłości sędziów. W 2008 r. KRS wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego tylko z jednym wnioskiem - o zbadanie zgodności z konstytucją art. 91 prawa o ustroju sądów powszechnych, dotyczącego wynagrodzeń sędziowskich. Rząd wniósł projekt zmiany tego przepisu, ustawą z 20 marca 2009 r. art. 91 zmieniono, a postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym zostało umorzone. Zmiana co do zasady uwzględnia postulaty Krajowej Rady Sądownictwa. Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa stwierdził jednak, że wysokość wynagrodzeń sędziów w latach 1996-2008 systematycznie się zmniejszała w porównaniu ze średnią krajową. Ustawa z 20 marca 2009 r. częściowo poprawiła sytuację, ale - zdaniem sędziego S. Dąbrowskiego - w stopniu niewystarczającym. Trybunał Konstytucyjny 16 kwietnia 2008 r. wydał wyrok w sprawie z wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, złożonego w 2007 r., stwierdzając niezgodność z konstytucją trzech przepisów o Krajowej Radzie Sądownictwa, dodanych w ustawie z 16 marca 2007 r.

Sędzia S. Dąbrowski poinformował również, że w 2008 r. ani władza ustawodawcza, ani wykonawcza nie podejmowały działań zagrażających niezawisłości sędziów. Pojawiały się jednak trudności w relacjach sądów i sędziów ze środkami społecznego przekazu, często wynikające z niezrozumienia. "Sędziowie bywają mało komunikatywni, mają skłonność do posługiwania się hermetycznym językiem prawniczym. Z kolei dziennikarze często przedstawiają sprawy jednostronnie, w kolorze czarno-białym, sami pochopnie ferują wyroki, oczekując od sądu ich potwierdzenia, a jeżeli rozstrzygnięcie nie spełnia ich oczekiwań, oskarżają sąd o despotyzm" - ocenił przewodniczący KRS. Dlatego Krajowa Rada Sądownictwa 13 czerwca 2008 r. zorganizowała konferencję, w której wzięli udział sędziowie i dziennikarze.

Sędzia S. Dąbrowski przypominał, że na podstawie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa opiniuje ona projekty aktów normatywnych dotyczących sądownictwa i sędziów. W 2008 r. wystąpiła do rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych o podjęcie czynności dyscyplinarnych wobec 2 sędziów i zaskarżyła 11 wyroków sądów dyscyplinarnych pierwszej instancji. W 2008 r. przyjęła 23 stanowiska, wydała 32 opinie i podjęła 16 uchwał.

W 2008 r. do KRS wpłynęło 1405 skarg i wniosków od 730 osób. Z treści skarg wynika jednak, że społeczeństwo nie zna zadań Krajowej Rady Sądownictwa, traktuje ją jako najwyższy organ nadzoru judykacyjnego i administracyjnego nad sądami, domaga się zmiany orzeczeń sądowych lub ingerencji w postępowania sądowe.

Jeśli chodzi o kontakty międzynarodowe, KRS współpracowała z radami sądownictwa w krajach Unii Europejskiej. W 28 państwach Unii istnieje 18 rad sądownictwa, które tworzą Europejską Sieć Rad Sądownictwa. Jak podkreślił przewodniczący S. Dąbrowski, polska rada cieszy się uznaniem w Europie. Wyrazem tego był wybór Polski na ubiegłorocznym zjeździe sieci w Budapeszcie do komitetu sterującego, organu reprezentującego sieć w okresach między zjazdami, składającego się z 8 państw. Członkini polskiej KRS Teresa Flemming-Kulesza, sędzia Sądu Najwyższego, została wybrana do 4-osobowej rady wykonawczej sieci, między innymi nadzorującej prace biura w Brukseli.

Na zakończenie swego wystąpienia przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa podziękował senatorom Piotrowi Zientarskiemu i Krzysztofowi Kwiatkowskiemu - członkom KRS - za ich wielkie osobiste zaangażowanie w jej prace. Następnie odpowiadał na pytania zadawane przez senatorów. Odbyła się też dyskusja na temat przedstawionej informacji.

Uchwała w sprawie uczczenia 25. rocznicy męczeńskiej śmierci
Sługi Bożego Księdza Jerzego Popiełuszki

Izba uznała, że "życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki będą dla nas zawsze symbolem wszystkiego, co w człowieku największe i najświętsze, czego musimy bronić i strzec, jeżeli chcemy żyć w wolnym i sprawiedliwym państwie". "Niech Jego życie będzie dla pokoleń Polaków wzorem, jak być wiernym Bogu i Ojczyźnie" - napisano w uchwale Senatu.

Pozostałe prace Senatu:

Senat przyjął bez poprawek:

 

  • ustawę o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego;
  • ustawę o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych;
  • ustawę o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Inicjatorem tych ustaw był Senat. Stanowią one wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Sejm uchwalił je 24 września 2009 r. w brzmieniu zaproponowanym przez Senat.

Ponadto Senat przyjął bez poprawek następujące ustawy:

 

  • ustawę o zmianie ustawy o Policji;
  • o zmianie ustawy o pomocy społecznej;
  • o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Helsinkach dnia 8 czerwca 2009 r.;

  • o ratyfikacji Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, sporządzonego w Luksemburgu dnia 16 czerwca 2008 r

Oświadczenia

Po wyczerpaniu porządku 42. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Stanisław Gogacz, Henryk Woźniak, Paweł Klimowicz, Rafał Suchacki, Małgorzata Adamczak, Grażyna Sztark, Lucjan Cichosz, Antoni Motyczka, Marek Konopka, Władysław Ortyl, Wojciech Kurkiewicz, Stanisław Kogut, Andrzej Grzyb, Piotr Kaleta, Jan Wyrowiński, Krzysztof Majkowski, Jan Dobrzyński, Sławomir Kowalski, Władysław Sidorowicz, Eryk Smulewicz, Tadeusz Gruszka, Michał Wojtczak, Sławomir Sadowski, Marek Trzciński, Ryszard Górecki, Andrzej Owczarek, Mieczysław Augustyn.