W dniach 4 i 5 lutego 2009 r. odbyło się 26. posiedzenie Senatu, któremu przewodniczył marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie - Krystyna Bochenek, Zbigniew Romaszewski i Marek Ziółkowski.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie uczcili minutą ciszy pamięć zmarłej 22 stycznia 2009 r. Anny Radziwiłł - senatora I kadencji, wspaniałego pedagoga, historyka i wiceminister edukacji narodowej.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym

Ustawa o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym, przyjęta przez Sejm 9 stycznia 2009 r., ma poprawić płynność na rynku międzybankowym. Przewiduje, że ze wsparcia będą mogły skorzystać krajowe banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze inwestycyjne, domy maklerskie, zakłady ubezpieczeń i fundusze emerytalne.

Zgodnie z ustawą wsparcia w imieniu Skarbu Państwa będzie udzielał minister finansów na wniosek instytucji finansowej. W tym celu zostanie zawarta umowa określająca m.in. formę pomocy i jej wysokość.

Pomoc będzie mogła być udzielana w różnych formach. Skarb Państwa np. zagwarantuje spłatę kredytów oraz linii kredytowych przyznanych przez banki innym bankom. Z gwarancji będzie również mógł skorzystać Narodowy Bank Polski. Minister finansów może żądać ustanowienia zabezpieczenia gwarantującego zwrot pełnej kwoty wsparcia wraz z odsetkami. Od gwarancji dla banków, w tym dla NBP, będzie pobierana prowizja. O pomoc można się ubiegać do końca 2009 r.

Senatorowie poparli 9 poprawek, głównie redakcyjnych i precyzujących. Większość głosowała przeciw zmianom zgłoszonym przez senatora Grzegorza Banasia, m.in. ograniczającym wsparcie państwa dla krajowych banków do 5% PKB z 2007 r. i do 10% ich kapitałów własnych.

Kierując się oczekiwaniami partnerów społecznych, Senat wskazał jednoznacznie, że wsparcie w celu utrzymania płynności płatniczej będzie mogło być udzielone bankowi krajowemu również w związku z rozwojem przez niego akcji kredytowej. Konsekwencją tej zmiany jest poprawka przewidująca, że w wypadku gdy wsparcie zostanie udzielone bankowi krajowemu w związku z rozwojem akcji kredytowej, umowa o udzielenie wsparcia w warunkach wsparcia określać będzie planowany rozwój akcji kredytowej.

W art. 7 ustawy przewidziano zmniejszanie wypłat z tytułu gwarancji dla banku o spłaty kredytu dokonane przez kredytobiorcę i o kwoty uzyskane przez bank udzielający kredytu w wyniku zaspokojenia się z przedmiotu zabezpieczenia udzielonego kredytu. W związku z tym, że gwarancja dla banku może dotyczyć również kredytów udzielonych przez bank zagraniczny lub instytucję kredytową, Senat uznał, że art. 7 powinien obejmować również te podmioty.

W innej poprawce Izba doprecyzowała przepis art. 14 ust. 3, wskazując, iż do długu Skarbu Państwa zaliczać się będzie wartość nominalną zobowiązań z tytułu wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych. Poprawka ta harmonizuje przepisy rozpatrywanej ustawy z przepisami ustawy z dnia czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

Ustawa wraz z poprawkami Senatu trafiła ponownie do Sejmu. Na 35. posiedzeniu, 12 stycznia 2009 r., przyjął on senackie poprawki do ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym. Teraz ustawa zostanie przesłana do podpisu prezydenta.

Senat zaproponował wprowadzenie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz niektórych innych ustaw

Izba przyjęła 12 zmian do noweli ustawy o działalności ubezpieczeniowej, uchwalonej przez Sejm 9 stycznia 2009 r., umożliwiającej powoływanie nowych instytucji finansowych - zakładów reasekuracyjnych.

Projekt ustawy pochodził z przedłożenia rządowego i nie budził istotnych kontrowersji posłów. W Sejmie pracowała nad nim Komisja Finansów Publicznych.

Ustawa transponuje do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy 2005/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 listopada 2005 r. w sprawie reasekuracji oraz zmieniającej dyrektywy Rady 73/239/EWG, 92/49/EWG, a także dyrektywy 98/78/WE i 2002/83/WE. Ponadto, w zakresie art. 18a i 18b ustawy o działalności ubezpieczeniowej dostosowuje polskie prawo krajowe do art. 5 dyrektywy Rady 2004/113/WE z 13 grudnia 2004 r. wprowadzającej w  życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i  usług oraz dostarczania towarów i usług.

Dyrektywa w sprawie reasekuracji obejmuje wspólnym reżimem prawnym działalność reasekuracyjną wykonywaną na terenie Wspólnoty. Brak jednolitych zasad wykonywania działalności w zakresie reasekuracji w Unii Europejskiej prowadził do istotnych różnic w poziomie nadzorowania europejskich zakładów reasekuracji oraz ochrony interesów zakładów ubezpieczeń i  ubezpieczonych.

Reasekuracja polega na tym, że jedno towarzystwo ubezpieczeniowe może ubezpieczyć się w innym. Ubezpieczające się towarzystwo przenosi na zakład reasekuracyjny ryzyko związane z ubezpieczeniem razem z częścią lub całością składek. Reasekurator zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania w wypadku, gdyby doszło do zdarzenia losowego, za które odpowiedzialne jest towarzystwo ubezpieczeniowe ubezpieczające się w zakładzie reasekuracyjnym.

Reasekuracja jest stosowana np. przy ubezpieczaniu dużych zakładów przemysłowych, gdy ewentualna wypłata odszkodowania mogłaby przysporzyć kłopotów towarzystwu ubezpieczeniowemu. W takiej sytuacji woli się ono ubezpieczyć u reasekuratora. Reasekuracja m.in. pozwala towarzystwom ubezpieczeniowym zachować stabilność finansową. W wypadku np. poważnej awarii przemysłowej część odszkodowania wypłaca bowiem zakład reasekuracyjny, w którym ubezpieczyło się towarzystwo ubezpieczeniowe.

Zgodnie ze zmianami, zakłady reasekuracji będą mogły wykonywać działalność jako spółki akcyjne, towarzystwa wzajemnej reasekuracji albo spółki europejskie. Spółka europejska pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie całej Unii Europejskiej. Trafia do rejestru handlowego w tym państwie, w którym ma statutową siedzibę. W Polsce spółka europejska zostanie wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

Poprawki zaproponowane przez Senat do sejmowej ustawy o zmianie o prowadzeniu działalności ubezpieczeniowej oraz niektórych innych ustaw mają przede wszystkim charakter redakcyjny, doprecyzowują też rolę Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych.

Pięć zmian zaproponowanych przez Izbę zapewnia zgodność przepisów noweli sejmowej z ustawą z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W art. 223zzt-223zzzb, dodawanych do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, określono zasady sprawowania nadzoru nad zakładami reasekuracji. Do nadzoru nad zakładami reasekuracji stosuje się, na podstawie art. 223 zzt, niektóre przepisy o nadzorze nad zakładami ubezpieczeń. Ponieważ nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonała daleko idącej nowelizacji ustawy o działalności ubezpieczeniowej w zakresie przepisów o nadzorze ubezpieczeniowym, Senat uznał, że konieczna jest modyfikacja przepisów odsyłających zawartych w noweli.

Senat doprecyzował także przepis, na podstawie którego do łączenia się zakładów reasekuracji należy stosować przepisy o łączeniu zakładów ubezpieczeń. Zgodnie z art. 223zzg dodawanym do ustawy o działalności ubezpieczeniowej w zakresie łączenia się zakładów reasekuracji stosuje się odpowiednio m.in. art. 179 ust. 1-3. Artykuł 179 ust. 2 pkt 1 stanowi natomiast, że plan połączenia zakładów ubezpieczeń zawiera grupy ryzyka, w zakresie których zakład ubezpieczeń przejmujący lub nowo zawiązany będzie wykonywać działalność. Wymóg ten nie powinien być, w opinii Izby, stosowany do zakładów reasekuracji, ponieważ wykonują one działalność w zakresie jednego z dwóch rodzajów reasekuracji, mogą natomiast, ale nie muszą, ograniczać swojej działalności do określonych grup ryzyk.

Uchwalając kolejną poprawkę, Senat postanowił zmodyfikować przepis zmieniający art. 829 § 2 kodeksu cywilnego w ten sposób, aby w wypadku tzw. ubezpieczeń grupowych zgody ubezpieczonego wymagała tylko zmiana umowy ubezpieczenia na niekorzyść ubezpieczonego lub osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia. Poprawka ułatwić ma zawieranie umów ubezpieczeń grupowych.

Kolejne 3 poprawki zmierzają do uwzględnienia w noweli zmian wynikających z ustawy z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw. W art. 8 noweli zmienia się ustawę z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu. Ustawą z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw wprowadzono do ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu zmiany w tych samych jednostkach redakcyjnych. Senat przesądził, aby nadać tym przepisom treść wynikającą z niniejszej noweli oraz z ustawy z 4 września 2008 r.

13 lutego 2009 r. senackie poprawki rozpatrzył Sejm. W głosowaniu posłowie zaakceptowali wszystkie proponowane zmiany. Akceptację uzyskały m.in. poprawki stanowiące, że w wypadku, gdy zagraniczny zakład reasekuracji wykonuje działalność ubezpieczeniową w Polsce, organy nadzoru będą mogły przeprowadzić kontrolę jego oddziału, a także by w wypadku ubezpieczeń grupowych zmiana umowy na niekorzyść ubezpieczonego wymagała zgody ubezpieczonego.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Poprawki Senatu do ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego

Senat uchwalił 13 poprawek do ustawy określającej zasady powstawania lotnisk użytku publicznego. Ustawa, przyjęta przez Sejm 9 stycznia 2009 r. z przedłożenia poselskiego, ma ułatwić pozyskiwanie gruntów pod budowę lotnisk.

Reguluje ona zasady uzyskiwania zezwolenia na utworzenie lotniska, jego lokalizacji, zatwierdzenia podziału nieruchomości, przejmowania z mocy prawa nieruchomości i zezwoleń na rozpoczęcie robót budowlanych. Zgodnie z ustawą ma być wydawana tylko jedna decyzja administracyjna - zezwolenie na realizację inwestycji. Wniosek w ciągu trzech miesięcy od jego złożenia musi rozpatrzyć wojewoda. Przed złożeniem wniosku trzeba będzie jednak uzyskać opinie zarządów województwa i powiatu oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Gdy taka opinia nie zostanie wydana w 14 dni od zwrócenia się o nią, wniosek może trafić do wojewody bez tego dokumentu.

Ustawa wskazuje osoby, którym przysługuje odszkodowanie za pozbawienie praw do nieruchomości oraz odszkodowanie, gdy na prawie własności czy użytkowania wieczystego ustanowiono ograniczone prawa rzeczowe związane z powstaniem lotniska. Przyjęto zasadę, że nieruchomości znajdujące się w obszarze lotniska, a stanowiące własność Skarbu Państwa nie mogą być przedmiotem obrotu. Rozwiązanie to ma zapobiegać spekulacyjnemu obrotowi gruntami. Ustawa przewiduje kary za niewydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji.

Zakładający lotnisko będą też mieli prawo nabywania na rzecz Skarbu Państwa tzw. resztówek, czyli leżących poza obszarem lotniska części nieruchomości, które nie nadają się do wykorzystania na dotychczasowe cele. Takie rozwiązanie powinno usprawnić proces wykupu gruntów.

Senat chce, by wniosek o zezwoleniu na realizację inwestycji, czyli założenie lotniska użytku publicznego, można było składać tylko do końca 2015 r., aby ograniczyć czas stosowania ustawy. Inne poprawki do przepisów przyjętych przez Sejm dotyczyły zasad składania wniosków do wojewody, obszerności materiałów, które muszą znaleźć się we wniosku, i redakcji przepisów. Senat uznał m.in. za zasadne rozszerzenie katalogu opinii, które należy załączyć do wniosku o wydanie decyzji zezwalającej na realizację inwestycji o opinię prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Jednocześnie Izba stanęła na stanowisku, iż zbiór wymaganych opinii powinien być katalogiem zamkniętym. Inne zmiany wprowadzone przez Izbę miały charakter doprecyzowujący.

Ustawa wróciła do Sejmu, który rozpatrzył senackie poprawki. Na 35. posiedzeniu przyjął on poprawki Senatu do ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego. Akceptację posłów zyskała m.in. poprawka, zgodnie z którą wniosek o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego będzie można składać do końca 2015 r. Inna przyjęta zmiana zakłada, że do wniosku należy dołączyć opinię prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Senat poparł nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami

Izba postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Umożliwi ona ubieganie się o zwrot niewykorzystanej pod inwestycję publiczną części nieruchomości, z której właściciele zostali wywłaszczeni.

Zgodnie z nowelą, prawo do ubiegania się o zwrot części nieruchomości będzie przysługiwać także użytkownikom wieczystym i spadkobiercom. Do tej pory prawo do ubiegania się o zwrot mieli tylko ci, których cała nieruchomość nie została wykorzystana "do realizacji celu publicznego", czyli np. budowy drogi, szkoły czy stadionu.

Zaproponowane zmiany wynikają z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia 2008 r., w którym uznano, że nie można ograniczać prawa do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości jedynie do sytuacji, gdy cała nieruchomość była niewykorzystana na cel publiczny określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Teraz ustawa czeka na podpis prezydenta.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych

Nowelizacja ustawy, wniesiona jako projekt rządowy, jest konsekwencją oceny realizacji dotychczas obowiązującej ustawy z 8 grudnia 2006 r., która miała doprowadzić do powstania w ciągu 8 lat około 100 tys. lokali socjalnych, mieszkań chronionych, nowych miejsc w noclegowniach lub domach dla bezdomnych. Jej zapisy określają między innymi rodzaje wspieranych przedsięwzięć, jak na przykład budowa lub remont budynku czy zakup lokali mieszkalnych, rodzaje obiektów, jakie mogą powstać docelowo: lokale socjalne, mieszkania chronione, noclegownie i domy dla bezdomnych. Określają również procentowo maksymalną wysokość dofinansowania inwestycji, warunki wypłaty wsparcia, zasady rozliczenia przedsięwzięcia, oraz zawierają upoważnienia do wydawania stosownych aktów wykonawczych.

W wyniku analizy efektów dwuletniego funkcjonowania programu, a także doświadczeń gmin oceniono, że ustawa nie przyniosła spodziewanych wyników. W latach 2007-2008 z zakładanych 19 tys. lokali socjalnych i mieszkań chronionych powstało około 20%, a z planowanych 6 tys. miejsc w noclegowniach i domach dla bezdomnych - tylko 4%. Rząd przedłożył więc projekt nowelizacji ustawy.

Zmiany proponowane w nowelizacji służą zwiększeniu zainteresowania gmin i innych podmiotów określonych w ustawie pozyskiwaniem pomocy finansowej. Polegają m.in. na wprowadzeniu możliwości zakupu również całych budynków mieszkalnych, a nie tylko poszczególnych lokali, a także na dopuszczeniu pozyskiwania przez gminy finansowego wsparcia na tworzenie mieszkań komunalnych nieposiadających statusu lokali socjalnych pod warunkiem zwiększenia przez gminę zasobu lokali socjalnych lub mieszkań chronionych o liczbę lokali co najmniej równą liczbie utworzonych lokali komunalnych i o co najmniej równej powierzchni użytkowej. Ponadto przewiduje się zwiększenie poziomu dofinansowania z 20-40% do 30-50% kosztów przedsięwzięcia, wyłączenie możliwości wliczenia kosztów uzbrojenia terenu do kosztów przedsięwzięcia, wprowadzenie możliwości refinansowania w ramach programu kosztów zakupu lokalu lub budynku, jeżeli przedsięwzięcie zostało rozpoczęte przed dniem zawarcia umowy o dofinansowanie, a wniosek został złożony przed upływem dwunastu miesięcy od dnia rozpoczęcia przedsięwzięcia, wprowadzenie możliwości zmiany przeznaczenia lokali socjalnych i mieszkań chronionych na lokale komunalne nieposiadające takiego statusu po upływie 5 lat oraz dopuszczenie w każdym czasie możliwości zmiany przeznaczenia lokali socjalnych na mieszkania chronione i odwrotnie oraz lokali komunalnych na mieszkania chronione lub lokale socjalne.

Komisja Gospodarki Narodowej, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zaproponowały wprowadzenie zmian do rozpatrywanej nowelizacji.

Ostatecznie Izba zdecydowała o wprowadzeniu 8 poprawek. Część z nich miała charakter redakcyjny i doprecyzowujący. Ponadto zaproponowano m.in. rozszerzenie nowelizacji o zmiany w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Polegają one na przyznaniu towarzystwom budownictwa społecznego nowego uprawnienia - możliwości wynajmowania lokali mieszkalnych gminom, powiatom, związkom międzygminnym i organizacjom pożytku publicznego w celu prowadzenia przez nie w tych lokalach mieszkań chronionych lub placówek opiekuńczo-wychowawczych dla nie więcej niż czternaściorga dzieci.

Wprowadzono też możliwość dofinansowania z budżetu państwa związków międzygminnych, które będą tworzyły mieszkania chronione w lokalach mieszkalnych wybudowanych przez towarzystwo budownictwa społecznego, ponadto poprawki precyzują warunki udzielenia takiego finansowego wsparcia. Konieczne stało się uzupełnienie przepisu o wskazanie, że warunkiem udzielenia wsparcia w takim wypadku będzie przeniesienie własności budynku mieszkalnego.

Inna zmiana uchwalona przez Izbę dotyczy przesunięcia vacatio legis na 1 kwietnia 2009 r., ponieważ zakładana w ustawie data 1 lutego 2009 r. jest nierealna ze względu na niezakończony proces legislacyjny.

Nowelizacja ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych wraz z poprawkami Senatu wróciła do Sejmu, który 12 stycznia 2009 r. przyjął senackie poprawki. Propozycje Izby dają gminom i innym podmiotom więcej możliwości wypełniania swoich zadań w zakresie mieszkalnictwa komunalnego. Towarzystwa budownictwa społecznego zyskają nowe uprawnienia, które pozwolą im wynajmować lokale mieszkalne gminom, powiatom, związkom międzygminnym oraz organizacjom pożytku publicznego po to, by prowadzić tam mieszkania chronione lub placówki opiekuńczo-wychowawcze dla nie więcej niż czternaściorga dzieci.

Inne zaakceptowane poprawki wprowadziły możliwość dofinansowania z budżetu państwa związków międzygminnych, które będą tworzyły mieszkania chronione w lokalach mieszkalnych wybudowanych przez towarzystwa budownictwa społecznego. Doprecyzowano warunki udzielenia takiego finansowego wsparcia.

Przyjęto także poprawkę umożliwiającą bardziej elastyczne działanie, tzn. zamianę przeznaczenia budynku z noclegowni na dom dla bezdomnych i odwrotnie - domu dla bezdomnych na noclegownię.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Nowelizacja została uchwalona przez Sejm 23 stycznia 2009 r. jako wynik prac nad dwoma projektami ustaw - obywatelskim projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz zmianie niektórych innych ustaw. To kompilacja tych dwóch projektów, projekt obywatelski w dużej mierze został uwzględniony w przedstawianej ustawie. Ustawa zmienia wiele zapisów, przede wszystkim w ustawie o systemie oświaty i w ustawie - Karta Nauczyciela, ale dotyka również wielu innych ustaw. Zmienia dostosowawczo ustawę - Kodeks pracy, ustawę o podatku rolnym, ustawę o podatkach i opłatach lokalnych, o podatku leśnym, a także o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Jedna z ważniejszych regulacji to przekazywanie osobom fizycznym szkół i placówek oświatowych jednostek samorządu. Przejmowanie szkół będzie możliwe tylko po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Ustawa wprowadza zasadę, zgodnie z którą kiedy jednostka samorządu terytorialnego nie chce likwidować szkoły lub placówki, może ją przekazać do prowadzenia innemu podmiotowi gwarantującemu właściwe wykonanie zadań organu prowadzącego, to jest osobie prawnej będącej jednostką samorządu terytorialnego lub, na podstawie umowy, osobie fizycznej. Zapis ten spełnia oczekiwania społeczności lokalnych, które, zwłaszcza w niedużych miejscowościach, chcą ratować małe szkoły, mające poniżej 70 uczniów. Zapisy ustawy regulują również zasady przejścia nauczycieli, sposób ochrony ich interesów. Nowelizacja jednocześnie pozbawia kuratora oświaty wpływu m.in. na wybór dyrektora szkoły. Na to stanowisko może zostać wybrana osoba "niebędąca nauczycielem, powołana na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący". W tej sprawie nowelizacja większe kompetencje przyznaje samorządom. Ponadto kurator oświaty nie będzie miał wpływu na odwołanie dyrektora szkoły z jego funkcji. Kuratoria nie będą musiały już także opiniować arkuszy organizacyjnych publicznych szkół i placówek.

Nowelizacja wprowadza też zmianę definicji podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego. Dotyczy to obowiązkowych zestawów celów i treści nauczania, w tym umiejętności, opisanych w formie ogólnych i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy.

W odpowiedzi na oczekiwania społeczne, głównie Polaków wracających do kraju z emigracji, nowelizacja przewiduje tworzenie oddziałów międzynarodowych w szkołach i wspieranie integracji cudzoziemców w polskim systemie oświaty.

Nowelizacja wprowadza także obowiązek obniżenia wieku szkolnego. Zgodnie z nią od 2012 r. do szkoły podstawowej obowiązkowo mają trafić wszystkie sześciolatki. Od 2011 r. wszystkie pięcioletnie dzieci będą musiały obowiązkowo przejść roczne wychowanie przedszkolne, przy czym już od września 2009 r. samorządy będą musiały zapewnić miejsca w przedszkolach wszystkim pięciolatkom, których rodzice będą tego chcieli.

Po burzliwej dyskusji senatorowie zdecydowali o wprowadzeniu 6 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji. Jedna z nich zakłada, że w najbliższych trzech latach o tym, czy sześciolatek rozpocznie naukę w szkole, decydować będą rodzice i dyrektor szkoły, do której miałoby pójść dziecko. Za tą poprawką głosowało 57 senatorów, jeden był przeciw, 34 wstrzymało się od głosu.

Zgodnie z poprawką Platformy Obywatelskiej, w latach szkolnych 2009/2010-2011/2012 na wniosek rodziców obowiązkiem szkolnym może być objęte dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat. Warunkiem przyjęcia sześciolatka do szkoły podstawowej w tym okresie będzie posiadanie przez szkołę umożliwiających to warunków organizacyjnych i wcześniejsze objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym w roku szkolnym poprzedzającym rozpoczęcie nauki. Jeśli sześciolatek nie chodził do przedszkola, konieczna będzie pozytywna opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej o możliwości rozpoczęcia nauki przez dziecko wcześniej.

Istota zmiany, w stosunku do zapisu w styczniowej nowelizacji ustawy o systemie oświaty, polega na odstąpieniu od zróżnicowania sytuacji dzieci sześcioletnich co do możliwości wcześniejszego przyjęcia do szkoły podstawowej ze względu na miesiąc, w którym urodziło się dziecko. Na przykład w pierwszym roku obowiązywania reformy, 2009/2010, szkoły nie mogłyby odmówić przyjęcia sześciolatków urodzonych pomiędzy 1 stycznia a 30 kwietnia 2003 r.

Poprawkę popierało w Senacie Ministerstwo Edukacji Narodowej. Pozytywnie o wprowadzonej zmianie wypowiadał się prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz. Z kolei przewodniczący Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" Stefan Kubowicz uznał, że zmiana przejęta przez Senat "nic nie zmienia i jest nieistotna". "To sprawa drugorzędna w stosunku do innych, bardzo szkodliwych zapisów nowelizacji, które nie zostały zmienione".

Izba wcześniej odrzuciła poprawki zgłoszone przez senatorów Kazimierza Wiatra i Tadeusza Gruszkę z Prawa i Sprawiedliwości. Jedna z poprawek senatora K. Wiatra zakładała całkowite odstąpienie od obniżania wieku obowiązku szkolnego z 7 do 6 lat oraz odstąpienie od wprowadzenia obowiązkowego wychowania przedszkolnego dla pięciolatków. Senator T. Gruszka chciał przesunięcia o rok procesu obniżania wieku szkolnego, aby był czas na przygotowanie reformy.

Senat przyjął jeszcze poprawki o charakterze redakcyjnym i porządkującym.

Nowelizacja wróciła do Sejmu, który na 35. posiedzeniu niemal jednogłośnie (411 posłów za, 2 - przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu) przyjął najważniejszą poprawkę Senatu do nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z nią, w latach szkolnych 2009/2010-2011/2012 na wniosek rodziców obowiązkiem szkolnym może być objęte każde dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat. Istota zmiany w stosunku do zapisu w sejmowej nowelizacji polega na odstąpieniu od zróżnicowania możliwości wcześniejszego przyjęcia do szkoły podstawowej sześciolatków ze względu na miesiąc, w którym urodziło się dziecko. Sejm zaakceptował też redakcyjne i porządkujące poprawki Senatu.

Nowelizacja ustawy o systemie oświaty trafi teraz do prezydenta.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach

Senat przyjął nowelizację ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, 9 stycznia 2009 r. przyjętą przez Sejm, mającą na celu utworzenie archiwum wyodrębnionego Rady Ministrów. Za przyjęciem ustawy bez poprawek byli wszyscy obecni senatorowie (91).

Celem ustawy jest utworzenie archiwum wyodrębnionego Rady Ministrów zamiast archiwum wyodrębnionego prezesa Rady Ministrów, które gromadziło jedynie dokumenty związane z obronnością i bezpieczeństwem państwa.

Wiceszef kancelarii premiera Adam Leszkiewicz podczas posiedzenia tłumaczył, że w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów funkcjonowało dotąd archiwum wyodrębnione, obejmowało ono jednak tylko "dokumenty wytworzone w zakresie zadań związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa". Pozostałe dokumenty, w tym te związane z posiedzeniami Rady Ministrów, stanowiły zasób archiwum zakładowego i nie podlegały specjalnym uregulowaniom, którym podlegają dokumenty archiwum wyodrębnionego.

Zasób archiwalny tworzonego archiwum będą stanowić materiały archiwalne prezesa Rady Ministrów, Rady Ministrów i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, powstałe i powstające w toku ich działalności, a także zasób historyczny Rady Ministrów. Zgromadzone będą w nim m.in. materiały archiwalne powstałe w toku działalności Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów po 30 grudnia 1989 r. oraz zasób archiwalny archiwum wyodrębnionego prezesa Rady Ministrów w zakresie zadań związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa.

Jak przypomniał A. Leszkiewicz, archiwa wyodrębnione wchodzą w skład państwowej sieci archiwalnej i prowadzą działalność w ramach państwowego zasobu archiwalnego, ale - z uwagi na swój szczególny charakter - korzystają z odrębnych uregulowań dotyczących rodzaju gromadzonych materiałów archiwalnych, organizacji, zasad działania oraz zasad i trybu udostępniania materiałów archiwalnych. "Chodzi o to, by wprowadzić ostrzejsze mechanizmy ochrony i udostępniania zasobu archiwalnego" - zaakcentował A. Leszkiewicz. Udostępnianie dokumentów z archiwum wyodrębnionego podlega specjalnej procedurze. Z tymi dokumentami można zapoznać się m.in. tylko na pisemny wniosek, w specjalny sposób także się je przechowuje.

Przyjęta w ustawie data 30 grudnia 1989 r. związana jest z faktem zmiany w dniu kolejnym, czyli 31 grudnia 1989 r., nazwy państwa z Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na Rzeczpospolitą Polską. W związku z tym to, co jest do 30 grudnia włącznie, będzie w Archiwum Akt Nowych, a to, co jest od 31 grudnia do dzisiaj, będzie stanowiło archiwum wyodrębnione. Kwestia tej daty budziła największe zainteresowanie senatorów w czasie dyskusji.

Projekt utworzenia archiwum wyodrębnionego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów poparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Obecnie archiwa wyodrębnione mają m.in. Kancelaria Sejmu i Senatu oraz Kancelaria Prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach czeka teraz na podpis prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych - przyjęta bez poprawek

Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, która od 2010 r. znosi odpłaty za wydawanie dowodów.

Zmiana, przygotowana przez Platformę Obywatelską, zlikwidowała podstawę prawną, zgodnie z którą pobierano opłaty za wydanie dowodu osobistego. Za taką zmianą głosowało 91 senatorów, nikt nie był przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu.

Przyjęcie nowelizacji w takim kształcie oznacza, że wydanie nowego dowodu będzie bezpłatne, niezależnie od tego, czy go zgubimy, zniszczymy, czy też zostanie nam skradziony. Nieodpłatnie dowód otrzymają również osoby ubiegające się o niego po raz pierwszy lub zmuszone do jego wymiany z powodu zmiany danych.

Jak przekonywał podczas debaty senator Zbigniew Meres (Platforma Obywatelska), "zwyczajnie nieprzyzwoite" jest żądanie od obywatela posiadania dowodu osobistego i obowiązek jego wymiany, grożenie sankcją karną za niedopełnienie tych obowiązków, a jednocześnie pobieranie przez państwo opłat za każdorazowe jego wydanie. "Zniesienie opłaty związanej z wnioskiem o wydanie nowego dowodu osobistego ma na celu zlikwidowanie uciążliwości, z jakimi obywatele się spotykają, ubiegając się o nowy dokument" - powiedział senator.

W trakcie debaty wszyscy senatorowie wskazywali na konieczność zniesienia opłaty ponoszonej za wydanie dowodu osobistego. Senator Janina Fetlińska (Prawo i Sprawiedliwość) wyraziła nadzieję, że uwolnienie obywateli od opłaty za dowody osobiste poprawi praworządność w państwie, bo aktualność dokumentu będzie odpowiadała obecnej sytuacji prawnej obywateli. Senator pytała także, o ile uszczuplą się dochody do budżetu państwa po wprowadzeniu proponowanej zmiany, oraz czy zmiana ta nie spowoduje nadmiernej chęci wymiany dowodu osobistego przez obywateli.

Według szacunków MSWiA budżet państwa straci na wprowadzeniu takiego rozwiązania w 2010 roku ok. 60 mln zł. Obecnie opłata za wydanie dowodu osobistego wynosi 30 zł i jest pobierana od każdego obywatela, który się o to ubiega.

Nowelizacja trafi teraz do podpisu prezydenta.

Senat wniósł do Sejmu projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego

Projekt zgłosiła grupa senatorów Platformy Obywatelskiej, reprezentowana przez senatora Tomasza Misiaka. Pierwsze czytanie tej inicjatywy ustawodawczej przeprowadziły dwie komisje senackie: Ustawodawcza oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Nowelizacja, przyjęta przez Izbę 89 głosami, przy 2 głosach wstrzymujących się, zmierza do usprawnienia obrotu nieruchomościami w sferze zapewnienia gruntów pod budownictwo, przy jednoczesnym wzmocnieniu roli ustawowych regulacji w zakresie kształtowania ustroju rolnego.

Zgodnie z  art. 23 konstytucji, gospodarstwo rodzinne stanowi podstawę polskiego ustroju rolnego. Dopełnieniem tej normy jest ustawa z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, która wprowadziła instytucję pierwokupu, umożliwiającą nabywanie ziemi przez agencję na prywatnym rynku obrotu ziemią. Określiła także definicję rodzinnego gospodarstwa rolnego, umożliwiła organizowanie przez Agencję Nieruchomości Rolnych przetargów ograniczonych na sprzedaż i dzierżawę dla rolników indywidualnych powiększających gospodarstwa rodzinne oraz ustanowiła limit powierzchniowy nieruchomości, jaki może być sprzedany jednemu podmiotowi przez agencję.

Zgodnie z postanowieniem art. 3 i 4 obowiązującej ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, prawo pierwokupu nie pozwala na wyłączenie spod reżimu pierwokupu umów, których przedmiotem jest sprzedaż niewielkich obszarowo nieruchomości lub przenoszenie własności takich nieruchomości na podstawie umowy innej niż umowa sprzedaży.

Od początku obowiązywania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, czyli od 16 lipca 2003 r., do końca 2007 r. do agencji wpłynęło 408 tys. umów przenoszących własność nieruchomości rolnych, w stosunku do których agencji przysługiwało, w opinii notariuszy, prawo pierwokupu lub wykupu. Do końca 2008 r. złożyła 484 oświadczenia notarialne o nabyciu nieruchomości o powierzchni około 12,2 tys. ha za kwotę około 106 mln zł, z tego w 2007 r. - 162 oświadczenia dotyczące około 5369 ha o wartości 72,4 mln zł. W tym stanie rzeczy, zdaniem Senatu, należałoby przyjąć, że agencja nie jest zainteresowana wykonywaniem swojego prawa wobec nieruchomości rolnych o małych powierzchniach, w szczególności nieruchomości rolnych poniżej 1 ha użytków rolnych, ponieważ wyłącznie większe nieruchomości mogą służyć istotnemu powiększeniu gospodarstw rodzinnych.

Nowelizacja przyjęta przez Senat proponuje zmianę polegającą na wyłączeniu prawa do korzystania przez Agencję Nieruchomości Rolnych z prawa do korzystania z prawa pierwokupu w odniesieniu do umów, których przedmiotem jest sprzedaż nieruchomości rolnej o obszarze mniejszym niż 1 ha użytków rolnych. Postanowienie to stosowane będzie odpowiednio, gdy przeniesienie własności nieruchomości rolnej o obszarze mniejszym niż 1 ha użytków rolnych (projekt grupy senatorów zakładał 5 ha) nastąpi w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży. Należałoby przyjąć, że przedmiotem takich umów są najczęściej nieruchomości z formalnego punktu widzenia rolne, najczęściej nadające się jednak pod zabudowę mieszkaniową.

W związku z brakiem planów zagospodarowania przestrzennego na znacznym obszarze kraju klasyfikacja, dokonywana przez notariusza co do przeznaczenia nieruchomości stanowiącej przedmiot umowy przenoszącej prawo do danej nieruchomości, odbywa się na podstawie zapisów ujawnionych w ewidencji gruntów, które bardzo często klasyfikują grunty jako użytki rolne. W praktyce nieruchomości o takim charakterze nie są nabywane przez agencję na zasadach pierwokupu, ponieważ nie mają istotnego znaczenia dla realizacji celów ustawy. Ponadto wyłączenie z prawa pierwokupu nieruchomości o powierzchni mniejszej niż 1 ha pozwoli, w opinii Senatu, na odciążenie Agencji Nieruchomości Rolnych od zbędnej administracji i umożliwi dogłębniejszą analizę istotnych transakcji dotyczących większych nieruchomości.

Z tych względów proponowane zmiany przyczynią się do usprawnienia obrotu nieruchomościami i jednocześnie do zwiększenia podaży gruntów pod budownictwo.

Przyjęty przez Senat projekt nowelizacji nie pociąga za sobą skutków finansowych dla budżetu państwa i nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad projektem ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego upoważniono senatora Piotra Głowskiego.

Senat podjął uchwałę w sprawie obrony chrześcijan prześladowanych w Indiach

22 grudnia 2008 r. grupa senatorów Prawa i Sprawiedliwości złożyła na ręce marszałka Senatu projekt uchwały wzywającej rząd Rzeczypospolitej Polskiej do niezwłocznego podjęcia działania w obronie prześladowanych chrześcijan w Indiach, rozpatrzony następnie przez senackie komisje: Ustawodawczą i Spraw Zagranicznych. W przyjętym przez połączone komisje sprawozdaniu zaproponowano nowe brzmienie tekstu uchwały i zmianę tytułu na "w sprawie obrony chrześcijan prześladowanych w Indiach". Do tego stanowiska zgłoszono wniosek mniejszości, zgodnie z którym tytuł uchwały brzmiał: "w sprawie obrony chrześcijan prześladowanych w Indiach", a treść otrzymywała brzmienie:

"Senat Rzeczypospolitej Polskiej, głęboko zaniepokojony aktami przemocy wobec chrześcijan w Indiach, zwraca się do Rady Ministrów o kontynuowanie zdecydowanych działań w ich obronie.

Senat uważa, że polski Rząd powinien czynić dalsze starania, aby społeczność międzynarodowa, a przede wszystkim Unia Europejska, Organizacja Narodów Zjednoczonych i inne właściwe organizacje międzynarodowe wspierały przez swoją aktywność środki zmierzające do zakończenia prześladowań oraz zapewnienia wolności religijnej i bezpieczeństwa chrześcijan w Indiach.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Polskiej <<Monitor Polski>>".

Zgodnie z regulaminem Izby pierwszą pod głosowanie poddano poprawkę zaproponowaną przez Komisję Ustawodawczą i Komisję Spraw Zagranicznych. Spośród 90 senatorów poparło ją 52, 37 - było przeciw, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Wobec wyniku głosowania Senat podjął następującą uchwałę w sprawie obrony chrześcijan prześladowanych w Indiach:

"Senat Rzeczypospolitej Polskiej, głęboko zaniepokojony aktami przemocy wobec chrześcijan w Indiach, zwraca się do Rady Ministrów o kontynuowanie zdecydowanych działań w ich obronie.

Senat uważa, że szczególnie istotne są starania, aby społeczność międzynarodowa, a przede wszystkim Unia Europejska, Organizacja Narodów Zjednoczonych i inne właściwe organizacje międzynarodowe wspierały przez swoją aktywność środki zmierzające do zakończenia prześladowań oraz zapewnienia wolności religijnej i bezpieczeństwa chrześcijan w Indiach.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej <<Monitor Polski>>".

Jak napisali w uzasadnieniu projektu wnioskodawcy, od wielu miesięcy nie ustają antychrześcijańskie pogromy w Indiach. Hinduscy ekstremiści zabijają katolików, burzą świątynie, niszczą domy i dobytek chrześcijan, profanują symbole religijne. Ofiarami ataków bardzo często padają księża i zakonnice, także misjonarki miłości ze zgromadzenia założonego przez bł. Matkę Teresę z Kalkuty.

W opinii wnioskodawców, wydaje się, że rząd Indii nie potrafi sobie poradzić z tymi tragicznymi wydarzeniami. Świadczy o tym memorandum Konferencji Episkopatu Indii, w którym biskupi oskarżyli ekstremistyczne ugrupowania hinduistyczne o zorganizowanie pogromów i wezwali władze do podjęcia stanowczych działań w celu ukrócenia rozruchów i ukarania ich sprawców, a także delegalizacji ugrupowań odwołujących się do ideologii nacjonalistyczno-religijnych.

W uzasadnieniu projektu stwierdzono, że wszystko to dzieje się na oczach demokratycznego świata. Co prawda, Departament Stanu USA zwrócił się do rządu Indii z apelem "o poszanowanie wolności religijnej i przerwanie spirali przemocy", jak dotąd jednak żadne z państw - poza rezolucjami - nie podjęło jakichkolwiek konkretnych kroków dyplomatycznych, które mogłyby wpłynąć na poprawę losu indyjskich chrześcijan. Temat prześladowania chrześcijan w Indiach podjęła również Unia Europejska na szczycie w Paryżu, ale za słowami nie poszły czyny.

Zdaniem wnioskodawców, należy znaleźć odpowiednią formę protestu, rodzaj interwencji dyplomatycznej, aby, z jednej strony, zatrzymać spiralę zbrodni i przywrócić nadzieję prześladowanym chrześcijanom, a z drugiej - uwrażliwić opinię w kraju i na świecie na sprawy poszanowania wolności religijnej, która należy do podstawowych praw człowieka.

W 2008 r. w stanie Orisa, na wschodzie Indii, w atakach ekstremistów hinduistycznych zginęło, według różnych źródeł, od co najmniej 38 do ponad 100 indyjskich chrześcijan, a wiele tysięcy zostało zmuszonych do opuszczenia domów i koczowania w przejściowych obozach. Przywódcy chrześcijańscy mówią o 25 tys. takich uciekinierów. Spłonęły kościoły i siedziby parafii, zniszczono domy należące do chrześcijan. Powodem wybuchu przemocy skierowanej przeciwko chrześcijanom było zabójstwo 23 sierpnia ub.r. członka Światowej Rady Hinduistów, Swamiego Laxmananandy Sarsawatiego. Policja wskazała jako winowajców "elementy maoistyczne", ale część działaczy hinduistycznych uznała, że za zabójstwem stoją chrześcijanie.

W Indiach, liczących 1,1 miliarda mieszkańców, 80% ludności to wyznawcy hinduizmu, 14% - muzułmanie, a 2,3% - chrześcijanie.

Zmiany w składzie komisji senackich

Senat, na podstawie art. 13 ust. 2 swojego regulaminu, wprowadził następujące zmiany w składzie komisji senackich:

 

• odwołał senatora Macieja Klimę z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą i wybrał go do Komisji Spraw Unii Europejskiej,
• odwołał senatora Bronisława Korfantego z Komisji Gospodarki Narodowej i wybrał go do Komisji Obrony Narodowej,
• odwołał senatora Zdzisława Pupę z Komisji Spraw Unii Europejskiej i wybrał go do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
• odwołał senatora Władysława Sidorowicza z Komisji Spraw Zagranicznych i wybrał go do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji,
• odwołał senator Grażynę Sztark z Komisji Środowiska i wybrał ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
• odwołał senatora Marka Trzcińskiego z Komisji Budżetu i Finansów Publicznych i wybrał go do Komisji Gospodarki Narodowej,
• odwołał senatora Piotra Wacha z Komisji Obrony Narodowej i wybrał go do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji,
• odwołał wicemarszałka Marka Ziółkowskiego z Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich i wybrał go do Komisji Budżetu i Finansów Publicznych,
• odwołał senatora Piotra Kaletę z Komisji Gospodarki Narodowej i wybrał go do Komisji Obrony Narodowej.

Ponadto

Senat przyjął bez poprawek:

 

• ustawę o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów - ustawa czeka na podpis prezydenta;
• ustawę o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne - ustawa czeka na podpis prezydenta;
• ustawę o ratyfikacji Konwencji w sprawie ustanowienia Europejskiej Organizacji Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych (EUMETSAT), sporządzonej w Genewie dnia 24 maja 1983 r. - ustawa czeka na podpis prezydenta.

Oświadczenia

Po wyczerpaniu porządku dziennego 26. posiedzenia Izby oświadczenia złożyli senatorowie: Władysław Ortyl, Maciej Grubski, Jan Dobrzyński, Ryszard Knosala, Barbara Borys-Damięcka, Andrzej Grzyb, Rafał Muchacki, Piotr Kaleta, Przemysław Błaszczyk, Jan Olech, Grażyna Sztark, Mieczysław Augustyn, Stanisław Kogut, Piotr Głowski, Czesław Ryszka, Lucjan Cichosz, Wojciech Skurkiewicz, Andrzej Szewiński, Grzegorz Wojciechowski, Kazimierz Jaworski, Krzysztof Piesiewicz, Henryk Woźniak, Krzysztof Kwiatkowski, Eryk Smulewicz, Andrzej Person, Stanisław Bisztyga, Władysław Dajczak, Stanisław Karczewski, Maria Pańczyk-Pozdziej, Małgorzata Adamczak, Ryszard Górecki, Tadeusz Skorupa, Zbigniew Meres, Dorota Arciszewska-Mielewczyk.