Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (5.)

w dniu 16 grudnia 2015 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2015 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji (druk senacki nr 29, druki sejmowe nr 65, 102 i 102 A).

(Początek posiedzenia o godzinie 19 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Andrzej Stanisławek)

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Szanowni Państwo!

Witam serdecznie na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2015 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji

Porządek obrad obejmuje rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2015 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji; druk senacki nr 29, druki sejmowe nr 65 oraz 102.

Od razu chciałbym wyjaśnić wszystkim senatorom, że ze względu na objętość druki są dostępne w wersji elektronicznej, mają one po kilkaset stron.

Mam pytanie: czy na posiedzeniu są obecni lobbyści w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa? Nie ma lobbystów.

Chciałbym powitać gości.

Aha, przepraszam, odniosę się jeszcze do kwestii doręczenia druków senackich. Aby można było rozpatrywać ustawy, druki senackie oraz inne materiały dotyczące spraw rozpatrywanych na posiedzeniach komisji powinny być dostarczone senatorom dwadzieścia cztery godziny wcześniej, w dniu poprzedzającym posiedzenie. Przepisów ust. 1 nie stosuje się, jeżeli posiedzenie komisji zostało zwołane w trakcie obrad Senatu i w związku z tymi obradami oraz w szczególnych wypadkach, za zgodą komisji.

Czy w związku z tym ktoś z senatorów chciałby wyrazić sprzeciw, miałby inne zdanie?

Pan senator Augustyn. Bardzo proszę.

Senator Mieczysław Augustyn:

Panie Przewodniczący!

To jest druk w wersji papierowej, tak naprawdę przed chwilą dostaliśmy go w brzmieniu przyjętym przez Sejm. W takim trybie naprawdę trudno zajmować stanowisko w tak ważnych kwestiach, dlatego uważam, że… Ja rozumiem, że jest to nowela tegorocznego budżetu, ale chcę po prostu złożyć oświadczenie do protokołu: nie powinno być tak, że praktycznie nie mamy szansy na zajęcie rzeczowego stanowiska i zasięgnięcie opinii przy rozpatrywaniu tak ważnych kwestii. Tak że w tym sensie proszę traktować mój głos jako wyraz… Nie wiem, jak to nazwać…

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Oczywiście nie jest to głos sprzeciwu, tylko…

(Senator Mieczysław Augustyn: Nie.)

…głos w dyskusji.

Senator Mieczysław Augustyn:

Głos w dyskusji, tak. Jest to zasygnalizowanie…

(Przewodniczący Andrzej Stanisławek: …problemu.)

Wyjątkowo może się tak zdarzyć, bo wiemy, że rok dobiega końca, a ustawa jest nowelizowana, więc jest trudno… Jednak obniża to troszkę rangę Senatu, no bo co można zrobić w takiej sytuacji?

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Chciałbym przywitać gości przybyłych w celu przedstawienia problemów, które wystąpiły w trakcie procedowania zmian.

Witam pana Bogdana Artymowicza i panią Lidię Olszak z Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, panią Grażynę Grzyb i panią Aleksandrę Szwemberg z Ministerstwa Finansów, panią Izabelę Walczak z Ministerstwa Energii oraz pana mecenasa Mirosława Reszczyńskiego z Biura Legislacyjnego.

Myślę, że zaczniemy od Ministerstwa Finansów.

Bardzo proszę panią Grażynę Grzyb o omówienie ustawy.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Przedstawię zaproponowane przez rząd zmiany w nowelizacji ustawy budżetowej na 2015 r. w ramach części 20 „Gospodarka”.

W tej części zaplanowano wydatki w wysokości 1 miliarda 681 milionów 415 tysięcy zł, gros z tego to wydatki bieżące w wysokości 1 miliarda 160 milionów 162 tysięcy zł; wydatki majątkowe wynoszą zaś 74 miliony 763 tysiące zł. Te wysokości wydatków ulegną zmianom. W części 20 wydatki ogółem zostałyby zmniejszone o 12 milionów 566 tysięcy zł, z tego wydatki bieżące zostałyby zmniejszone o 11 milionów 430 tysięcy zł, a wydatki majątkowe o 1 milion 136 tysięcy zł.

Tak jak wielokrotnie jest podkreślane w uzasadnieniu do nowelizacji ustawy budżetowej, zmiany wynikają z blokad poczynionych przez dysponentów części budżetowych w ramach kwot wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej. Jeżeli chodzi o część 20, to blokady zostały dokonane przez dysponenta części 20 w dziale 100 w rozdziale 101 „Górnictwo węgla kamiennego” oraz w dziale 150 w rozdziale 15004 – są to zadania w zakresie bezpiecznego wykorzystania energii atomowej, dotyczy to programu energetyki jądrowej. Po prostu jeden z beneficjentów wskazanych w tym wieloletnim programie, konkretnie PAA, nie wykorzystał wszystkich środków zagwarantowanych w tym programie na 2015 r. Została dokonana blokada środków, gdyż wiadomo, że mogą być one wykorzystywane na ten cel tylko do pewnego czasu.

Jeżeli chodzi o dział 750 „Urzędy centralne”, w którym zwykle planowane są wydatki na administrację związane z utrzymywaniem urzędów, to nastąpiła blokada drobnej kwoty, z czego wynikają zmiany w części 20. Chodzi jeszcze o wydatki w dziale 752 w rozdziale 75212 „Pozostałe wydatki obronne”. Planuje się wydatki na… To są pozamilitarne wydatki obronne.

Jeżeli trzeba byłoby to jeszcze uzupełnić, to bardzo proszę powiedzieć.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Będzie dyskusja, może senatorowie będą mieli pytania.

Bardzo proszę o zabranie głosu panią Izabelę Walczak z Ministerstwa Energii.

Naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego w Ministerstwie Energii Izabela Walczak:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Tak naprawdę w zakresie kompetencji Ministerstwa Energii pozostaje tylko zmiana związana z dodaniem art. 30a, który dotyczy Agencji Rezerw Materiałowych. Chodzi o specjalną rezerwę i danie ministrowi finansów możliwości utworzenia tej specjalnej rezerwy z przeznaczeniem dla Agencji Rezerw Materiałowych. Dotychczas Agencja Rezerw Materiałowych podlegała ministrowi właściwemu do spraw gospodarki. Podległość została zmieniona na mocy zmiany ustawy o działach administracji rządowej, teraz Agencja Rezerw Materiałowych podlega ministrowi właściwemu do spraw energii. Do końca roku 2015 wszystkie zadania z zakresu działań statutowych i ustawowych Agencji Rezerw Materiałowych będą finansowane z części 20.

Jeżeli panowie senatorowie będą mieli pytania dotyczące Agencji Rezerw Materiałowych czy rezerw strategicznych całego systemu, to chętnie odpowiem. Jestem do państwa dyspozycji. Pracując w Ministerstwie Gospodarki, odpowiadałam za ten obszar, w tej chwili funkcjonuję w Ministerstwie Energii i również odpowiadam za ten obszar, choć jesteśmy w tak zwanym zawieszeniu do czasu ustanowienia statutu i struktury organizacyjnej Ministerstwa Energetyki. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę pana Bogdana Artymowicza z Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa o ustosunkowanie się do ustawy.

Pełniący Obowiązki Prezesa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa Bogdan Artymowicz:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o budżet Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, to zmiana dotyczyłaby rozdziału 75003 §4300 „Zewnętrzne usługi prawnicze”. Byłoby to zmniejszenie wydatków przewidzianych w tym paragrafie o kwotę 700 tysięcy zł, które wynika z oszczędności.

Jeżeli panowie senatorowie będą mieli jakieś szczegółowe pytania, to chętnie odpowiem. Jestem do państwa dyspozycji.

(Głos z sali: Zmniejszenie wydatków.)

Tak, chodzi o zmniejszenie wydatków o 700 tysięcy zł.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

(Pełniący Obowiązki Prezesa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa Bogdan Artymowicz: Dziękuję bardzo.)

Bardzo proszę pana mecenasa Mirosława Reszczyńskiego o zabranie głosu.

Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Mirosław Reszczyński:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Goście!

Biuro nie zgłasza uwag do omawianego projektu nowelizacji ustawy budżetowej. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Bardzo proszę.

(Senator Władysław Komarnicki: Władysław Komarnicki. Jeżeli można…)

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Władysław Komarnicki:

Jaki jest procent niewykorzystanych pieniędzy, jeżeli chodzi o energię, w stosunku do całości wydatków, które przed chwilą pani zaprezentowała?

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Zapewne pan senator ma na myśli informację dotyczącą środków zaplanowanych w dziale 150…

(Senator Władysław Komarnicki: Tak.)

(Głos z sali: Proszę włączyć mikrofon.)

…na zadania w zakresie bezpiecznego wykorzystania energii atomowej. Pierwotnie planowano wydatki w wysokości 3 milionów 790 tysięcy zł, a blokada, o której wspomniałam, jest na poziomie 1 miliona 250 tysięcy zł.

(Senator Władysław Komarnicki: Można powiedzieć, że 30% nie zostało wykorzystane, tak?)

Arytmetycznie…

(Senator Władysław Komarnicki: Tak. Czy nie można szerzej powiedzieć, dlaczego tak się stało?)

Tak jak powiedziałam, w tym momencie minister finansów jest odbiorcą decyzji podejmowanych przez dysponentów części.

(Senator Władysław Komarnicki: Jasne.)

Jeżeli dysponent części stwierdzi, że nie zrealizuje wydatków do końca pewnego okresu, w którym może dysponować środkami, to jego prawem wynikającym z ustawy o finansach publicznych będzie możliwość dokonania blokady w ramach planowanych środków. W związku z tym my praktycznie tylko odzwierciedlamy…

(Senator Władysław Komarnicki: Pokazują państwo stan faktyczny, jasne.)

Jeśli chodzi o wydatki, odzwierciedlamy to, co uczynili dysponenci w ramach swoich budżetów.

(Senator Władysław Komarnicki: Panie Przewodniczący, jeżeli można, chciałbym zadać drugie pytanie.)

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Proszę.

Senator Władysław Komarnicki:

Czy mogłaby pani podać w przybliżeniu cezurę czasową dotyczącą dyskusji na temat powołania ministerstwa? Czy będziemy dyskutować o Ministerstwie Energetyki na posiedzeniu naszej komisji? Jaki schemat organizacyjny jest przewidziany? Możemy dowiedzieć się tego dzisiaj?

(Naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego w Ministerstwie Energii Izabela Walczak: Kto ma odpowiedzieć, pani dyrektor z ministerstwa finansów, czy…)

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Czuję się bezradny. Skoro mają być zmiany, to panie też nie bardzo wiedzą o kwestiach dotyczących kompetencji.

Naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego w Ministerstwie Energii Izabela Walczak:

Może ja odpowiem.

Panie Senatorze, to w ogóle nie jest przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, więc proszę…

(Senator Władysław Komarnicki: Ja rozumiem, tylko myślałem, że ma pani wiedzę na ten temat, stąd moje pytanie.)

Chyba nikt nie ma takiej wiedzy, dopóki… Z tego, co wiem, wynika, że projekt statutu został przekazany do KPRM. Skoro jednak nie jest to przedmiotem dzisiejszego spotkania, to wnoszę do pana przewodniczącego o nie analizowanie tego tematu.

Senator Władysław Komarnicki:

Dobrze.

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję.

Panie Senatorze, być może poświęcimy temu osobne posiedzenie. Oczywiście to też jest ważne, tak że zastanowimy się nad tym, układając program na przyszły rok. Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę.

Senator Mieczysław Augustyn:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Chciałbym zapytać o parę kwestii. Pierwsza dotyczy Państwowej Inspekcji Pracy. Pamiętam prace nad budżetem, przez wiele lat inspekcja pracy zabiegała o zwiększenie budżetu, z trudem się na to godziliśmy, trwały długie spory na ten temat. Ku mojemu zaskoczeniu teraz okazuje się, że budżet Państwowej Inspekcji Pracy w sporym stopniu nie został wykonany. Nie ma tutaj nikogo z PIP, ale poprosiłbym o jakiś komentarz dotyczący tej kwestii.

Druga sprawa. Ze względu na to, że materiały tak późno, po kolei do nas docierały, zadam inne pytanie: czy w nowelizacji utrzymane są wysokości dopłat do biopaliw, czy zostały one zmniejszone?

Na koniec zapytam: jak Ministerstwo Finansów, które zakłada – mówił o tym pan minister Szałamacha – że w wyniku nowelizacji deficyt może przekroczyć próg 3%, ocenia wpływ tej nowelizacji na wiarygodność Polski i na stan finansów publicznych? Widzimy, co w tej chwili czy od dłuższego czasu dzieje się na giełdzie, widzimy zaniepokojenie inwestorów. Może to zupełnie zaburzać makrowskaźniki, które legły u podstaw przyjęcia całej ustawy. Jak państwo oceniacie zagrożenie takim scenariuszem? W sumie wydaje się, że jest on realizowany.

Ostatnie pytanie dotyczy Agencji Rezerw Materiałowych. Rozumiem, że chodzi o to, żeby pojawiły się środki na zakup hałd węgla, które obiecano zakupić. Tego to dotyczy? Jeśli tak, to czy prawdą jest, że tak naprawdę pieniądze są przeznaczane na spłatę zadłużenia kopalń, ponieważ te hałdy już dawno zostały, że tak powiem, sprzedane przez kopalnie, to znaczy zostały zastawione za długi? Czy nie jest tak, że z jednej strony mówimy, że chcemy ukrócić samowolę bankową, a z drugiej strony pompujemy do banków grube miliardy złotych tą zupełnie inną drogą?

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Przepraszam bardzo, czy to pytanie jest skierowane do Ministerstwa Energii, czy do Ministerstwa Finansów?

(Senator Mieczysław Augustyn: Do obu ministerstw.)

Bardzo proszę.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Wysoka Komisjo!

Odpowiem na pytania dotyczące Państwowej Inspekcji Pracy. Państwowa Inspekcja Pracy ma odrębną część, jest to część 12, prawda? Poziom zmniejszenia… Może powiem tak: kwota planowanych wydatków w ustawie budżetowej na 2015 r. wynosiła 296 milionów 543 tysiące zł. Poziom niewykonania budżetu i zrealizowanych blokad wynosi 5 milionów 139 tysięcy zł. Proszę uprzejmie, żeby sobie odpowiedzieć, czy jest to dużo, czy mało.

(Senator Mieczysław Augustyn: Ta inspekcja walczyła o zwiększenie budżetu o 1 milion zł, 1,5 miliona zł.)

Ja pamiętam te dyskusje…

(Senator Mieczysław Augustyn: Pamięta pani?)

…i rozumiem to, tylko jeszcze raz podkreślam: są to suwerenne decyzje dysponenta. Tylko dysponent może dokonać takich blokad w sytuacji, kiedy ma oszczędności, nadwyżkę środków planowanych w poszczególnych częściach budżetowych.

Jeżeli chodzi o dopłaty do biopaliw, czyli środki na promocję biopaliw, to w 2015 r. na postawie ustawy okołobudżetowej rząd został zwolniony z obowiązku planowania tej rezerwy w ramach ustawy budżetowej. W związku z tym w całym budżecie na 2015 r., którego nowelizację rząd właśnie przedkłada, nie ma środków rezerwy planowanej na ten cel.

Odpowiem też na pytania dotyczące Agencji Rezerw Materiałowych. Po pierwsze, zgodnie z brzmieniem art. 30a ustawy o zmianie ustawy budżetowej na 2015 r. przepis ten daje możliwość – nie jest to obowiązek – utworzenia rezerwy celowej, jeżeli parlament uchwali te zmiany. Po drugie, środki będą pochodziły z oszczędności, z blokad poczynionych przez dysponentów części w ich budżetach, wydatkach. Po trzecie, cel określony w przepisie dotyczącym rezerw, a więc cel wydatkowy, to zadania związane z rezerwami strategicznymi. Jeżeli…

(Senator Mieczysław Augustyn: To proszę odpowiedzieć: czy chodzi o rezerwy, o których mówię, czyli o węgiel?)

Jeżeli chodzi o dotychczasowy stan prawny, to właściwym do podejmowania decyzji administracyjnych dotyczących tworzenia rezerw przez Agencję Rezerw Materiałowych był minister, któremu podlegała agencja. Może oddam głos koleżance, która bardziej śledzi zmiany wynikające z ostatnich działań. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Bardzo dziękuję pani Grażynie Grzyb, dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej.

Teraz bardzo proszę o zabranie głosu panią Izabelę Walczak, naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego.

Bardzo proszę.

Naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego w Ministerstwie Energii Izabela Walczak:

Odpowiem na pytanie pana senatora dotyczące Agencji Rezerw Materiałowych w kontekście zmiany art. 30a. Bardzo ważne jest to, że Agencja Rezerw Materiałowych jest agencją wykonawczą, realizuje zadania w zakresie rezerw strategicznych oraz kilka zadań w zakresie zapasów interwencyjnych.

Tak naprawdę mówimy o dotacji celowej, która zostanie przeznaczona na realizację zadań z obszaru rezerw strategicznych. Jak wygląda finansowanie Agencji Rezerw Materiałowych? Zadania Agencji Rezerw Materiałowych są finansowane tylko i wyłącznie z budżetu państwa. Co do zasady agencja wykonuje decyzje dotyczące rezerw. Polega to na tym, że kupuje asortyment do rezerw, przechowuje, wymienia go, a to generuje koszty. Agencja nie ma własnych przychodów, czyli musi być finansowana z budżetu państwa. Utrzymywanie rezerw jest przewidziane na wypadek szeroko rozumianych zagrożeń bezpieczeństwa państwa w celu wsparcia zadań realizowanych przez organy administracji państwowej, nie tylko centralnej, ale także samorządowej.

Jak wygląda finansowanie Agencji Rezerw Materiałowych? Tak jak w poprzednich latach, w bieżącym roku, 2015 r., były dwie dotacje: dotacja celowa wynosząca około 43 milionów zł i dotacja podmiotowa wynosząca około 63 milionów zł. Dotacja utrzymana na tym poziomie nie wystarcza na to, aby pokryć wszystkie wydatki związane z utrzymywaniem rezerw. Niestety budżet państwa… Przyznane limity nie pozwalały na to, żeby zwiększyć dotację. Dotacja celowa nie pozwala na utrzymywanie tego, co jest w tej chwili, bez zwiększania czy poszerzania asortymentu. W związku z tym w planie finansowym, który stanowi załącznik do ustawy budżetowej na 2015 r., agencja musiała pokryć deficyt finansowy z kredytu bankowego. W tej chwili, gdy minister finansów widzi, że dysponenci w całym państwie – tak jak wskazała pani dyrektor – zadecydowali, że powstaną oszczędności, bardzo zasadnym jest to, żeby Agencja Rezerw Materiałowych finansowana z budżetu państwa, która zaciągnęła kredyt w celu sfinansowania zobowiązań na ten rok, miała możliwość pozyskania dodatkowych środków. Stanie się to z pożytkiem dla budżetu państwa. Kredyt trzeba spłacić z dotacji celowej w przyszłym roku lub w kolejnych latach, więc skoro minister finansów dysponuje takimi środkami, to jest bardzo zasadne, aby była możliwość szybkiego przekazania ich na dotację celową z przeznaczeniem na sfinansowanie utrzymywania rezerw strategicznych w tym roku.

Nie jest to dedykacja dla konkretnej grupy rezerw, zdajemy sobie sprawę, że jest to…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Panie Senatorze, dalej nagrywamy…)

Senator Mieczysław Augustyn:

Przepraszam. Mówię o tym, bo ma to ogromne znaczenie dla gospodarki. Ja szukałem pieniędzy zapowiedzianych przez panią premier, które miały być przeznaczone na zakup węgla. Doszukuję się ich tutaj, bo gdzie miałbym ich szukać?

Naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego w Ministerstwie Energii Izabela Walczak:

Panie Senatorze, tak jak powiedziała pani dyrektor, tutaj nie ma dedykacji, czyli nie jest to rezerwa celowa przeznaczona na sfinansowanie konkretnego zakupu. Pojawiła się propozycja utworzenia rezerwy strategicznej w postaci surowców takich jak węgiel, rzeczywiście była ona również komentowana przez pana ministra Tchórzewskiego, jest to jednak niezależny temat. Kwestia ta jest na etapie analizy możliwości. Jeżeli ewentualnie znajdą się takie możliwości, a podczas oceny zostanie stwierdzone, że przesłanki ustawowe zostały spełnione, to będzie można podjąć takie działania. Nie ma tu jednak dedykacji wprost. Działania umożliwiające w tej chwili ministrowi finansów przekazanie środków Agencji Rezerw Materiałowych będą podejmowane tylko i wyłącznie w celu zadbania o funkcjonowanie agencji, ewentualnie w celu zrealizowania tego działania. Dziękuję.

Senator Mieczysław Augustyn:

Panie Przewodniczący, na kanwie dyskusji o tej kwestii chciałbym jeszcze tylko zwrócić uwagę na to, że moje wątpliwości budzą także dwa punkty ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej. Dotyczy to tej kwestii, dlatego pozwalam sobie wypowiedzieć się tytułem uzupełnienia.

W przepisie art. 39b tej ustawy jest warunek: „w przypadku, gdy”. Wydaje mi się, że przepis sam w sobie jest dziwny pod względem legislacyjnym. Nie ma czegoś, ale w przypadku gdyby zaistniało, ewentualnie coś tam…

Druga sprawa. Zgodnie z Regulaminem Sejmu, który jest przecież ustawą, zmiana w planie budżetowym zawsze wymaga opinii właściwej komisji sejmowej, a tutaj w pkcie 3 tego samego artykułu znosi się ten obowiązek. Jest to przedziwna konstrukcja. Spod kontroli parlamentu wyjmuje się prawdopodobnie miliardy złotych i jeszcze na dodatek dowolną kwotę można przeznaczyć – jak słyszę – nie do końca wiadomo na co. Dlatego trudno decydować o takim budżecie. Powinien być on na tyle skonkretyzowany, żeby było wiadomo, na co będą przeznaczane pieniądze z publicznej kasy i jakie to będą kwoty. A tutaj nie ma rezerwy, nie będzie też kontroli parlamentu. Komisja budżetowa jest po to, żeby w nagłych przypadkach nie angażować całego Sejmu, wystarczy opinia tej komisji, a w tym przypadku nawet tego nie musi być.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę panią naczelnik Izabelę Walczak o zabranie głosu.

Naczelnik w Departamencie Bezpieczeństwa Gospodarczego w Ministerstwie Energii Izabela Walczak:

Dziękuję ślicznie.

Pan senator wspomniał o zmianie, która też nie jest przedmiotem posiedzenia, ale jest związana z tym, o czym mówimy. Nie analizujemy teraz tego druku, ale wyjaśnię tę kwestię. W tej chwili tworzymy ramy prawne po to, żeby do końca tego roku budżetowego można było skonsumować te pieniądze i wolne środki finansowe, które ewentualnie powstaną. Dlaczego zaproponowano taką ścieżkę? Proszę państwa, mamy…

Senator Mieczysław Augustyn:

Bardzo przepraszam panią naczelnik, ale chcę powiedzieć – pani dyrektor pewnie to potwierdzi – że jest tu konkretny zapis dotyczący tego, jakie są środki powstałe z oszczędności. My wiemy, jakie to są środki.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Bardzo proszę, Pani Dyrektor.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Ja właśnie podkreślałam, że art. 30a nie określa, jaka będzie wielkość ewentualnej zapowiedzianej rezerwy w sytuacji, gdy pozwolą na to oszczędności wynikające z blokad. Najpierw muszą wystąpić oszczędności, muszą być dokonane blokady przez dysponentów, a dopiero potem – w zależności od potrzeb – będzie mogło być uruchomione zasilenie dodatkowymi środkami, poza kwotą 106 milionów zł z małym zapasem zaplanowaną w ustawie budżetowej na 2015 r.

Pan senator słusznie wskazuje na to, że poza art. 30a zostały zaproponowane jeszcze pewne przepisy dotyczące trybu tworzenia rezerwy celowej ze środków pochodzących z blokad, ale – tak jak powiedziała pani naczelnik – jest to propozycja wynikająca tylko i wyłącznie z faktu, że jesteśmy w danym momencie roku kalendarzowego i nie będzie można tego zrealizować ani 1 stycznia następnego roku, ani później.

Jeżeli wystąpi konieczność, potrzeba zasilenia budżetu Agencji Rezerw Materiałowych dodatkowymi środkami, te działania po prostu będą musiały być przeprowadzone w bardzo szybkim tempie, skoro mają być skuteczne. Tak że najpierw następują decyzje dysponentów o blokadzie środków, które są na bieżąco rejestrowane, potem następuje decyzja ministra finansów, a potem zmiana planu finansowego agencji, która w normalnym trybie, absolutnie słusznie, zwraca się do komisji właściwej do spraw finansów publicznych. Propozycja, aby tym razem nie zastosować tego trybu, została przedłożona do rozważenia przez parlament tylko ze względu na czas i kalendarz. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

(Senator Mieczysław Augustyn: Mam do pani jedno ogólne pytanie.)

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Mieczysław Augustyn:

Chodziło mi o to, czy… Prosiłem o odpowiedź na pytanie, czy nie obawiacie się państwo, że gdyby doszło do przekroczenia progu 3%, to nasza wiarygodność zostałaby zachwiana i to w takim momencie, w którym wyraźnie widać – przynajmniej na giełdzie – że inwestorzy zaczynają lokować nasz rynek w gronie rynków nie do końca pewnych.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Przepraszam bardzo, włączyłbym się troszeczkę w dyskusję.

Panie Senatorze, notowania na giełdzie spadają od momentu, kiedy zostały zabrane pieniądze z OFE, tak że nie jest to tylko teraźniejszy problem.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Ja mogę tylko krótko i ogólnie powiedzieć, że działaniem, które ma stabilizować finanse publiczne, jeżeli chodzi o limit deficytu, jest właśnie wykazanie oszczędności na kwotę ponad 6,5 miliarda zł i zdjęcie ich z limitu wydatków, co przecież natychmiast przekłada się na inne wielkości budżetowe, w tym deficyt. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Probierz. Bardzo proszę.

Senator Krystian Probierz:

Tak na marginesie chciałbym zwrócić uwagę na to, że ta korekta dotyczy budżetu ustalonego przez poprzedników. Obecny rząd działa od czterech tygodni. To tak na marginesie.

A moje uwagi…

(Senator Mieczysław Augustyn: Wydawało się, że deficyt będzie poniżej 3%, tak? Ale zwiększamy deficyt…)

Jeszcze raz powtarzam, to jest korekta budżetu poprzedników. Tyle.

Ja mam dwa pytania. W pozycji „Szkolnictwo wyższe” nastąpiło zmniejszenie wydatków. Jaki jest charakter tego zmniejszenia? Jako przedstawiciel czy pracownik szkolnictwa wyższego chcę powiedzieć, że zawsze jest za mało pieniędzy, zresztą wszędzie, także w innych branżach.

Jest jeszcze pozycja „Budżety wojewodów”, tu też nastąpiło zmniejszenie wydatków. Proszę o informację, czego to dotyczy.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Jeżeli chodzi o część 38 „Szkolnictwo wyższe”, to zaplanowano wydatki w kwocie 11 miliardów 704 milionów 702 tysięcy zł. Jeśli chodzi o zmniejszenie wydatków w tej części, to została dokonana blokada kwoty 6 milionów 597 tysięcy zł. Zarówno jeżeli chodzi o tę część, jak i część 85 dotyczącą wojewodów, odpowiedź jest taka sama: są to oszczędności w różnych działach w ramach obu części. Bardzo często są to oszczędności dotyczące właśnie działu 750, czyli najczęściej wydatków bieżących na utrzymywanie urzędów, ale nie tylko. Jeżeli interesowałaby państwa tak dokładna informacja jak w przypadku części 20 związana z tym, jakich działów i rozdziałów to dotyczy, to musiałabym po prostu bardziej szczegółowo…

(Senator Krystian Probierz: To mi wystarczy.)

Zapewniam jednak, że praktycznie w każdej części budżetu zmiany wynikają z oszczędności wskazanych przez dysponentów i objętych blokadą.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękujemy bardzo, Pani Dyrektor.

Bardzo prosiłbym, żeby pytania dotyczyły omawianego zakresu. W tej chwili nie mówimy o szkolnictwie wyższym.

Czy są jeszcze jakieś pytania?

Pan senator Peczkis. Bardzo proszę.

Senator Grzegorz Peczkis:

Mam pytanie dotyczące oszczędności związanych z obsługą prawną zlecaną na zewnątrz, poza parlamentem. Czy faktycznie jest tak, że mając jednych z najlepszych prawników w kraju, nadal zlecamy… Ja rozumiem… Gdy pracowałem w gminie, usłyszałem taki argument: wie pan, pracujących u nas prawników traktujemy jak swoich, są to fajni chłopcy, ale jednak… Czy faktycznie jest tak, że mając do dyspozycji najlepszych prawników w kraju, nadal zlecamy usługi prawne na zewnątrz?

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.

Pełniący Obowiązki Prezesa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa Bogdan Artymowicz:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie! Panie Senatorze!

Na zewnątrz zlecamy tylko obsługę w zakresie arbitraży międzynarodowych, w przypadku których wymagana jest znajomość prawa obcego i to w bardzo szerokim zakresie, dlatego że chodzi nie tylko o znajomość prawa danego, konkretnego kraju, ale także… Czasami wątki są tak różne, że oczywiście obsłużenie tego przez najlepszych prawników, jak pan senator słusznie zauważył… Chociażby w ubiegłym roku Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa obroniła roszczenia dotyczące kwoty około 3,5 miliarda zł. Jednak w ramach arbitraży międzynarodowych konieczność znajomości zasad wykonywania czynności przed międzynarodowymi sądami arbitrażowymi wymaga niestety zlecenia tej usługi na zewnątrz i jest to bardziej opłacalne pod względem ekonomicznym, choć nie ukrywam, że my też jesteśmy zaangażowani w te postępowania.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Gawęda. Proszę bardzo.

Senator Adam Gawęda:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W zasadzie nie jestem adresatem pytań zadanych przez pana senatora, które obejmowały zagadnienia związane z tworzeniem rezerw strategicznych w obszarze polityki surowcowo-energetycznej, ale z uwagi na to, że od kilkudziesięciu lat jestem związany z branżą wydobywczą, powiem tak: nie można sprzedać tego, co już jest w zastawie bankowym, nie można też sprzedać tego, co już zostało sprzedane przedsiębiorstwom energetycznym, tylko czasowo jest jeszcze w depozycie spółek węglowych. To jest pierwsza sprawa.

Druga sprawa. Tak naprawdę nie do końca wiemy, jakie są terminy dotyczące kontraktów na sprzedaż paliw stałych przedsiębiorstwom energetycznym, mówiąc krótko, nie wiemy, jakie jest to wyprzedzenie, ale z pewnością Ministerstwo Energii dąży do tego – według mnie to bardzo dobrze – żeby tworzyć rezerwy strategiczne i unikać tak zwanego pośrednictwa różnych instrumentów finansowych, które tak naprawdę finalnie generują dosyć duże obciążenia finansowe. Z uwagi na sytuację, z jaką mamy dzisiaj do czynienia, tak naprawdę musimy szukać możliwości, by w krótkim terminie spowodować płynność tych spółek, a w dłuższym terminie nakreślić pewną dłuższą perspektywę funkcjonowania. W związku z tym propozycje utworzenia rezerw strategicznych wpisują się w dalekowzroczną albo perspektywiczną politykę surowcowo-energetyczną. Jednak jeszcze raz podkreślam: ja nie jestem adresatem, mam swoje zdanie w tej kwestii, w związku z tym nie tyle odpowiadając na pytanie, ile włączając się w dyskusję, mówię o kwestii, która z pewnością będzie realizowana przez Ministerstwo Energii.

Korzystając z okazji, chciałbym o coś dopytać. W dziale 100 „Górnictwo i kopalnictwo” na przyszły rok przewidziane są dotacje i subwencje na poziomie prawie 563 milionów zł. Chciałbym zapytać panią dyrektor, na jakie zadania zostanie to przeznaczone.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Właściwie środki planowane w dziale 100 w rozdziale 101 „Górnictwo węgla kamiennego” mają już historycznie ukształtowaną strukturę na podstawie ustawy z 2007 r.

(Senator Adam Gawęda: Kontynuacja zadań, które w ubiegłych latach były…)

W związku z tym środki zostaną przeznaczone na likwidację kopalń, będzie to kwota troszeczkę większa niż w 2015 r.; w 2015 r. są to 222 miliony zł. Zostaną one przeznaczone także na naprawianie szkód górniczych; w tym roku jest to 36 milionów 840 tysięcy zł, zgodnie z podziałem tego limitu – bo czynił to minister gospodarki – w następnym roku będzie o 5 milionów zł mniej. Środki zostaną również przeznaczone na roszczenia pracownicze; około 50 milionów zł zostanie skierowane na finansowanie bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów, którzy pracowali w kopalniach postawionych w stan likwidacji. Środki zostaną też przeznaczone na wypłaty ekwiwalentów pieniężnych; będzie to kwota nieco powyżej 132 milionów zł, no i zwyczajowo na monitoring; ta kwota zawsze jest na poziomie circa 4 milionów zł. To właściwie wszystko, jeżeli chodzi o ten rozdział.

Senator Adam Gawęda:

Dziękuję.

Jeżeli można, dopytam. Rozumiem, że 220 milionów zł zostanie przeznaczonych na likwidację kopalń poprzez SRK, tak?

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

No tak, bo jest to…

(Senator Adam Gawęda: Tak? Okej.)

Zgodnie z ustawą o restrukturyzacji górnictwa węgla…

(Senator Adam Gawęda: Tak, tak.)

…to jest jedyny uprawniony podmiot, prawda?

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze pytania?

Senator Krystian Probierz:

Chyba jest też kwota przeznaczona na odprowadzanie wód i pompowanie…

(Głos z sali: Ponad 30 milionów zł, ale to już…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Tak. Pan senator ma rację, ale zostało to zaplanowane w innym miejscu. To są środki dla… Ta kwestia absolutnie nie została pominięta.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Wypowie się jeszcze senator Augustyn.

Bardzo proszę.

Senator Mieczysław Augustyn:

Ja tak słucham tej dyskusji i jestem trochę zdumiony, bo niedawno słyszałem, że nie może być mowy i nie będzie mowy o likwidacji żadnej kopani, ale mówię to tylko tytułem komentarza.

Chciałbym dopytać o jeszcze jedną kwestię. Dosyć spore pieniądze są oszczędnościami przeznaczonymi na realizację wieloletniego programu „Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe”. Nie ma tutaj przedstawicieli resortu, ale prosiłbym, żeby to skomentować, oczywiście jeśli dobrze to odczytałem. Bardzo proszę.

(Przewodniczący Andrzej Stanisławek: Przepraszam, w dalszym ciągu wykracza to poza zakres omawianych kwestii.)

Nie, Panie Przewodniczący, kwestia przemysłu zbrojeniowego i zbrojenia armii absolutnie dotyczy naszej gospodarki.

(Senator Adam Gawęda: Można, Panie Przewodniczący?)

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Bardzo proszę.

Senator Adam Gawęda:

Wypowiem się znowu w nawiązaniu do tego, co powiedział pan senator.

Panie Senatorze, to, że są środki przeznaczone na likwidację kopalń, nie znaczy, że chodzi o likwidację kolejnych kopalń. Chodzi o likwidację kopalń, które de facto już zostały skierowane…

(Senator Mieczysław Augustyn: Są w fazie…)

…do SRK. Podam przykład kopalni „Rydułtowy-Anna”. Kończy się już eksploatacja części „Ruch Anna”, czeka się tylko na to, żeby przekazać do SRK część majątku poprodukcyjnego w celu likwidacji. De facto zakończyła się już eksploatacja „Ruchu Anna” przy kopalni „Rydułtowy-Anna”. Jest on na etapie likwidacji, czeka się tylko na to, żeby przenieść pozostałe części nieprodukcyjne i dokończyć proces likwidacji. Jest tak także w przypadku kilku już nieprodukcyjnych części, które de facto są likwidowane, tylko nie zawsze poprzez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń.

(Senator Mieczysław Augustyn: Dziękuję za wyjaśnienie.)

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Grażyna Grzyb:

Mogę się jeszcze do tego odnieść?

Nie chciałabym, żeby ta wymieniona kwota, która istotnie jest wysoka, pozostawiała jakikolwiek niepokój. Zawsze w tej pozycji występują wysokie wydatki na przykład z tytułu odpompowywania wody w sąsiednich kopalniach i nie tylko. Te wydatki nie sugerują, że chodzi o koszty likwidacji nowych kopalń. Są to środki, które już zostały podjęte z tytułu rozpoczętych albo zakończonych procesów likwidacji, wcale niezwiązane z takim fizycznym likwidowaniem zakładu górniczego. W dużej mierze są zabezpieczeniem…

(Senator Mieczysław Augustyn: Dobrze. Dziękuję.)

(Głos z sali: Fachowiec.)

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Senator Krystian Probierz:

Ja może dopowiem słówko. Nawet dawna kopalnia, która już została zlikwidowana, musi otrzymywać środki na odpompowywanie wód, aby można było chronić czynne kopalnie.

(Głos z sali: Tak, tak.)

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Tak. Panie Senatorze, dziękujemy bardzo.

Wypowie się jeszcze pan senator Peczkis.

Bardzo proszę.

Senator Grzegorz Peczkis:

Chciałbym zabrać głos, bo pracowałem przy odwadnianiu kopalń. Optymalizacja pomp… Jedna pompa kosztuje 3 miliony zł, rocznie zużywa ona energię za około 1,5 miliona zł, w zależności od sprawności. Po pierwotnym zlikwidowaniu siedemdziesięciu kilku kopalni koszt energii wynosi od 1,5 miliona zł do 1 miliona 600 tysięcy zł. Teraz na Śląsku są trzydzieści trzy kopalnie, jest jeszcze „Bogdanka”. Nie można zakończyć odpompowania i w związku z tym nie utrzymywać odpowiedniego poziomu kosztów odpompowania, bo inaczej moglibyśmy zamknąć cały Śląsk. To jest niestety… To było błędem. Najgorszą możliwą metodą likwidacji kopalń jest ich zalanie. Pewna ekipa zastosowała tę metodę, w ten sposób straciła możliwość powrotu do tych kopalni i eksploatowania. Trzeba głośno o tym mówić, nie wiem, dlaczego się o tym nie mówi. Ponosimy gigantyczne koszty przez to, że musimy teraz odpompowywać wodę, a można byłoby wrócić po dziesięciu latach, po dekadzie i czerpać zyski. To jest proste.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękujemy bardzo.

Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie.

W takim razie zamykam dyskusję.

Zarządzam głosowanie nad ustawą.

Bardzo proszę, czy są wnioski o odrzucenie ustawy? Nie ma.

Czy jest wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek?

(Głos z sali: Trzeba go zgłosić.)

W takim razie zgłaszam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Słucham?

(Głos z sali: Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?)

Tak. Głosujemy.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (6)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (3)

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z senatorów chciałby być sprawozdawcą?

Pan Adam Gawęda.

Senator Adam Gawęda:

Jeżeli mogę, zaproponuję, by pan przewodniczący był sprawozdawcą.

Przewodniczący Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo.

Zgadzam się.

Bardzo dziękuję gościom, panu Bogdanowi Artymowiczowi, pani Lidii Olszak, pani dyrektor Grażynie Grzyb, pani naczelnik Aleksandrze Szwemberg oraz pani naczelnik Izabeli Walczak.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przepraszam bardzo, jeszcze nie podziękowałem panu legislatorowi.

Panie Mecenasie, bardzo dziękujemy.

Zamykam posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

(Koniec posiedzenia o godzinie 19 minut 49)