Narzędzia:

14 czerwca 2012 r. odbyło się, 4. w tej kadencji, posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Głównym tematem posiedzenia była analiza funkcjonowania mechanizmu przekazywania 1% podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Dyrektor Departamentu Administracji Podatkowej w Ministerstwie Finansów Grzegorz Mróz, wskazał, że system przekazywania 1% organizacjom pożytku publicznego funkcjonuje sprawnie. Poinformował, że prowadzone są analizy, jak usprawnić ten system. Zmian wymaga sposób zbierania informacji od organizacji pożytku publicznego o rachunku bankowym przez urzędy skarbowe. Obecnie organizacje pożytku publicznego mają ograniczony czas, żeby zgłosić numery rachunków bankowych w formie pisemnego oświadczenia. Proponowane jest zlikwidowanie pisemnych oświadczeń organizacji pożytku publicznego w tym zakresie, zachowując obowiązek złożenia aktualizacji na odpowiednim druku. Wprowadzenie w ostatnim czasie centralnego rejestru podatników w administracji podatkowej umożliwia takie zmiany, ponieważ zdecydowana większość organizacji jest zarejestrowana i posiada NIP. Pewnego uzgodnienia między resortami wymaga jeszcze kwestia identyfikacji tych organizacji. Oprócz numeru KRS w wykazie, który prowadzi Minister Pracy i Polityki Społecznej, organizacjom byłby przypisany numer NIP, który już posiadają. Mając możliwość identyfikacji organizacji w tym trybie, będzie można je obsługiwać w sposób bardziej elastyczny.

Reprezentujący Departament Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej dyrektor Krzysztof Więckiewicz wskazał na trzy kwestie. Po pierwsze, przypomniał, że środki z 1% są w dalszym ciągu środkami publicznymi. Po drugie, zwrócił uwagę na podmiotowość obywatelską w tworzeniu różnego rodzaju polityki publicznej, ponieważ 1% jest często traktowany na równi z innymi formami ofiarności obywatelskiej jak darowizny czy udział w zbiórkach publicznych. Dane pokazują, że czasami mylone są te różne obywatelskie funkcje w zakresie wspierania organizacji pożytku publicznego. Po trzecie, o czym warto przypomnieć, 1% miał być pewnym kryterium, wartością, do której warto się odnosić budując inne rodzaje polityki publicznej ze wsparciem środków publicznych.  Poza tym omówione zostały również problemy występujące w sytuacji rozliczania się za pośrednictwem płatników. Uzasadnione jest tu podjęcie dyskusji, w jaki sposób doprowadzić do tego, żeby podatnicy rozliczający się przez płatnika mogli skorzystać z możliwości przekazania 1% na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego, bez angażowania się ponad miarę. 

Na posiedzeniu byli również obecni przedstawiciele organizacji pożytku publicznego, którzy przytaczali przykłady licznych korzyści społecznych płynących z odpisu 1%. Wskazywali również na elementy systemu przekazywania 1% na rzecz organizacji pożytku publicznego, których zmianę należy rozważyć. Apelowali jednak do organów państwowych
o niezaskakiwanie zmianami prawa, które nie wpływają korzystnie na codzienną pracę organizacji pożytku publicznego. Podkreślano również, że w działalności organizacji pozarządowych nie ma konkurencji. Zarówno organizacje korporacyjne, jak i niekorporacyjne się wspierają, rozmawiają o problemach, które trzeba rozwiązać.

Znaczna część dyskusji poświęcona została kwestii zakładania subkont dla konkretnych osób. Reprezentanci III sektora wskazywali, że nie można jednoznacznie negatywnie oceniać tych praktyk, bo jest widoczna tendencja do podważania istoty tej formy pomocy. Podkreślano, że subkonta zakładane są tylko takim osobom, które same nie są w stanie zebrać potrzebnych środków. Otwarcie subkonta poprzedzone jest przygotowaniem szczegółowej dokumentacji medycznej oraz przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego. Ten system adresowany jest tylko do tych,  którzy mają ciężkie warunki materialne. 

Ożywioną dyskusję wywołał kontrowersyjny temat kampanii reklamowych organizacji starających się o uzyskanie środków z 1%. Jak przypomniano, są to środki publiczne i muszą być sensownie wydawane. Nie może być tak, że organizacja wydatkuje znacznie więcej środków na kampanię reklamową, niż uzyskuje z 1%. To, jak podkreślono, kłóci się ze zdrowym rozsądkiem. Kampanie reklamowe są jednak potrzebne by organizacje miały możliwość rozwijania się.  

Podjęto również sprawę finansowania działań inwestycyjnych ze środków uzyskanych z 1%. Podkreślono, że to też jest część działalności pożytku publicznego, bo z tych inwestycji korzystają potrzebujący ludzie i nie można o tym zapominać.

Padały również pytania dotyczące nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Dyrektor Krzysztof Więckiewicz poinformował, że prace nad nowelizacją trwają, jednak jak zaznaczył, nie jest to nowelizacja duża. Obecnie oczekiwane jest stanowisko Rady Działalności Pożytku Publicznego w sprawie ww. nowelizacji, po to, żeby uruchomić proces konsultacji. Zobowiązał się jednak, że zanim projekt ustawy trafi do prac parlamentarnych, zostanie przedstawiony Parlamentarnemu Zespołowi ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi do zaopiniowania.  

Na koniec posiedzenia senator Mieczysław Augustyn przedstawił stan prac nad ustawą o petycjach oraz zaprosił przedstawicieli organizacji pozarządowych do uczestnictwa w seminarium "Prawo petycji", które odbędzie się 27 czerwca 2012 r.  w Senacie RP.