Wydarzenia

16 maja 2006 r. w Senacie odbyła się konferencja "Odnawialne źródła energii - szanse i bariery", zorganizowana przez Komisję Gospodarki Narodowej oraz Komisję Rolnictwa i Ochrony Środowiska, pod patronatem wicemarszałka Krzysztofa Putry. W konferencji uczestniczył marszałek Bogdan Borusewicz.

"Przyłączając się do UE, Polska przyjęła na siebie zobowiązanie, że do 2010 r. udział energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju zwiększy się do 7,5%, a do 2020 r. do 14%" - powiedział wicemarszałek K. Putra. Jak stwierdził, jest to zadanie trudne, ale spełnienie tych warunków byłoby ze wszech miar korzystne dla środowiska naturalnego, zdrowia obywateli i dla gospodarki. W opinii wicemarszałka Senatu, w Polsce są doskonałe warunki do rozwoju małych elektrowni wodnych, w wielu regionach rozwija się geotermia, na północy kraju mamy obszary umożliwiające wykorzystanie wiatru, a rozległe połacie upraw rolnych sprzyjają produkcji biomasy. Wicemarszałek K. Putra zaproponował, by konferencja służyła wnikliwej analizie szans na szybki rozwój produkcji energii ze źródeł odnawialnych i szans na pokonanie barier w tej dziedzinie.

"Chcemy o energetyce odnawialnej mówić, poznawać nowe technologie, wysłuchiwać różnych poglądów" - powiedział przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej senator Marek Waszkowiak. Cieszy fakt, że nie słabnie zainteresowanie tą tematyką. Senator zaznaczył, że Polska, będąc członkiem UE, musi mieć na uwadze, iż należymy do szerszego systemu energetycznego, którego zróżnicowanie i potrzeba bezpieczeństwa wyznacza kierunki rozwoju energetyki w Polsce.

Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska senator Jerzy Chróścikowski podkreślił, że odnawialne źródła energii (OZE) są ważnym elementem w działaniach na rzecz redukcji gazów cieplarnianych, bezpieczeństwa energetycznego, rozwoju gospodarczego i wzrostu produkcji rolnej. W ostatnich latach w Polsce przyjęto szereg dokumentów mających sprzyjać wzrostowi wykorzystania źródeł tej energii. Zaznaczył, że potencjalnie największym odbiorcą energii ze źródeł odnawialnych może być rolnictwo, mieszkalnictwo i komunikacja. Szczególnie dla regionów dotkniętych bezrobociem OZE stwarzają nowe możliwości w zakresie powstawania nowych miejsc pracy. Natomiast tereny rolnicze, które z uwagi na silne zanieczyszczenie gleb nie nadają się do uprawy roślin jadalnych, mogą być wykorzystane do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji biopaliw.

Wspieranie rozwoju OZE stało się ważnym celem polityki Unii Europejskiej. Obecnie udział energii ze źródeł odnawialnych w zaspokajaniu zapotrzebowania krajów UE na energię pierwotną wynosi 6%. Osiągnięcie w Polsce wskaźników, wynikających z dyrektyw europejskich może być zagrożone. Senator J. Chróścikowski przypomniał, że w raporcie NIK z 2004 r. stwierdzono, iż z przyjętych założeń strategii rozwoju energetyki odnawialnej nie wywiązuje się ani rząd, ani Sejm RP. To jest, zdaniem senatora, bardzo niepokojące i konferencja powinna służyć temu, by w gronie ekspertów, naukowców, przedstawicieli władz terenowych, organizacji pozarządowych, praktyków, a także posłów i senatorów zastanowić się, jak poprawić stopień wykorzystania OZE w naszym kraju.

Prezes EkoFunduszu Maciej Nowicki poinformował, że w ostatnich latach wydatki funduszu na inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii stanowiły 25-30% wszystkich wydatków. Już w latach 1994-1995 EkoFundusz przekazał pierwsze dotacje na energię odnawialną. Była to budowa instalacji geotermalnych, elektrowni wiatrowych oraz kotłowni na słomę. Zdaniem prezesa M. Nowickiego, w najbliższych 5-10 latach największy nacisk należy położyć na rozwój inwestycji związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem biomasy oraz energii wiatrowej. W jego opinii, za 20-30 lat popularność zdobędą techniki wykorzystujące ogniwa paliwowe i energię słoneczną. W latach 1994-2005 EkoFundusz udzielił dotacji dla 185 inwestycji związanych z OZE na łączną kwotę około 200 mln zł. Stanowi to około 15% wszystkich środków, jakimi dysponowała fundacja. Zdaniem prezesa, biomasa jest i będzie w przyszłości największym i najtańszym odnawialnym źródłem energii. Dotychczas EkoFundusz sfinansował budowę 100 kotłowni na słomę oraz odpady drzewne, o łącznej mocy 300 MW, przeznaczając na ten cel ponad 120 mln zł. W Polsce jest już wiele firm produkujących bardzo dobrej jakości kotły na słomę lub drewno. Zwykle jest to sprzęt na licencji duńskiej, francuskiej i szwajcarskiej. Optymalna wielkość kotłowni to 2-5 MW. Tak wyprodukowana energia cieplna jest znacznie tańsza niż z kotłów węglowych, dlatego poleca się ją szczególnie tam, gdzie są duże nadwyżki słomy.

Jak poinformował prezes M. Nowicki, obecnie słoma do kotłowni kosztuje 90-140 zł/t. EkoFundusz udziela też dotacji do budowy dużych instalacji do produkcji estrów metylowych, o wydajności powyżej 10 tys. t/rok. Dotacja taka wynosi 200 zł/t estru. Prezes zwrócił też uwagę, że w Polsce dynamicznie rozwija się energetyka wiatrowa, zwłaszcza w paśmie nadmorskim. EkoFundusz udziela dotacji w wysokości 700 tys. zł/MW. Dotychczas zakończono 5 takich projektów, a kolejnych osiem jest rozpatrywanych. Prof. M. Nowicki przewiduje, że w 2010 r. łączna moc elektrowni wiatrowych w Polsce przekroczy 1000 MW.

Wystąpienie wiceministra rolnictwa i rozwoju wsi Marka Zagórskiego poświęcone było biopaliwom jako szansie dla rolnictwa. W opinii wiceministra, obowiązek dodawania do paliw ciekłych 5% biokomponentów byłby korzystny dla rolników. Jego zdaniem, byłaby to gwarancja stałości produkcji i rynków zbytu. Od przyszłego roku rząd chce wprowadzić obowiązek dolewania do każdego litra paliwa etanolu albo estrów rzepakowych. Każdy litr benzyny miałby zawierać 4 do 5% etanolu, a każdy litr oleju napędowego - 4 do 5% estrów produkowanych np. z rzepaku. Obecnie trwają konsultacje dotyczące nowej ustawy o biopaliwach między ministerstwami gospodarki i rolnictwa. Jak wyjaśnił wiceminister M. Zagórski, nowe rozwiązania pozwoliłyby na poprawę opłacalności produkcji rolnej. "Ten rynek stałby się rynkiem producentów rolnych, a nie wytwórców biokomponentów" - dodał. Podkreślił jednak, że trzeba też zadbać o zachowanie równowagi. Z jednej strony rolnicy i wytwórcy biokomponentów powinni mieć zagwarantowane zyski, z drugiej zaś ceny detaliczne paliw z biokomponentami nie powinny wzrosnąć. Wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi zauważył, że jeśli nie będzie gwarancji odpowiedniego poziomu cen dla producentów rzepaku, to cała polska produkcja może zostać kupiona przez inne kraje unijne. "Obecna produkcja rzepaku i szacowany jej wzrost gwarantują zaspokojenie potrzeb naszego rynku, ale rzeczywiście istnieje ryzyko, że rolnicy będą sprzedawać rzepak poza Polską" - powiedział. Jako realny do osiągnięcia wiceminister M. Zagórski określił unijny wymóg, aby do 2010 r. udział biopaliw w paliwach płynnych wyniósł 5,75% ich wartości energetycznej. W 2005 r. we wszystkich paliwach sprzedanych w Polsce było łącznie 0,5 do 1% biokomponentów. W tym roku ich zawartość miała wzrosnąć do 1,5%.

Prezentując projekt ustawy o biopaliwach, dyrektor Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki Zbigniew Kamieński wyjaśnił, że chodzi o zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez zastępowanie importowanej ropy naftowej wytworzonymi w kraju biokomponentami, co ma szczególne znaczenie przy rosnących cenach ropy oraz niestabilności politycznej w krajach eksportujących. Podkreślił, że projekt ustawy o biopaliwach zapewni rolnikom legalne wytwarzanie biopaliw ciekłych na własny użytek. Dodał, że nie będą one mogły być wprowadzane do obrotu, czyli sprzedawane innym rolnikom, firmom transportowym czy właścicielom stacji paliwowych. Wyjaśnił, że rolnicy nie będą mogli produkować mieszanek z udziałem oleju napędowego czy benzyn. Jego zdaniem, bardzo popularnym biopaliwem ciekłym, wytwarzanym na własny użytek, może być czysty olej roślinny.

Ponadto w konferencji uczestniczył podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Tomasz Wilczak, który mówił o odnawialnych źródłach energii jako szansie dla rozwoju gospodarki polskiej i ich miejscu w Narodowym Planie Rozwoju.

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w aspekcie ochrony środowiska naturalnego i polityki ekologicznej państwa omówił wiceminister środowiska Mariusz Orion Jędrysek.

Informacje na temat wsparcia finansowego dla odnawialnych źródeł energii przedstawili wicedyrektor Departamentu Koordynacji Programów Strukturalnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Jarosław Orliński, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Kazimierz Kujda, a także prezes Ekofunduszu M. Nowicki.

O rozwoju energetyki odnawialnej w praktyce mówili Maciej Stryjecki z Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej, Lilla Lesiak - prezes European Institute of Environmental Energy Poland Ltd. oraz prezes Stowarzyszenia Elektrowni Szczytowo-Pompowych Wojciech Adamczyk.