Sprawy międzynarodowe

W Bratysławie 24 kwietnia 2017 r. odbyła się konferencja przewodniczących parlamentów państw Unii Europejskiej, na której Polskę reprezentowali marszałkowie Senatu i Sejmu ‒ Stanisław Karczewski i Marek Kuchciński.

W trakcie sesji inauguracyjnej premier Słowacji Robert Fico podkreślił znaczenie europejskiego dziedzictwa kulturowego jako fundamentu i inspiracji wspólnych działań. Wezwał do pogłębionej refleksji nad sposobami rozwiązania najbardziej palących problemów politycznych i postawienia tamy rozwijającym się ruchom populistycznym. Zaznaczył, że Unia musi się starać wypracowywać wspólne rozwiązania w duchu poszanowania różnic między państwami członkowskimi, ale z przekonaniem o wielkich możliwościach, jakie daje wspólne działanie.

Rozmowy podczas konferencji dotyczyły głównie aktywności Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej. Marszałek Stanisław Karczewski podkreślił, że Unia winna wzmocnić swoje zdolności kształtowania ładu międzynarodowego i stabilizowania sąsiedztwa. Zwrócił uwagę na znaczenie skutecznego wdrażania strategii globalnej Unii Europejskiej. Jak stwierdził, stabilność i bezpieczeństwo sąsiedztwa wzmacnia bezpieczeństwo całej Unii. Wskazał na sojusz transatlantycki jako ważny czynnik silnej pozycji UE na arenie międzynarodowej. Zaznaczył, że parlamenty narodowe powinny dysponować instrumentami kontroli polityki zewnętrznej UE.

Marszałek Sejmu Marek Kuchciński wezwał do oparcia reformy Unii Europejskiej na zasadach suwerenności, solidarności i równości. Podkreślił aktualność wartości chrześcijańskich, które legły u podstaw projektu europejskiego. Wskazał na konieczność wzmocnienia wpływu parlamentów narodowych na decyzje Unii. Zaproponował przyznanie grupie parlamentów prawa do inicjatywy ustawodawczej, a także możliwości blokowania decyzji unijnych. Zwrócił uwagę na wagę wzmocnienia kontaktów z państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej.

Przewodniczący Izby Deputowanych Luksemburga Mars di Bartolomeo podkreślił, że wartości europejskie – demokracja i praworządność – mają kluczowe znaczenie dla unijnej polityki zewnętrznej. Wyzwaniem dla UE jest obrona tych wartości na całym świecie. Tylko zjednoczona, spójna wewnętrznie i wierna swoim wartościom Unia będzie w stanie działać skutecznie na arenie międzynarodowej. Ruchy populistyczne rozwijające się w państwach członkowskich zagrażają spójności Wspólnoty i tym samym jej skuteczności w polityce światowej.

Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Słowenii Milan Brglez podkreślił, że ambicji wywierania wpływu nie zawsze towarzyszyła wola polityczna kompromisów służących stworzeniu prawdziwie wspólnej strategii międzynarodowej Unii. Podkreślił, że wartości muszą pozostawać kompasem europejskiej polityki zewnętrznej. Zaznaczył, iż warunkiem skuteczności będzie uważny dobór celów i środków do ich osiągnięcia. Wezwał do większej aktywności na Bałkanach Zachodnich. Za główny atut Unii uznał jej „miękką siłę” – zdolność promowania rządzenia opartego na praworządności i zasadach demokratycznych.

Przewodniczący parlamentu Szwecji Urban Ahlin zwrócił uwagę na słabnące wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi i instytucjami UE. Przedstawił funkcjonujący w Szwecji system kontroli działań rządu podczas negocjacji dotyczących legislacji europejskiej przez parlamentarną komisję spraw europejskich. Wezwał parlamenty państw członkowskich do uważnego analizowania legislacyjnych propozycji Komisji Europejskiej, a także strategii przyjmowanej przez rząd w trakcie negocjacji. Dodał, że parlamenty państw członkowskich powinny poddać krytycznej analizie obecne metody promowania demokracji na świecie.

Zabierając głos w czasie sesji poświęconej wzmacnianiu relacji między parlamentami a obywatelami, marszałek Stanisław Karczewski powiedział, że niska frekwencja w wyborach to symptom małego zainteresowania obywateli polityką. Zdaniem marszałka nowe technologie komunikacyjne nie mogą być traktowane jako substytut bezpośrednich i pogłębionych kontaktów z obywatelami. Szczególnie ważne, według niego, są kontakty z młodzieżą.

Wiceprzewodniczący parlamentu Malty Vincent Galea przedstawił bilans pierwszych miesięcy wymiaru parlamentarnego przewodnictwa Malty w Radzie Unii Europejskiej. Odbyły się już 4 spotkania międzyparlamentarne poświęcone różnym aspektom funkcjonowania Unii Europejskiej. Zaplanowano też kolejne, tym razem dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i obrony UE.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani wskazał na rosnący niepokój obywateli w kwestii skuteczności i przyszłości Unii Europejskiej. Osiągnięcia z przeszłości, jego zdaniem, nie wystarczają już, by zapewnić UE silne poparcie obywateli. Zaznaczył, że parlamentarzyści muszą się starać stworzyć Europę bliższą obywatelom. Ważnym zadaniem dla parlamentów państw członkowskich jest również działanie na rzecz przestrzegania zasady pomocniczości. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego wyraził opinię, że tylko działając razem, państwa europejskie będą w stanie stawić czoło wielkim wyzwaniom dzisiejszych czasów, takim jak rosnące bezrobocie, terroryzm i przepływy migracyjne.

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Jyrki Katainen zadeklarował, że wielkie wyzwania, z którymi Europejczykom przyszło się dziś mierzyć, wymagają wyjątkowej aktywności i determinacji. Politycy w państwach europejskich muszą się przeciwstawić populistom, próbującym wykorzystać rosnące obawy obywateli. Przypomniał, że Komisja Europejska przedstawiła zestaw scenariuszy dotyczących przyszłości Unii Europejskiej, które mają być impulsem do debaty o kluczowych zadaniach Unii i sposobach ich wypełniania. Dodał, że Komisja opublikuje również pogłębione opracowania różnych problemów politycznych, zawierające propozycje konkretnych działań. Wezwał parlamenty państw członkowskich do aktywnego udziału w debacie o przyszłości Europy.