Posiedzenia Senatu

Podczas 23. posiedzenia Senat rozpatrzył 15 ustaw, do 5 wprowadził poprawki. Izba odrzuciła sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2015 r. Wyraziła zgodę na powołanie Jarosława Szarka na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Senat powołał także Teresę Bochwic na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

 

Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym – przyjęta z poprawkami

Ustawa, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 7 lipca 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, uchyla ustawę z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym. Określa właściwości i ustrój Trybunału Konstytucyjnego, zasady postępowania przed nim, a także zasady oraz tryb orzekania i wykonywania orzeczeń.Większość zawartych w niej rozwiązań, sam układ i pogrupowanie przepisów są wzorowane na postanowieniach ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.

Nowa ustawa stanowi, że w skład trybunału wchodzi 15 sędziów, wybieranych przez Sejm na 9 lat, a kandydatów na to stanowisko przedstawiają co najmniej 50 posłów lub Prezydium Sejmu. Uchwała Sejmu w sprawie wyboru sędziego TK zapada bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Zgodnie z ustawą prezesa i wiceprezesa TK powołuje prezydent spośród co najmniej 3 kandydatów, przedstawionych na każde stanowisko przez Zgromadzenie Ogólne sędziów TK. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu sędziego TK po prawomocnym orzeczeniu dyscyplinarnym o ukaraniu go usunięciem z TK wymagałoby zgody prezydenta. Sędziów TK, którzy złożyli ślubowanie, a do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podjęli obowiązków sędziego, z dniem jej wejścia w życie prezes TK będzie musiał włączyć do składów orzekających i przydzielić im sprawy.

Ustawa przewiduje, że trybunał może orzekać w różnych składach – 11-, 5- i 3-osobowym. Rozprawie w pełnym składzie ma przewodniczyć prezes lub wiceprezes TK, a w razie przeszkód w przewodniczeniu przez te osoby – najstarszy wiekiem sędzia trybunału.

W pełnym składzie TK będzie orzekać m.in. w sprawach o szczególnej zawiłości, wet prezydenta do ustaw, ustawy o TK, sporów kompetencyjnych między konstytucyjnymi organami państwa, o stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urzędu prezydenta RP, o powierzeniu marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowiązków prezydenta oraz o zgodności z konstytucją działalności partii politycznych. W składzie 5 sędziów TK będzie orzekał w sprawach zgodności z konstytucją ustaw albo ratyfikowanych umów międzynarodowych, zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie. W składzie 3 sędziów podejmowane będą orzeczenia o zgodności innych aktów normatywnych z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami, zażaleń na odmowę nadania biegu wnioskom o stwierdzenie zgodności aktu normatywnego z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawami oraz skargom konstytucyjnym i wyłączenia sędziego.

Ustawa przewiduje, że podczas narady w pełnym składzie nad wyrokiem 4 sędziów będzie mogło zgłosić sprzeciw wobec projektu wyroku, gdy zagadnienie jest ważne ze względów ustrojowych lub dla porządku publicznego. Wtedy naradę odraczano by o 3 miesiące. Na kolejnej naradzie ci sędziowie proponowaliby rozstrzygnięcie. W wypadku ponownego sprzeciwu 4 sędziów nastąpi kolejne 3-miesięczne odroczenie.

Zgodnie z nowymi przepisami TK ma badać wnioski w kolejności ich wpływu. Wyjątek stanowiłoby badanie weta prezydenta, ustawy budżetowej i ustawy o TK, a także przeszkody w pełnieniu urzędu przez prezydenta i sporu kompetencyjnego między organami władzy. Wiążący dla TK byłby wniosek prezydenta o pominięcie zasady kolejności wpływu sprawy przez niego wskazanej.

W sprawach wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie ustawy będą stosowane jej przepisy. Sprawy wszczęte pytaniem prawnym sądu czy skargą konstytucyjną zostaną rozstrzygnięte przez TK w ciągu roku od wejścia ustawy w życie. Wnioski złożone przez uprawnione organy, a nierozstrzygnięte przed wejściem ustawy w życie, TK mógłby zawieszać na pół roku, wzywając do ich uzupełnienia według nowych przepisów. Rozprawa nie mogłaby się odbyć wcześniej niż po upływie 30 dni od doręczenia stronom zawiadomienia o jej terminie. Ustawa przewiduje, że rozstrzygnięcia TK wydane z naruszeniem przepisów ustawy z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym w okresie od 10 marca do 30 czerwca 2016 r. podlegają ogłoszeniu w odpowiednim dzienniku urzędowym w ciągu 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Zapis ten nie obejmuje wyroku z 9 marca 2016 r. o niekonstytucyjności nowelizacji ustawy o TK z grudnia 2015 r.

Zgodnie z ustawą prezes TK ma kierować wniosek o ogłoszenie wyroku do premiera, dotychczas prezes sam zarządzał ogłoszenie orzeczeń.

Komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawcza rekomendowały Izbie wprowadzenie 26 poprawek do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Mniejszość tych komisji zgłosiła 2 wnioski – o odrzucenie ustawy lub wprowadzenie do niej 32 poprawek. W trakcie debaty zaproponowali je także senatorowie: Mieczysław Augustyn, Marek Borowski, Leszek Czarnobaj, Marek Pęk, Jan Rulewski, Piotr Wach, Jerzy Wcisła, Józef Zając.

W wyniku głosowania wniosek w sprawie odrzucenia ustawy poparło 31 senatorów, 61 było przeciw, a 1 osoba się wstrzymała. Następnie w wyniku głosowań Izba poparła 27 spośród 64 łącznie zgłoszonych poprawek. Za przyjęciem ustawy z poprawkami głosowało 66 senatorów, a 29 było przeciw.

Jedna z poprawek zakłada, że prezydent nie będzie mógł wnosić o rozpatrzenie sprawy w TK poza kolejnością wpływu. Kolejna skreśla wymóg zgody prezydenta na usunięcie sędziego z trybunału, jeśli tak orzekł sąd dyscyplinarny TK. Następna zmiana przewiduje, że prezydent będzie powoływał prezesa TK spośród 3 kandydatów, a nie „co najmniej trzech”, jak zapisano w ustawie uchwalonej przez Sejm. Ponadto prezes TK będzie mógł pominąć zasadę badania spraw w kolejności wpływu, gdy chodzi o ochronę wolności, praw obywatela, bezpieczeństwa państwa i porządku konstytucyjnego, co na wniosek 5 sędziów mógłby rozważyć ponownie. Zaproponowano także, by wydrukować wyroki TK wydane przed 20 lipca 2016 r. z wyjątkiem tych dotyczących aktów normatywnych, które utraciły moc obowiązującą. Senat zaproponował również przywrócenie możliwości przyłączania się RPO do każdej sprawy w TK. Dodano też zapis, że zasada kolejności wpływu nie będzie dotyczyła spraw o zgodność z konstytucją celów lub działalności partii politycznych. Inna poprawka zakłada utrzymanie dotychczasowego zaszeregowania szefa Biura Trybunału pod względem płacowym, co odpowiada zaszeregowaniu osób kierujących podobnymi urzędami, w tym szefa Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego w sprawie akcesji Czarnogóry, podpisanego w Brukseli dnia 19 maja 2016 r. – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, głosami 89 senatorów, Izba upoważniła prezydenta do ratyfikacji protokołu w sprawie przyjęcia Czarnogóry do NATO. Na wniosek Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej senatorowie poparli ustawę ratyfikacyjną, uchwaloną na 22. posiedzeniu Sejmu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy rządu. Oznacza to, że po ratyfikacji przez wszystkie kraje należące do NATO Czarnogóra zostanie 29. członkiem Sojuszu.

Jak przypomniano w uzasadnieniu projektu rządowego, decyzja o przyjęciu Czarnogóry do NATO została podjęta przez ministrów spraw zagranicznych państw NATO 2 grudnia 2014 r. i jest świadectwem woli umacniania i jednoczenia kontynentu europejskiego, a także zachęca pozostałe państwa aspirujące do członkostwa do kontynuowania reform. Przede wszystkim stanowi jednak potwierdzenie kontynuacji polityki „otwartych drzwi”, zachowując perspektywę dla Gruzji, a w przyszłości Finlandii i Szwecji, jeśli państwa te zdecydują się na przystąpienie do Sojuszu. Dzięki akcesji Czarnogóry do NATO rozciągnie swe gwarancje bezpieczeństwa na kolejne państwo Bałkanów Zachodnich, poszerzając tym samym obszar bezpieczeństwa i stabilności w Europie.

W opinii rządu członkostwo tego kraju ma ważny wymiar polityczny w kontekście ograniczenia wpływów rosyjskich w regionie Bałkanów Zachodnich. Przyjmując Czarnogórę do NATO, potwierdzamy, że państwa trzecie nie mają prawa weta w sprawie rozszerzenia tej organizacji.Chodzi m.in. o wysłanie sygnału, że Zachód nie stracił regionu z pola widzenia. Członkostwo Czarnogóry w NATO nie tylko przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa tego kraju, ale ma też fundamentalne znaczenie dla stabilizacji całego regionu Bałkanów Zachodnich. Istotne znaczenie strategiczne ma ponadto fakt, że od przyjęcia Czarnogóry do NATO Sojusz będzie kontrolował całą linię brzegową basenu Morza Adriatyckiego.

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw

Zgodnie z nowelizacją, uchwaloną na 22. posiedzeniu Sejmu, 7 lipca 2016 r., z inicjatywy rządu, minimalna stawka godzinowa za pracę na umowę-zlecenie i w ramach samozatrudnienia od 1 stycznia 2017 r. wyniesie 12 zł za godzinę, a po waloryzacji w 2017 r. – ok. 13 zł. W intencji projektodawcy nowelizacja, która ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r., ma spowodować pozytywną zmianę na rynku pracy poprzez przeciwdziałanie nadużywaniu umów cywilnoprawnych oraz wprowadzenie ochrony osób otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie. W praktyce dochodzi bowiem do sytuacji, w których osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej ma ustalone wynagrodzenie na poziomie znacznie niższym od minimalnego wynagrodzenia przysługującego za pracę w ramach stosunku pracy. Umowy cywilnoprawne często zastępują stosunek pracy, przez co wpływają na obniżenie kosztów zatrudnienia. Dlatego zaproponowano zmiany polegające na wprowadzeniu do obecnego systemu prawnego minimalnej stawki godzinowej dla osób wykonujących pracę na podstawie określonych umów-zlecenia oraz umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu.

Jak zapisano w ustawie, minimalna stawka za godzinę będzie waloryzowana co roku w zależności od wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę na etacie. Ponieważ w 2017 r. będzie obowiązywała nowa kwota wynagrodzenia minimalnego (zgodnie z propozycją rządu ma to być 2 tys. zł brutto), godzinowa stawka minimalna także zostanie automatycznie zwaloryzowana. W kolejnych latach kwota ma być podwyższana w konsultacji z Radą Dialogu Społecznego w ramach negocjacji dotyczących wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę na etat i stawki godzinowej.

Zgodnie z nowymi przepisami dodatek za pracę w porze nocnej nie będzie wliczany do wynagrodzenia. Stawka godzinowa ma obejmować nie tylko osoby pracujące na postawie umowy-zlecenia, ale też samozatrudnione, które jednoosobowo świadczą usługi dla firm. Ustawa precyzuje, kiedy takie rozwiązanie będzie stosowane, m.in. przy zleceniach, w których wyznaczono czas ich świadczenia. Minimalna stawka godzinowa ma mieć zastosowanie do wszystkich umów bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia – według stawki godzinowej, dziennej, tygodniowej, miesięcznej itp. Wynagrodzenie wynikające z zastosowania minimalnej stawki godzinowej ma być wypłacane w formie pieniężnej co najmniej raz w miesiącu.

Wyłączenia z zasady minimalnego godzinowego wynagrodzenia za pracę mają dotyczyć m.in. rodzinnych domów pomocy i umów cywilnoprawnych przy opiece nad uczestnikami wycieczek. Minimalna stawka nie będzie dotyczyła też m.in. zleceniobiorcy samodzielnie ustalającego miejsce i czas realizacji zadań, jeśli jego wynagrodzenie będzie zależało wyłącznie od osiągniętego rezultatu. Zdaniem autorów ustawy oznacza to w praktyce, że nowe przepisy będą dotyczyć m.in. pracowników firm ochroniarskich i sprzątających, którzy mają szczególnie niskie stawki wynagrodzeń.

Nowelizacja przewiduje, że Państwowa Inspekcja Pracy uzyska prawo do kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy oraz legalności zatrudnienia bez uprzedzenia przedsiębiorców, o każdej porze dnia i nocy. Inspektorzy w godzinach pracy kontrolowanego podmiotu bez uprzedzenia mogliby prowadzić kontrolę wypłacania minimalnego wynagrodzenia za zlecenia lub świadczenie usług. PIP ma kontrolować, czy podmiot kontrolowany wypłacił minimalną stawkę godzinową, będzie też mogła wydać polecenie wypłaty wynagrodzenia w wymaganej wysokości. Przewidziano także sankcje za naruszenie przepisów o zapewnieniu minimalnej stawki godzinowej w postaci grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł. W ustawie wykreślono też zmniejszenie kwoty minimalnego wynagrodzenia do 80% dla młodych pracowników.

Na wniosek Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej Senat wprowadził 2 poprawki do ustawy, przede wszystkim o charakterze doprecyzowującym i dostosowującym brzmienie przepisu do wymogów zasad techniki prawodawczej.Uchwałę w tej sprawie podjęto jednomyślnie, głosami 95 senatorów.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych – przyjęta bez poprawek

Do podpisu prezydenta trafi ustawa, którą Sejm uchwalił na swoim 22. posiedzeniu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy rządu. Wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Infrastruktury o przyjęcie jej bez poprawek poparło 93 senatorów, a 2 osoby się wstrzymały od głosu.

Ustawa tworzy ramy prawne, organizacyjne i finansowe niezbędne, zdaniem projektodawców, do aktywizacji polskiego przemysłu okrętowego. Zawarte w niej rozwiązania mają się przełożyć na rozwój przemysłu stoczniowego w Polsce, a także na rozwój ośrodków badawczo-rozwojowych związanych z budownictwem okrętowym i zwiększenie zapotrzebowania na wykwalifikowanych pracowników. Chodzi także o zapewnienie konkurencyjnych zasad funkcjonowania krajowego przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych w warunkach ostrej i nierównej konkurencji na rynkach międzynarodowych, w szczególności ze strony silnie wspierających produkcję okrętową państw Azji Wschodniej. Aktywizacja przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych powinna również wpłynąć na zmniejszenie liczby osób, które w wyniku likwidacji stoczni pozostają bez pracy i korzystają ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Szacuje się, że wejście w życie nowych przepisów pozwoli na utworzenie ok. 3 tys. miejsc pracy.

Ustawa wprowadza udogodnienia w prawie podatkowym, funkcjonowaniu specjalnych stref ekonomicznych oraz dostępie do środków z Unii Europejskiej. Przewiduje m.in. zryczałtowany podatek w zakresie budowy statku lub jego przebudowy i szersze zastosowanie zerowej stawki podatku od towarów i usług na produkty przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Przewiduje także udzielanie kredytu technologicznego i premii technologicznej przedsiębiorcom z branży produkcji okrętowej. Warunki ich udzielenia, z uwzględnieniem prawa Unii Europejskiej, określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Zgodnie z nowymi przepisami specjalną strefą ekonomiczną będą mogły być objęte grunty, na których prowadzona jest produkcja okrętowa i komplementarna.

Podstawą opodatkowania zryczałtowanym podatkiem będzie przychód należny ze sprzedaży statku lub przebudowy statku osiągnięty w roku podatkowym, z wyłączeniem podatku od towarów i usług. Przychodu należnego przedsiębiorcy okrętowego nie będzie się łączyć z innymi jego przychodami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podstawie odrębnych ustaw. Zryczałtowany podatek wyniesie 1% podstawy opodatkowania, a okres opodatkowania nim przedsiębiorcy okrętowego to 3 kolejne lata podatkowe. W tym czasie nie będzie możliwa zmiana formy opodatkowania.

Ustawa przewiduje rozszerzenie katalogu jednostek pływających, dla budowy i wyposażenia których zastosowanie będzie miała stawka podatku od towarów i usług w wysokości 0%. Oznacza to stosowanie jej na produkcję, import, części i wyposażenie dla jak najszerszego katalogu jednostek pływających (zgodnie z dyrektywą UE w sprawie VAT). Rozszerzenie preferencji podatkowej dotyczyć będzie takich statków jak np. holowniki i lodołamacze pełnomorskie. Jak wskazano, zaoszczędzone w ten sposób środki przedsiębiorcy będą mogli wykorzystać na inne cele. Według obowiązujących obecnie przepisów stocznie, zaopatrując się u swoich dostawców w różnego rodzaju komponenty związane z budową statku, płacą VAT według 23-procentowej stawki. Po zakończeniu budowy stocznia występuje do budżetu państwa o jego zwrot. Zgodnie z nowymi przepisami już na etapie wystawiania faktury za konkretne elementy czy komponenty nie będzie płaciła VAT-u.

 

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu zrównoważonego sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego

Jednomyślnie, głosami 93 senatorów, Izba, na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wprowadziła 8 poprawek do ustawy, uchwalonej na 22. posiedzeniu Sejmu, z inicjatywy posłów.

Nowelizacja przewiduje szereg zmian w systemie przyznawania pomocy i pomocy technicznej z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. Zgodnie z nimi Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa stanie się instytucją pośredniczącą w priorytecie Wspieranie wdrażania Zintegrowanej Polityki Morskiej. Agencja może być także delegowana do działań w priorytecie Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej. Nowela umożliwia odmówienie przyznania pomocy, w wypadku gdy zostanie wyczerpany limit środków określony w ramach danego naboru. Określa także podstawę zwrotu pomocy i pomocy technicznej pobranej w nadmiernej wysokości.

Ustawa wprowadza obowiązek zapewnienia środków niezbędnych do przeprowadzenia kontroli przez podmiot kontrolowany takich, jak swobodny dostęp do kontrolowanego terenu, czy zapewnienie odpowiednich pomieszczeń dla kontrolujących. Zmienia również niektóre upoważnienia do wydania rozporządzeń, w tym umożliwia wskazanie w rozporządzeniu katalogu beneficjentów pomocy.

Jedna z senackich poprawek umożliwia finansowanie ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego inwestycji w sprzęt lub inwestycji na statku mających na celu zmniejszenie emisji substancji zanieczyszczających lub gazów cieplarnianych, zwiększanie efektywności energetycznej statków rybackich, a także inwestycji kwalifikowalnych w narzędzia połowowe. Kolejna doprecyzowuje, że do zadań instytucji zarządzającej objętych programem operacyjnym, które wykonują instytucje pośredniczące, należą również zadania w zakresie wdrażania pomocy technicznej. Pozostałe poprawki wprowadzają konieczne zmiany redakcyjne, usuwają zbędne wyrażenia i uściślają terminologię ustawy.

Do senackich poprawek ustosunkują się teraz posłowie.

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych

Nowelizacja, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy rządu, związana jest z koniecznością wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów, tzw. dyrektywy tytoniowej oraz uchylającej dyrektywę 2001/37/WE, która straciła moc 20 maja 2016 r.

Zgodnie z nowelizacją zakazana będzie sprzedaż papierosów elektronicznych i pojemników z płynem osobom poniżej 18 lat. W wypadku wątpliwości co do wieku, podobnie jak przy sprzedaży alkoholu czy klasycznych papierosów, sprzedawca będzie mógł zażądać dokumentu potwierdzającego pełnoletność. Ustawa zakazuje też sprzedaży e-papierosów i pojemników zapasowych w automatach, a także sprzedaż papierosów mających charakterystyczny aromat (z wyjątkiem papierosów mentolowych, na które ustanowiono w dyrektywie okres przejściowy do 2020 r.). Zabronione będą obrót, produkcja i import wyrobów tytoniowych zawierających np. kofeinę i taurynę oraz dodatki mające właściwości barwiące.

Nowelizacja ogranicza miejsca używania papierosów elektronicznych, podobnie jak w wypadku zakazu palenia wyrobów tytoniowych w miejscach publicznych (przystanki, szpitale, szkoły i obiekty sportowo-rekreacyjne). Do katalogu miejsc, gdzie właściciel lub zarządzający może wyznaczyć palarnię (m.in. w hotelach, zakładach pracy czy domach spokojnej starości), dodano całodobowy oddział psychiatryczny, z wyłączeniem oddziałów dysponujących warunkami wzmocnionego i maksymalnego zabezpieczenia. W lokalach gastronomiczno-rozrywkowych co najmniej z 2 pomieszczeniami możliwe będzie wyłączenie 1 zamkniętego pomieszczenia spod zakazu palenia: papierosów elektronicznych lub nowatorskich wyrobów tytoniowych albo wyrobów tytoniowych, w tym m.in. e-papierosów, jeżeli to pomieszczenie wyposażone w wentylację gwarantującą, że dym nie będzie przenikał do innych miejsc.

Nowela wprowadza też zmiany dotyczące klasycznych wyrobów tytoniowych. Na ich opakowaniach będą musiały się znaleźć się ostrzeżenia zdrowotne zarówno tekstowe, jak i graficzne. Będą to m.in. hasła: „palenie niszczy zęby i dziąsła”, „paleniem możesz zabić swoje nienarodzone dziecko” i „palenie jest przyczyną miażdżycy”. Z opakowań tytoniowych znikną natomiast informacje na temat poziomu np. substancji smolistych czy tlenków węgla. Na pudełkach znajdą się natomiast komunikaty: „palenie zabija – rzuć teraz” czy „dym tytoniowy zawiera ponad 70 substancji powodujących raka”.

Zakazane będzie reklamowanie i promocja e-papierosów oraz pojemników zapasowych. Za promocję uznano w noweli m.in. jako publiczne rozdawanie wyrobów, organizowanie degustacji i premiowanej sprzedaży. Z kolei reklamę określono m.in. jako rozpowszechnianie komunikatów, wizerunków, nazw i symboli graficznych służących popularyzowaniu marek.

Ustawa wprowadza też zakaz sprzedaży transgranicznej na odległość (np. przez internet) wyrobów tytoniowych i elektronicznych papierosów oraz pojemników z płynem zawierającym nikotynę do ponownego ich napełniania. Ustawa wprowadza interoperacyjny system śledzenia ruchu i pochodzenia oraz zabezpieczenia na poziomie Unii Europejskiej. Papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów będą objęte systemem śledzenia ruchu i pochodzenia oraz opatrzone zabezpieczeniami. Nowe przepisy przewidują oznakowanie jednostkowych opakowań wyrobów tytoniowych w sposób, który będzie umożliwiał rejestrowanie ich przemieszczeń. Taki obowiązek ma wejść w życie 20 maja 2019 r.

Komisje: Zdrowia oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponowały wprowadzenie 8 poprawek do ustawy, przede wszystkim o charakterze redakcyjnym i stylistycznym. W wyniku głosowania wniosek komisji poparło 81 senatorów, a 1 osoba była przeciw.

Jedna z poprawek wydłuża możliwość eksponowania na dotychczasowych warunkach wyborów tytoniowych w miejscach sprzedaży i przedłuża ten termin z okresu równego vacatio legis nowelizacji (14 dni od ogłoszenia) do 31 grudnia 2016 r. Chodzi o umożliwienie przedsiębiorcom dostosowania się do nowych warunków wynikających z ustawy.

Teraz senackie poprawki rozpatrzy Sejm.

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona na 23. posiedzeniu Sejmu, 19 lipca 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski, a także uporządkowanie rynku paliw płynnych i gazu. Chodzi m.in. o przywrócenie uczciwej konkurencji i zwiększenie kontroli państwa nad zapasami tych surowców, a także zmniejszenie tzw. szarej strefy. Zdaniem autorów projektu dzięki nowym przepisom do budżetu może trafić od kilkuset do nawet kilku mld zł.

Ustawa przewiduje, że obowiązek utrzymywania zapasów gazu będą miały wszystkie handlujące nim firmy. Ma też powstać jednolita baza infrastruktury paliw ciekłych, a na przedsiębiorstwa energetyczne i firmy przywożące takie paliwa do Polski zostaną nałożone nowe obowiązki sprawozdawcze.

Nowe przepisy zakładają wprowadzenie tzw. umowy biletowej, czyli umożliwienie podmiotom zobowiązanym do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, które nie posiadają własnych pojemności magazynowych, powierzenie tego obowiązku w drodze umowy innemu przedsiębiorcy.

Dzięki ustawie ma się zwiększyć kontrola nad systemem zapasów interwencyjnych ropy naftowej i paliw płynnych, a system koncesyjny zostanie uszczelniony przez przywrócenie obowiązku posiadania koncesji na obrót benzyną lotniczą. Nowelizacja wprowadza też nowy rodzaj koncesji – na przeładunek paliw ciekłych. Nowela nakłada nowe zadania na prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i wyposaża go w nowe instrumenty kontrolne.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności zaproponowała do nowelizacji 2 poprawki. W trakcie debaty kolejną zgłosili senatorowie Mieczysław Augustyn i Kazimierz Kleina. Głosami 60 senatorów, przy 26 głosach wstrzymujących, Senat wprowadził do nowelizacji prawa energetycznego 2 zmiany, zgodnie z wnioskiem komisji gospodarki. Jedna z nich koryguje zakres obowiązku realizowania Narodowego Celu Wskaźnikowego i ogranicza go tylko do rozporządzeń paliwami ciekłymi lub biopaliwami ciekłymi na terytorium RP. Kolejna doprecyzowuje obowiązek składania zabezpieczenia przez przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje na wytwarzanie paliw ciekłych lub obrót paliwami ciekłymi z zagranicą wyłącznie w zakresie gazu płynnego LPG. Przesuwa o 3 miesiące termin przedstawiania koncesji dla firm działających na rynku LPG.

Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, głosami 73 senatorów, Izba poparła wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i przyjęła ustawę bez poprawek. Teraz może ją podpisać prezydent.

Nowelizacja, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy posłów, ogranicza stosowanie ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego o nieruchomości rolne będące drogami wewnętrznymi. Brak takiego zapisu powodował problemy w zbywaniu nieruchomości. Ustawa wyłącza także nabycie udziałów we współwłasności nieruchomości nieobjętych tą ustawą. Rozszerza katalog podmiotów uprawnionych do zakupu ziemi rolnej o parki narodowe, umożliwiając im nabycie nieruchomości rolnej w wypadku zakupu na cele związane z ochroną przyrody.

Ustawa przewiduje, że właściciel gruntu i bank będą wspólnie ustalać wartość nieruchomości rolnej przy udzielaniu kredytu hipotecznego. Takie rozwiązanie ma ułatwić finansowanie inwestycji na gruntach rolnych.

W ciągu ponad miesiąca od wejścia w życie ustawy z 14 kwietnia 2016 r. najwięcej zastrzeżeń zgłaszano w związku z powstrzymywaniem się banków od udzielania kredytów, których zabezpieczeniem miały być hipoteki ustanowione na nieruchomościach rolnych. Taką praktykę banki tłumaczą ograniczeniem sumy hipoteki do wartości rynkowej nieruchomości rolnych, co ich zdaniem powodowało, że nie mogą w należyty sposób zabezpieczyć swoich wierzytelności z tytułu udzielanych kredytów. Ustawodawca uwzględnił te zastrzeżenia i zrezygnował z ograniczenia sumy hipoteki na nieruchomościach rolnych.

Nowela wyłącza także prawo odkupu udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego, które są właścicielami nieruchomości rolnych w wypadku, gdy nabycie akcji lub udziałów następuje na rzecz osoby bliskiej, w wyniku dziedziczenia ustawowego, dziedziczenia przez rolnika indywidualnego albo na rzecz rolnika indywidualnego w wyniku zapisu windykacyjnego.

W przepisach przejściowych ustawa potwierdza regułę bezpośredniego stosowania ustawy nowej.

Ustawa o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 7 lipca 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, wprowadza m.in. zmiany w strukturze działu administracji rządowej: budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo. Polegają one na dookreśleniu, że w zakresie spraw należących do tego działu znajdują się kwestie związane z rewitalizacją, z wyłączeniem spraw wynikających z realizacji polityki regionalnej w zakresie obszarów zdegradowanych społecznie.

Jeden z przepisów noweli umożliwia ministrowi właściwemu ds. rozwoju regionalnego w porozumieniu z ministrem właściwym ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określenie w drodze rozporządzenia „kryteriów i wskaźników dla obszarów rewitalizacji umożliwiających finansowanie gminnych programów rewitalizacji ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub budżetu państwa, uwzględniając występowanie na tych obszarach negatywnych zjawisk”.

Nowela zmienia także m.in. resort właściwy do wydania rozporządzenia określającego wymagania, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca grzebania zwłok – z resortu budownictwa na resort zdrowia.

Głosami 54 senatorów, przy 22 – przeciw i 1 wstrzymującym się, Izba zdecydowała o przyjęciu nowelizacji bez poprawek, zgodnie z wnioskiem Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Teraz może ją podpisać prezydent.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego – przyjęta bez poprawek

Do podpisu prezydenta trafi nowelizacja, którą Sejm uchwalił na swoim 22. posiedzeniu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy rządu. W wyniku głosowania poparto ją jednomyślnie. Za jej przyjęciem bez poprawek głosowało 79 senatorów, co postulowała Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Nowelizacja zmierza do usprawnienia pracy urzędów stanu cywilnego i poprawy obsługi obywateli. Przyznaje pracownikom tych urzędów uprawnienia do przenoszenia do rejestru stanu cywilnego aktów sporządzonych w papierowych księgach stanu cywilnego. Do wykonywania takich czynności będzie mógł pisemnie upoważnić pracownika kierownik urzędu stanu cywilnego.

Nowela rozszerza także uprawnienia kierownika urzędu stanu cywilnego do unieważnienia aktu lub aktów stanu cywilnego stwierdzających to samo zdarzenie, a błędnie zarejestrowanych w rejestrze stanu cywilnego z przyczyn technicznych lub w wyniku niewłaściwego zastosowania funkcjonalności rejestru stanu cywilnego. Dotyczyć to będzie także aktu lub aktów stanu cywilnego stwierdzających to samo zdarzenie sporządzonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji.

Ponadto rozszerzono dotychczasowe uprawnienia wojewody związane z unieważnieniem aktu stanu cywilnego w drodze decyzji administracyjnej w sytuacji, gdy w rejestrze stanu cywilnego, z innych powodów niż przyczyny techniczne lub niewłaściwe zastosowanie funkcjonalności rejestru stanu cywilnego, zarejestrowano kilka aktów stwierdzających to samo zdarzenie.

Nowelizacja umożliwia kierownikowi urzędu stanu cywilnego wydawanie odpisów aktów stanu cywilnego, sporządzonych w księgach stanu cywilnego z wykorzystaniem danych zamieszczonych w aplikacjach wspierających rejestrację stanu cywilnego, prowadzonych przed wdrożeniem rejestru stanu cywilnego, bez konieczności przenoszenia tych aktów do centralnego rejestru. Będzie to możliwe na wniosek uprawnionego podmiotu, a także gdy nie zachodzi konieczność dołączenia wzmianki dodatkowej czy zamieszczenia przypisku przy tym akcie, a także nie istnieje potrzeba uzupełnienia treści aktu stanu cywilnego, w zakresie niezbędnym do wydania odpisu zgodnego pod względem treści z wymaganiami przewidzianymi w obowiązujących przepisach.

Ustawa wprowadza także zmiany mające na celu doprecyzowanie liczby wydawanych przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczeń stwierdzających brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz liczby załączanych do tego zaświadczenia formularzy zaświadczeń przekazywanych określonym w ustawie osobom.

Ponadto nowelizacja wyłącza biegłego sądowego oraz tłumacza przysięgłego z obowiązku składania przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia o wykonywaniu powierzonego mu zadania sumiennie i bezstronnie, z dochowaniem tajemnicy prawnie chronionej i kierowaniem się uczciwością i etyką, z uwagi na to, że wobec biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych ustawy szczególne wprowadzają wysokie wymogi kwalifikacyjne w zakresie sumienności i bezstronności.

Ustawa przewiduje, że akty stanu cywilnego, które zostały sporządzone lub w których zamieszczono wzmianki lub przypiski na podstawie przepisów dotychczasowych w okresie od 1 marca do 31 2015 r., a które nie zostały przeniesione do rejestru stanu cywilnego do 31 grudnia 2015r., będą podlegały przeniesieniu do tego rejestru nie później jednak niż do 1 września 2021 r.

Ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 6 lipca 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, zmierza do optymalizacji korzystania ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Reprywatyzacji. Rozszerza krąg potencjalnych beneficjentów wypłat na wszystkie samorządy, przyznaje ministrowi właściwemu ds. Skarbu Państwa możliwość podejmowania działań inwestycyjnych dotyczących środków funduszu Obecnie na jego koncie zgromadzone jest 4,9 mld zł, a w ciągu ostatnich 5 lat wydatki z niego wynosiły rocznie średnio ok. 290 mln zł, stąd „potrzeba lepszego zagospodarowania pieniędzy zgromadzonych na funduszu”. Ustawa przyznaje także ministrowi Skarbu Państwa uprawnienia, na mocy których uzyska w 2016 r. możliwość podwyższenia kapitału zakładowego TVP SA, Polskiego Radia SA oraz spółek radiofonii regionalnej w kwocie nieprzekraczającej łącznie 30 mln zł. Zgodnie z uzasadnieniem potrzeba wsparcia mediów publicznych wynika m.in. z ich trudnej sytuacji finansowej po latach złej ściągalności abonamentu radiowo-telewizyjnego.

Nowela umożliwia realizację porozumień zawieranych przez ministra właściwego ds. Skarbu Państwa i jednostki samorządu terytorialnego w sprawie dotacji celowych na ich rzecz przeznaczonych na dofinansowanie zaspokajania przez te jednostki roszczeń byłych właścicieli mienia przejętego przez Skarb Państwa poprzez wypłatę świadczeń wynikających z prawomocnych wyroków i ugód sądowych oraz ostatecznych decyzji administracyjnych wydanych w związku z nacjonalizacją mienia. Szacuje się, że roszczenia reprywatyzacyjne wynoszą ok. 100 mld zł.

Według obecnie obowiązujących przepisów dotację taką może dostać tylko Warszawa i tylko do końca 2016 r. Zdaniem wnioskodawców to rozwiązanie kontrowersyjne, dlatego ustawa rozszerza krąg potencjalnych beneficjentów wypłat na wszystkie samorządy i znosi ograniczenia czasowe dla dopłat.

Komisja Infrastruktury oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej nie zgłosiły żadnych zastrzeżeń do nowelizacji uchwalonej przez Sejm; mniejszość tych komisji postulowała wprowadzenie do niej 2 poprawek. Głosami 57 senatorów, 22 – przeciw Senat zdecydował o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Ustanie zostanie teraz przekazana do podpisu prezydenta.

Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy rządowej, wprowadza nowy podatek od handlu. Przewiduje 2 stawki podatku od sprzedaży detalicznej – 0,8% od przychodu między 17 mln zł a 170 mln zł miesięcznie i 1,4% od przychodu powyżej 170 mln zł miesięcznie. W skali roku kwota wolna od podatku będzie wynosić 204 mln zł.

Przychód osiągnięty w danym miesiącu będzie pomniejszany o kwoty, które zostaną wypłacone w tym miesiącu z tytułu zwrotu towarów, po odliczeniu podatku od towarów i usług. Pomniejszenie przychodu o wartość netto z tytułu zwrotów towarów zapewni neutralność tych czynności dla sposobu obliczania podatku, umożliwiając opodatkowanie rzeczywistego przychodu uzyskanego przez sprzedawcę detalicznego w danym miesiącu. Ustawa przewiduje, że przedmiotem opodatkowania będzie przychód ze sprzedaży detalicznej. Przychodem ze sprzedaży detalicznej będą kwoty otrzymane przez podatnika z tytułu tej sprzedaży, w tym zaliczki, raty, przedpłaty i zadatki. Każda z części kwoty (ceny) otrzymanej ze sprzedaży powiększa przychód, niezależnie od tego, czy została dokonana przed czy po wydaniu towaru. Przychód będzie obejmował podatek akcyzowy od towarów objętych tym podatkiem, a nie obejmie należnego podatku od towarów i usług.

Ustawa zakłada też, że podatek pobierać się będzie od usług towarzyszących sprzedaży, jeśli zostaną one odrębnie zaewidencjonowane. W podstawie opodatkowania nie będzie uwzględniana sprzedaż na rzecz przedsiębiorców. Ustawa nie przewiduje opodatkowania sprzedaży dokonywanej przez internet.

Z odpłatnego opodatkowania zostanie wyłączone m.in. zbycie energii elektrycznej i gazu ziemnego dostarczanych do konsumentów za pośrednictwem sieci dystrybucyjnych, ciepła dostarczanego siecią ciepłowniczą oraz wody dostarczanej przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne; paliw stałych; leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych refundowanych lub finansowanych w całości lub w części; towarów zbywanych w ramach świadczenia przez zbywcę usługi gastronomicznej.

Podatnicy będą obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, do składania właściwemu dla podatnika naczelnikowi urzędu skarbowego – zarówno za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jak i tradycyjnie – deklaracji o wysokości podatku sporządzonych według ustalonego wzoru. Ponadto podatnicy będą zobowiązani, bez wezwania, obliczać i wpłacać podatek na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla podatnika. Oba obowiązki będą dotyczyć miesięcznych okresów rozliczeniowych i muszą być spełnione w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Ustawa przewiduje, że sprzedawcy detaliczni, których miesięczny przychód ze sprzedaży detalicznej nie przekracza kwot niepodlegających opodatkowaniu, nie składają deklaracji o wysokości podatku.

Nowa ustawa ma umożliwić zbliżenie zasad funkcjonowania małych osiedlowych sklepów i dużych sieci handlowych. Istniejące dotąd dysproporcje w podatkach powodowały bowiem, że rodzinne sklepiki znikały z rynku, a wielkie sieci handlowe się rozrastały. Ma ona wejść w życie 1 września 2016 r.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek, co Izba poparła głosami 56 senatorów, przy 22 – przeciw i 2 głosach wstrzymujących. W trakcie debaty senator Robert Dowhan zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy; poparło go 21 senatorów, 58 było przeciwnych, a 1 osoba się wstrzymała. W trakcie debaty wprowadzenie 7 poprawek zaproponowali senatorowie Robert Dowhan, Jan Rulewski i Jerzy Wcisła.

Ustawa czeka teraz na podpis prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Na wniosek komisji: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Senat przyjął bez poprawek nowelizację, uchwaloną na 22. posiedzeniu Sejmu, 7 lipca 2016 r., z inicjatywy posłów. Uchwałę w tej sprawie podjęto jednomyślnie, głosami 79 senatorów. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Ustawa wprowadza rozwiązania zmierzające do uproszczenia i przyspieszenia prac związanych z przygotowaniem i wykonaniem kolejowych inwestycji infrastrukturalnych. Przewiduje, że w wypadku zbycia własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości objętej wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, po doręczeniu zawiadomienia o wszczęciu postępowania o wydanie takiej decyzji nabywca i zbywca są zobowiązani do zgłoszenia właściwemu wojewodzie danych nowego właściciela lub użytkownika wieczystego w ciągu 7 dni od zbycia. Niedotrzymanie tego terminu i prowadzenie postępowania bez udziału nowego właściciela lub użytkownika wieczystego nie będzie stanowiło podstawy do wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 kodeksu postępowania administracyjnego. Od doręczenia zawiadomienia o wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej do czasu ostatecznego zakończenia postępowania w tej sprawie nie będą wydawane decyzje o pozwoleniu na budowę dla innych inwestycji, a toczące się postępowania w tych sprawach będą podlegały zawieszeniu do czasu ostatecznego zakończenia postępowania o wydaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Ustawa przewiduje, że podmioty zarządzające sieciami uzbrojenia terenu uzgadniają usunięcie kolizji przebiegu sieci z inwestycją dotyczącą linii kolejowej w ciągu 14 dni od otrzymania wniosku PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej (PLK SA), lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego. Brak uzgodnienia w tym terminie oznacza zgodę na usunięcie kolizji w sposób i na warunkach zaproponowanych przez PLK SA lub właściwą jednostkę samorządu terytorialnego.

Ustawa umożliwia zrzeczenie się prawa do odszkodowania za nieruchomości będące własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub gospodarczy. Zrzeczenie następuje w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Takie oświadczenie może zostać złożone jedynie do czasu wydania ostatecznej decyzji o ustaleniu odszkodowania.

Ponadto nowela określa, że w wypadku zrzeczenia się prawa do odszkodowania za nieruchomości: przed wszczęciem postępowania ustalającego wysokość tego odszkodowania postępowania się nie wszczyna, a w jego trakcie postępowanie się umarza.

Nowelizacja wprowadza także zmiany, które mają na celu uelastycznienie procesu aktualizacji programu wieloletniego obejmującego inwestycje na liniach kolejowych. Przewiduje, że przyjęcie przez Radę Ministrów sprawozdania z wykonania planu realizacji programu wieloletniego będzie stanowiło jednocześnie jego aktualizację, o ile nie zostanie zwiększony łączny limit wydatków z budżetu państwa na jego realizację. Dlatego wydłużono termin przygotowania sprawozdania (z końca marca na koniec maja każdego roku) i wprowadzono obowiązek jego publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu zapewniającego obsługę ministra właściwego ds. transportu. Wskazano także elementy, które w szczególności powinno zawierać takie sprawozdanie.

Ponadto nowela wprowadza zmianę, która umożliwi ograniczenie zakazu zadrzewiania i zakrzewiania w odległości do 15 m od osi skrajnego toru kolejowego. Zgodę na ograniczenie takiego zakazu będzie wydawać starosta, w drodze postanowienia i po uzgodnieniu z właściwym zarządcą infrastruktury kolejowej. Odstępstwo od zakazu nie może jednak powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego, ani zakłócać działania urządzeń służących do jego prowadzenia.

Konieczność wprowadzenia zmian w ustawie o transporcie kolejowym wynikała m.in. z publikowanych corocznie przez Komisję Europejską (KE) tzw. zaleceń związanych z realizacją przez państw członkowskie strategii „Europa 2020”. W zaleceniach skierowanych do Polski, KE wskazywała m.in. na potrzebę zwiększenia efektywności realizowanych inwestycji infrastrukturalnych.

Ustawa o zmianie ustawy o sporcie – przyjęta bez poprawek

Do podpisu prezydenta trafi ustawa, uchwalona na 22. posiedzeniu Sejmu, 6 lipca 2016 r., z inicjatywy posłów. Poparta przez Izbę jednomyślnie, głosami 78 senatorów, nowelizacja dotyczy podwyższenia maksymalnej wysokości nagród pieniężnych przyznawanych przez ministra sportu i turystyki za wybitne osiągnięcia sportowe. Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek przedstawiła Komisja Nauki, Edukacji i Sportu.

Zachowując dotychczasową podstawę ustalenia wysokości nagrody (2300 zł), nowela zwiększa jej górną granicę do 35-krotności tej kwoty (dotychczas była to 14-krotność). Oznacza to, że maksymalna wysokość nagrody pieniężnej przyznanej przez ministra sportu i turystyki wybitnym sportowcom wzrośnie z 32 200 zł do 80 500 zł. W opinii projektodawców, pozwoli to w należyty sposób uhonorować zdobywców medali na igrzyskach olimpijskich, paraolimpijskich i igrzyskach głuchych. Nagrody będą przyznawane ze środków budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister sportu i turystyki.

Ustawa o zmianie ustawy o sporcie – przyjęta bez poprawek

Jednogłośnie, głosami 80 senatorów Senat poparł ustawę uchwaloną na 22. posiedzeniu Sejmu, 7 lipca 2016 r., z inicjatywy poselskiej. Wniosek o przyjęcie nowelizacji bez poprawek przedstawiła Komisja Nauki, Edukacji i Sportu.

Zmiany w ustawie stanowią ważny element w skutecznej walce z dopingiem. Nowelizacja zmierza do wprowadzenia krajowych rozwiązań w zakresie stanowienia i realizacji reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie, zgodnie z zasadami Światowego Kodeksu Antydopingowego. Do ich przestrzegania zobowiązuje art. 4 ust. 1 Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu dopingu w sporcie, sporządzonej w Paryżu w dniu 19 października 2005 r. Oznacza to, że polskie związki sportowe nie będą ustanawiały swoich reguł, lecz będą miały obowiązek uznawania i stosowania zasad ustanawianych przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie zgodnie z tą konwencją. Ponadto nowelizacja modyfikuje definicję dopingu w sporcie zgodnie z najbardziej aktualną zawartą w Światowym Kodeksie Antydopingowym, który wyznacza międzynarodowe standardy w tym zakresie. W nowych przepisach znalazło się także uznanie za czyn dopingowy współpracy sportowca z osobami, które wcześniej za doping zostały zawieszone lub skazane, w tym z trenerem czy osobą z personelu pomocniczego.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2015 roku wraz z Informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2015 roku

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT) Jan Dworak przedstawił sprawozdanie z działalności w 2015 r. Jak przypomniał, KRRiT w składzie: Witold Graboś, Krzysztof Luft, Stefan Pastuszka, Sławomir Rogowski i Jan Dworak kończy na początku sierpnia 2016 r. swoją 6-letnią kadencję. Dlatego w swoim wystąpieniu dokonał także podsumowania mijającej kadencji i nawiązał do działalności w I półroczu 2016 r.

Jak podkreślił przewodniczący KRRiT, konsekwentne budowanie konkurencyjnego i jak najbardziej dostępnego dla odbiorców rynku mediów elektronicznych należy do jej podstawowych zadań, realizowanych za pomocą świadomej polityki koncesyjnej. Według niego w ciągu ostatnich lat odbiorcy programów telewizyjnych otrzymali poszerzony i zróżnicowany zestaw programów. Dostęp do nich jest możliwy w różny sposób: przez platformy satelitarne, kabel, a ostatnio przez naziemne multipleksy cyfrowe wraz z najnowszą ofertą multipleksu ósmego, a także przez telewizję internetową i usługi na żądanie, które się rozwijają bardzo dynamicznie. Polskie Radio rozpoczęło w tym okresie niełatwy proces cyfryzacji nadawania, którego celem jest wzbogacenie oferty rynku radiowego. Jak podkreślił, KRRiT współdziałała również z różnymi instytucjami zarówno polskimi, jak i europejskimi. Inny obszar aktywności był związany z analizą obecnego krajowego systemu prawa medialnego. Przygotowane na podstawie wieloletnich doświadczeń przez KRRiT wnioski de lege ferenda zmierzają przede wszystkim do uproszczenia procedur koncesyjnych oraz stworzenia korzystniejszych warunków rozwoju dla mediów lokalnych i obywatelskich. Inny obszar aktywności był związany z potrzebą pełnego wdrożenia zasad pomocy publicznej w finansowaniu mediów publicznych. Przygotowany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów we współpracy z resortem kultury i KRRiT projekt jest zgodny z wymogami i zaleceniami Komisji Europejskiej, m.in w kwestii doprecyzowania pojęcia misji publicznej, ustalenia zasad nadzoru i rozliczania środków publicznych. Z tymi zagadnieniami łączą się działania podjęte przez KRRiT w celu lepszego nadzoru nad wydawaniem przez media publiczne społecznych pieniędzy pochodzących z abonamentu. Równolegle z wprowadzeniem w życie porozumień finansowo-programowych podjęto prace w celu przygotowania nowego modelu finansowania mediów publicznych. W ich wyniku powstały szczegółowe analizy eksperckie, na podstawie których opracowano nowy model funkcjonowania mediów publicznych w Polsce. Zdaniem przewodniczącego Jana Dworaka po raz pierwszy ujmuje on kompleksowo problematykę finansowania mediów publicznych. Zakładano również powstanie funduszu jakości, czyli promowania wartościowych przedsięwzięć realizowanych przez podmioty komercyjne, co byłoby możliwe w sytuacji, gdy w danym okresie byłyby zaspokojone uzasadnione potrzeby mediów publicznych.

W swoim wystąpieniu przewodniczący KRRiT omówił także sprawy związane z powoływaniem zarządów i rad nadzorczych mediów publicznych. Jak przypomniał, w 2015 r. rady nadzorcze po raz kolejny dokonały wyboru zarządów. Poinformował, że dzięki działalności restrukturyzacyjnej koszty działalności misyjnej w telewizji zmniejszyły się o 200 mln, z ponad 1 mld 650 mln do około 1 mld 400 mln zł, a wynik finansowy zmienił się „z 219 mln na minusie w 2012 r. na 6 mln zł na plusie w 2014 r.”. Obniżenie kosztów działalności oraz zwiększenie wpływów z abonamentu spowodowało, że w 2015 r. poziom kosztów działalności misyjnej Telewizji Polskiej był zbliżony do poziomu sprzed 2008 r., kiedy nastąpił znaczny ubytek wpływów abonamentowych.

Przewodniczący Jan Dworak negatywnie ocenił działania podejmowane przez obecną większość parlamentarną, m.in. obowiązującą od 8 stycznia 2016 r. nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji. Jego zdaniem nowelizacja zlikwidowała mechanizmy charakterystyczne dla mediów publicznych w Europie i wprowadziła model mediów partyjno-państwowych, zależnych od większości parlamentarnej tworzącej rząd. Jak zauważył, najnowsza ustawa o Radzie Mediów Narodowych, w porównaniu z poprzednimi propozycjami, ograniczyła jednak zakres niekorzystnych zmian dotyczących ustroju publicznych mediów.

W 2015 r. prace KRRiT związane były z prowadzonym przez prezesa UKE konkursem na zagospodarowanie multipleksu ósmego, który wkrótce wzbogaci ogólnodostępną ofertę programową. Rada przeznaczyła na tym multipleksie 3 miejsca dla nadawcy publicznego, określiła też warunki programowe dla rynku i po przeprowadzeniu konkursu udzieliła 4 koncesje. W zakresie cyfryzacji radiofonii prace KRRiT zakończyły się przygotowaniem tzw. zielonej księgi, zawierającej rekomendacje dla rządowej strategii cyfryzacji radia w Polsce. Liderem cyfrowej emisji programów pozostaje radiofonia publiczna, która dostrzega w tym procesie możliwość umocnienia swojej pozycji rynkowej i rozwoju. Cyfryzacja nadawania radiowego, w świetle procesów zachodzących w różnych krajach Europy, jest nieuchronna. Podobnie jak konwersja cyfrowa telewizji naziemnej wymaga odrębnej ustawy, w której zostałyby ustalone obowiązki instytucji państwa, nadawców i innych podmiotów uczestniczących w tym procesie, dotyczące m.in. okresu i warunków simulcastu, kampanii informacyjnej czy standardów koniecznych do produkcji i sprzedaży radiowych odbiorników cyfrowych.

Na zakończenie swojego wystąpienia przewodniczący Jan Dworak wyraził przekonanie, że KRRiT po 6 latach swojej kadencji w wielu obszarach zostawia media w Polsce w lepszym stanie.

Komisja Kultury i Środków Przekazu przedstawiła projekt uchwały w sprawie odrzucenia sprawozdania KRRiT z działalności w 2015 r. W trakcie debaty senator Jerzy Fedorowicz zgłosił poprawkę do tego projektu, dotyczącą przyjęcia przez Senat sprawozdania KRRiT. Po zakończeniu drugiego czytania projekt skierowano do Komisji Kultury i Środków Przekazu. W swoim dodatkowym sprawozdaniu komisja zaproponowała przyjęcie sprawozdania. W pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad tym wnioskiem. Poparło go 21 senatorów, 53 było przeciw, a 1 osoba się wstrzymała od głosu. Następnie przeprowadzono głosowanie w sprawie odrzucenia przez Senat sprawozdania KRRiT. Uchwałę w tej sprawie podjęto 54 głosami, przy 19 – przeciw i 1 głosie wstrzymującym.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych, ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Przeprowadzono drugie czytanie projektu ustawy, zgłoszonego przez grupę senatorów, który zmierza do zwiększenia wysokości świadczenia dla działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych do poziomu połowy najniższej emerytury zamiast obowiązujących obecnie 400 zł miesięcznie. Zakłada także zmianę progów dochodowych warunkujących możliwość przyznania tego świadczenia. Tworzy też Radę ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych, działającą przy szefie Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych jako organ opiniodawczo-doradczy. 

Zgodnie z projektem świadczenie w wysokości połowy najniższej emerytury będzie przyznawane, jeżeli dochód osoby uprawnionej nie przekroczy kwoty odpowiadającej 170% najniższej emerytury (dotychczas 120%) lub gdy dochód na osobę w rodzinie osoby uprawnionej nie będzie przekraczał kwoty odpowiadającej 150% najniższej emerytury (dotychczas 100%). W myśl projektu będzie możliwość przyznania pomocy pieniężnej okresowej, a nie tylko jednorazowej.

Projekt zakłada też m.in., że osobie uprawnionej przysługuje ulga w wysokości 51% na przejazdy koleją i autobusami w komunikacji krajowej. Przyznaje również m.in. prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

W trakcie debaty poprawki do projektu ustawy zgłosili senatorowie Robert Mamątow, Jan Rulewski i Jan Żaryn. W związku z tym projekt skierowano do 4 komisji: Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Budżetu i Finansów Publicznych, Praw człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawczej.