Narzędzia:

18–19 października 2017 r.

19.10.2017

18–19 października 2017 r. odbyło się 48. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 9 ustaw, do 2 wprowadziła poprawki. Podjęła 2 uchwały okolicznościowe, odrzuciła projekt ustawy. Senat zmienił też składy swoich komisji. Senatorowie zapoznali się ponadto ze sprawozdaniem o stanie ochrony języka polskiego za lata 2014–15.

 

Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium – przyjęta bez poprawek

Izba 70 głosami, przy jednym wstrzymującym się, przyjęła ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 47. posiedzeniu, 15 września 2017 r., z inicjatywy prezydenta, o co wnosiła Komisja Zdrowia. Teraz ustawę będzie mógł podpisać prezydent.

Wprowadza ona całkowity zakaz korzystania z solarium przez osoby poniżej 18. roku życia. Nakłada też obowiązek zamieszczania w miejscach udostępniania solariów informacji o ryzyku związanym z korzystaniem z nich i całkowicie zakazuje promocji i reklamy tego typu usług. Za nieprzestrzeganie zakazów będą groziły kary pieniężne do 50 tys. zł.

Jak mówiła sprawozdawczyni Komisji Zdrowia senator Dorota Czudowska, ustawa jest wynikiem alarmujących badań epidemiologicznych, które wykazują, że w ciągu ostatnich 3 dekad drastycznie wzrosła liczba zachorowań na czerniaka złośliwego. Zastępca szefa Kancelarii Prezydenta RP Paweł Mucha dodał, że z danych statystycznych wynika, iż kilkakrotne skorzystanie z solarium przez osoby poniżej 30. roku życia powoduje wzrost zagrożenia wystąpienia nowotworów skóry aż o 75%.

 

Ustawa o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, przyjął bez poprawek ustawę, uchwaloną z inicjatywy rządu na 49. posiedzeniu Sejmu, 12 października 2017 r. Stanowisko takie poparło 59 senatorów, 26 było przeciw, a 3 wstrzymało się od głosu. W trakcie debaty poprawki zgłosili senatorowie:Andrzej Misiołek wspólnie z Leszkiem Piechotą i Jan Rulewski.

Sprawozdawca komisji gospodarki i budżetu senator Arkadiusz Grabowski podkreślił, że ustawa ma na celu „zrekompensowanie, do pewnego stopnia i w ramach możliwości budżetu państwa, strat finansowych” poniesionych przez osoby, które otrzymywały bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie na podstawie układów zbiorowych pracy i związanych z nimi porozumień i utraciły to uprawnienie. Świadczeniem zostanie objętych 235 tys. osób, na ten cel przeznaczono 2 mld 350 mln zł.

Rekompensata w wysokości 10 tys. zł będzie przysługiwać emerytom i rencistom, którzy mieli prawo do bezpłatnego węgla, a także wdowom, wdowcom i sierotom po nich. Świadczenie będzie finansowane z dotacji celowej, przyznawanej przez ministra właściwego ds. gospodarki złożami kopalin na wniosek przedsiębiorstwa górniczego.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

 

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Celemnoweli, uchwalonej na 48. posiedzeniu Sejmu, 29 września 2017 r., na podstawie projektu rządowego, jest stworzenie ram prawnych umożliwiających realizację programów pilotażowych w zakresie organizacji i finansowania świadczeń opieki zdrowotnej, pozwalające sprawdzić w praktyce, czy proponowane zmiany w systemie ochrony zdrowia są skuteczne w zakresie organizacji, wykonania lub sposobu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej. Ustawa ma również na celu uproszczenie i doprecyzowanie procedury tworzenia programów polityki zdrowotnej, a także standaryzację podejmowanych działań.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Zdrowia wniosły o przyjęcie ustawy bez poprawek, co poparło 59 senatorów, 18 było przeciw, 12 wstrzymało się od głosu.

Nowela trafi teraz do podpisu prezydenta.

 

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe

Nowelizacja została uchwalona na 48. posiedzeniu Sejmu, 29 września 2017 r., na podstawie projektów rządowego i komisyjnego, w wyniku wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, kwestionującego nieprecyzyjne przepisy dotyczące autoryzacji wypowiedzi udzielonej dziennikarzowi. Nakłada ona na przedstawicieli mediów obowiązek poinformowania osoby udzielającej wypowiedzi o przysługującym jej prawie do autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi. Dziennikarz nie będzie mógł odmówić takiej osobie autoryzacji takiej wypowiedzi, jeśli nie publikowano jej wcześniej lub została wygłoszona publicznie. W ustawie zawarto też rozwiązania korzystne zarówno dla dziennikarzy, jak i czytelników. Przewiduje ona, że w razie zgłoszenia żądania autoryzacji trzeba jej będzie dokonać niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 6 (dzienniki) lub 24 godzin (czasopisma) od momentu zapoznania się z tekstem przewidzianym do publikacji, chyba że osoba udzielająca informacji umówi się inaczej z dziennikarzem. Zamiast odpowiedzialności karnej nowela wprowadza odpowiedzialność wykroczeniową w wypadku publikacji wypowiedzi bez umożliwienia jej autoryzacji. Nowe przepisy usuwają ponadto z ustawy odwołania do PRL.

Komisja Kultury i Środków Przekazu proponowała, aby odpowiedzialność za wykroczenie polegające na uniemożliwieniu autoryzacji dotyczyła wyłącznie dosłownie cytowanych wypowiedzi. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postulowała, aby odpowiedzialność za wykroczenie, polegające na uniemożliwieniu autoryzacji, dotyczyło wyłącznie dosłownie cytowanych wypowiedzi, a także doprecyzowała przepis, który wyłącza karalność nieautoryzowanych publikacji niektórych wypowiedzi. W trakcie debaty senatorowie Jerzy Czerwiński, Jan Maria Jackowski i Jan Żaryn również zgłosili poprawkę. W wyniku głosowań poparcie Izby uzyskała poprawka komisji praw człowieka. Za nowelizacją z tą zmianą oddano 85 głosów, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.

Do senackiej poprawki ustosunkują się teraz posłowie.

 

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Nowelizacja, uchwalona z inicjatywy rządu na 48. posiedzeniu Sejmu, 29 września 2017 r., reguluje zasady i tryb przyznawania dofinansowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych tzw. prewencji wypadkowej (działalność mająca na celu zapobieganie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym). Nowela określa m.in. kwoty wydatków na prewencję wypadkową w wysokości od 1% należnych składek na ubezpieczenie wypadkowe, przewidzianych w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; zasady konkursu o dofinansowanie, przeprowadzanego przez prezesa ZUS; maksymalną wysokość dofinansowania. Ustawa ustala także zasady przekazania Centralnemu Instytutowi Ochrony Pracy zadań dotyczących oceny merytorycznej projektów w tym zakresie.

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wniosła o przyjęcie ustawy z 5 poprawkami językowymi, redakcyjnymi, porządkującymi. Izba jednomyślnie, 87 głosami, poparła nowelę z 4 z nich.

Poprawki Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

 

Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej Izba jednomyślnie, 87 głosami, zdecydowała o przyjęciu ustawy bez poprawek. Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Nowela, uchwalona na 48. posiedzeniu Sejmu, 29 września 2017 r., na podstawie projektu rządowego, przewiduje objęcie emerytur przyznanych z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobom, które nie mają stażu pracy wynoszącego 20/22 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, gwarancją kwoty najniższego świadczenia. Emerytury te są bowiem objęte jedynie gwarancją wysokości dotychczas pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy. Na podstawie ustawy emerytury te zostaną objęte gwarancją kwoty najniższego świadczenia odpowiednio w wysokości 1000 zł (wysokość najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy) albo 750 zł (wysokość najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy), z wyrównaniem od 1 marca 2017 r.

Nowelizacja wprowadza ponadto regulację, uniemożliwiającą uzyskanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy przez osobę, która osiągnęła wiek emerytalny lub pobiera emeryturę (wyjątek to renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego).

 

Ustawa o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, którą z inicjatywy rządu Sejm uchwalił na 48. posiedzeniu, 29 września 2017 r., ma na celu wykonanie obowiązków, przewidzianych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 z 26 listopada 2014 r. w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych. Nowela wskazuje Komisję Nadzoru Finansowego jako organ odpowiedzialny za nadzór, przestrzeganie i egzekwowanie przepisów tego rozporządzenia.

Za wnioskiem Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie noweli bez poprawek głosowało 86 senatorów, a 1 wstrzymał się od głosu.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

 

Ustawa o ratyfikacji Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzonej w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r. – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem komisji: Budżetu i Finansów Publicznych oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Izba jednomyślnie, głosami 87 senatorów, wyraziła zgodę na ratyfikację konwencji przez prezydenta. Wcześniej zgody na ratyfikację udzielił Sejm na 48. posiedzeniu, 29 września 2017 r.

Konwencja ma na celu wypracowanie rozwiązań w obszarach opodatkowania i współpracy podatkowej najbardziej narażonych na negatywne konsekwencje międzynarodowego transferu zysków w celu uniknięcia opodatkowania, np. e-handel, ceny transferowe, nadużywanie umów o unikanie podwójnego opodatkowania, sztuczne tworzenie wartości niematerialnych. To konwencja wielostronna, która umożliwia modyfikację umów dwustronnych pomiędzy państwami. Dotyczy unikania podwójnego opodatkowania. W ramach konwencji pewne przepisy wymagane są obligatoryjnie, a część z nich pozostawia się do uzgodnienia między stronami, które przystąpiły do konwencji i które mają podpisane takie umowy lub chcą je zawrzeć. Pozostawia się pewną swobodę w zakresie wyboru środków, jakie strony chcą zastosować, co jest nowością, jeżeli chodzi o umowy międzynarodowe. Aby konwencja weszła w życie, musi być ratyfikowana przez 5 państw, Polska jest jednym z pierwszych.

 

Ustawa o ratyfikacji Protokołu Wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy do Umowy o readmisji między Wspólnotą Europejską a Ukrainą, sporządzonej w Luksemburgu dnia 18 czerwca 2007 r., podpisanego w Warszawie dnia 24 kwietnia 2017 r. – przyjęta bez poprawek

Jak postulowały komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, w wyniku głosowania Senat jednomyślnie, 87 głosami, wyraził zgodę na ratyfikację przez prezydenta tego protokołu. Taką samą decyzję w tej sprawie podjął Sejm na 48. posiedzeniu, 29 września 2017 r.

Ratyfikacja protokołu powinna przyczynić się do pogłębiania współpracy między Polską a Ukrainą w sferze ochrony porządku prawnego i publicznego obydwu państw, a także wzrostu skuteczności współpracy w dziedzinie zapobiegania i zwalczania nielegalnej migracji. Protokół ma de facto charakter techniczny i dotyczy wyłącznie osób fizycznych, które są przedmiotem readmisji. Będzie pozwalał Straży Granicznej na działalność w szerszym zakresie, m.in. na stosowanie środków przymusu bezpośredniego wobec osób podlegających readmisji. Takie prawo uzyskają zarówno ukraińska straż graniczna na terenie Polski, jak i polska straż po stronie ukraińskiej, gdzie będzie się zajmowała eskortą.

 

Projekt ustawy o zmianie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

Izba 43 głosami, przy 42 przeciwnych i 2 wstrzymujących się, odrzuciła projekt ustawy, któryprzyznawał prawo do świadczenia kompensacyjnego nauczycielom praktycznej nauki zawodu zatrudnionym w placówkach kształcenia praktycznego. Wniosek taki przedstawiły komisje: Ustawodawcza, Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Nauki, Edukacji i Sportu. Projekt ustawy, przygotowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, realizował postulat zawarty w petycji, wniesionej przez członków Rady Pedagogicznej Centrum Kształcenia Praktycznego w Warszawie.

 

Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2014–2015

Sprawozdanie przedstawił przewodniczący Rady Języka Polskiego prof. Andrzej Markowski. Przypomniał, że poprzednie raporty rady koncentrowały się na różnych aspektach używania języka polskiego w Polsce, na analizie np. języka podręczników szkolnych, na tym, jak traktowany jest język polski przez różne instytucje państwowe, na stanie kultury języka polskiego w szkole, na tym, jak są formułowane ulotki informujące o sprzedawanych produktach, np. lekach, na stosowaniu polszczyzny w środowisku biznesowym, na tym, jak naucza się języka polskiego jako obcego. Analizy te wykazały pewną prawidłowość – im wyżej usytuowana instytucja, im ważniejsza organizacja, tym mniej troski o polszczyznę przejawia w toku swej działalności. W opinii przewodniczącego prof. Andrzeja Markowskiegojeżeli dotychczasowa duża i wymagająca wiele wysiłku praca nad ochroną polszczyzny nie ma pójść na marne, lecz przeciwnie, zaowocować widoczną poprawą stanu polszczyzny publicznej, to problem musi stać się przedmiotem zainteresowania najwyższych instytucji państwowych, być przez nie dostrzegany i doceniany.

Przewodniczący Rady Języka Polskiego poinformował, że sprawozdanie poświęcone jest analizie promocji polszczyzny na stronach internetowych ambasad, konsulatów i Instytutów Polskich. Podstawę analizy stanowiło 119 stron internetowych placówek dyplomatycznych, 85 ambasad i 34 konsulatów, w 88 państwach oraz 23 strony internetowe instytutów polskich w 21 państwach. Łącznie przeanalizowano 142 strony internetowe w różnych wersjach językowych – w języku polskim, języku urzędowym danego kraju oraz językach: angielskim, rosyjskim, francuskim. Przyjęto perspektywę przeciętnego człowieka, który chciałby się np. dowiedzieć, gdzie można się uczyć języka polskiego. Osoba taka nie przeszukuje zwykle całej strony ze wszystkimi zakładkami, lecz chce mieć prosty dostęp do poszukiwanych informacji. W związku z tym analizie podlegało miejsce określonych treści poświęconych polszczyźnie w strukturze każdej strony internetowej oraz zawartość merytoryczna. Analiza kompozycyjna dotyczyła stron ambasad i konsulatów. Była możliwa, ponieważ strony placówek dyplomatycznych w domenie msz.gov.pl mają jednorodny kształt. Takiego wzorca brak na stronach instytutów polskich, co utrudniało zadanie.

Z przeprowadzonych badań wynika, że strony promują polszczyznę w sposób daleki od ideału. W wielu wypadkach brak wszelkich wersji językowych strony, zwłaszcza wersji polskojęzycznych wielu instytutów polskich. Struktura strony jest często niejednolita i nieprzejrzysta. Informacje o polszczyźnie podawane są w dużym stopniu chaotycznie, w różnych lokalizacjach na poszczególnych stronach lub w poszczególnych wersjach językowych. Wiele danych jest nieaktualnych. Równie niedoskonale wypada zawartość merytoryczna informacji o języku polskim. Większość stron zawiera informacje szczątkowe lub fragmentaryczne, a nawet zupełnie je pomija. Sporadycznie pojawiają się informacje dobre lub kompletne. Brak wyraźnego, jednolitego zestawu informacji niezbędnych do skutecznej promocji polszczyzny.

Przewodniczący Rady Języka Polskiego poinformował, że kolejne sprawozdanie będzie poświęcone stanowi języka wystąpień publicznych. Odczytał też oświadczenia Prezydium Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk w tej sprawie: „Od kilku miesięcy obserwujemy postępującą brutalizację języka wystąpień publicznych i coraz częstszą manipulację językową w publicznej narracji. Brutalizacja polega na używaniu słów z dolnego rejestru języka pospolitego, na pograniczu wulgarności. Przykładów nie ma powodu przytaczać, gdyż sprzyjałoby to upowszechnianiu tego typu słownictwa. Określenia takie pojawiają się w wystąpieniach publicznych posłów, wysokich urzędników państwowych, przywódców partii politycznych, dziennikarzy i publicystów. Budzi to zasadniczy sprzeciw członków Prezydium Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, instytucji odpowiedzialnej za stan współczesnej polszczyzny publicznej. Równie wielki sprzeciw wywołują nadużycia językowe, polegające m.in. na arbitralnej zmianie znaczeń słów, nadawaniu nacechowania ekspresywnego wyrazom dotąd nienacechowanym, w tym terminom specjalistycznym, które powinny opisywać rzeczywistość w obiektywny sposób, a także posługiwanie się wartościującymi etykietami i stereotypami w odniesieniu do przeciwników politycznych. Prowadzi to do naruszenia podstawowych zasad etyki słowa, a także powoduje rozprzestrzenianie się języka publicznego niepozwalającego na dialog społeczny i porozumienie, a – wręcz przeciwnie – jątrzącego i zaostrzającego spory. Wszelkie nieporozumienia zaczynają się od słów, bowiem już od dawna wiadomo, że to słowa kształtują rzeczywistość, przedstawiając ją w określony sposób. Dlatego Prezydium Rady Języka Polskiego stanowczo apeluje do polityków i dziennikarzy o zaprzestanie używania wyrazów brutalnych, deprecjonujących osoby i instytucje, określeń nacechowanych dużym ładunkiem ekspresji oraz niemanipulowanie znaczeniami wyrazów. Jesteśmy przekonani, że wszelkie sądy i oceny, nie mówiąc już o relacjonowaniu faktów, można wyrazić językiem etycznym i estetycznym, polszczyzną kulturalną i pozbawioną elementów brutalnych”.

Do oceny stron internetowych ambasad, konsulatów i Instytutów Polskich odniósł się wiceminister spraw zagranicznych Jan Dziedziczak. Poinformował, że część uwag i rekomendacji zawartych w raporcie jest ministerstwu znana i podejmowane są działania mające na celu ich realizację. Część z nich jest trudna do wdrożenia ze względu na trwający już proces zmian stron internetowych w związku z projektem ujednolicenia stron administracji publicznej gov.pl i ograniczeniami technicznymi obecnej architektury. Za wadę analizy wiceminister Jan Dziedziczak uznał przyjęcie takich samych kryteriów oceny niezależnie od lokalizacji placówki dyplomatycznej.

 

Uchwała w 55. rocznicę śmierci Arcybiskupa Eugeniusza Baziaka

W obecności najbliższej krewnej śp. arcybiskupa Eugeniusza BaziakaJolanty Baziak-Jankowskiej, jednomyślnie, głosami 65 senatorów, Izba podjęła uchwałę, przygotowaną przez grupę senatorów. Senat oddaje w niej hołd pamięci arcybiskupa – metropolity lwowskiego, który „w sposób heroiczny pełnił misję duszpasterza w diecezji lwowskiej, dzieląc wojenny i powojenny los Polaków zmuszonych do opuszczenia swego domu na Kresach”. Arcybiskup Eugeniusz Baziak mimo prześladowań i całonocnych przesłuchań przez okupantów sowieckich, które miały go zmusić do natychmiastowego opuszczenia Lwowa i Kresów, pozostał nieugięty, do końca pełniąc posługę dla pozostałych na miejscu rodaków.

W uchwale przypomniano życiorys metropolity lwowskiego (1890‒1962), który podczas posługi w Stanisławowie ożywił Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej, otoczył opieką ubogich i chorych, którym niosły pomoc liczne stowarzyszenia. Papież Pius XI, przychylając się do prośby parafian, za zasługi w pracy kapłańskiej mianował ks. Eugeniusza Baziaka pronotariuszem apostolskim, a w 1933 r. nominował go na biskupa sufragana. W czasie II wojny światowej biskup dzielił dramatyczny los z wiernymi we Lwowie. Pomimo wielokrotnych nocnych przesłuchań okupantów sowieckich zabiegał o funkcjonowanie zlikwidowanego w 1939 r. przez nich seminarium, udzielał święceń kapłańskich i wizytował parafie. Prowadził także działalność dobroczynną i informował Stolicę Apostolską o sytuacji w diecezji, szczególnie poprzez prowadzenie dokumentacji prześladowań Kościoła i martyrologii polskiego duchowieństwa dokonującej się z ręki okupanta i podczas „rzezi wołyńskiej”. Zorganizował pomoc zarówno dla Polaków wywiezionych zbrodniczo w głąb Związku Sowieckiego, jak i dla biednej, głodującej ludności miejscowej.

W kwietniu 1946 r. został zmuszony do opuszczenia Lwowa. Po śmierci kardynała Adama Stefana Sapiehy pełnił urząd administratora apostolskiego archidiecezji krakowskiej. W wyniku rozpętanego tzw. procesu Kurii Krakowskiej był więziony w areszcie domowym. W 1952 r. został aresztowany i oskarżony o szpiegostwo, zmuszony do opuszczenia Krakowa i objęty zakazem przebywania w obu archidiecezjach podlegających jego jurysdykcji. Wrócił do Krakowa po „odwilży” w 1956 r. Zmarł w 1962 r., tuż przed ogłoszeniem nominacji na arcybiskupa metropolitę krakowskiego i administratora apostolskiego archidiecezji lwowskiej, podczas posiedzenia konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.

Senat zwraca się w uchwale do nauczycieli i wychowawców z apelem o popularyzację wśród młodzieży postaci arcybiskupa Eugeniusza Baziaka – „niezłomnego duszpasterza, pełnego poświęcenia duszpasterza Polaków wypędzonych z Kresów, z którymi był do końca, a później nieugiętego pasterza metropolii krakowskiej”. Z powodu swej postawy został skazany przez władze komunistyczne na zapomnienie i wymazanie jego życia z kart historii jako życia człowieka, w którym nawet prześladowania i więzienie nie mogły złamać ducha i miłości do rodaków i ojczyzny. W uchwale przypomniano też, że to abp Eugeniusz Baziak wskazał Karola Wojtyłę, przyszłego papieża Jana Pawła II, na urząd biskupa pomocniczego i uczynił go swym następcą w Krakowie.

 

Uchwała w 650. rocznicę nadania Ormianom pierwszego przywileju w Polsce

Senatorowie jednomyślnie, 68głosami, opowiedzieli się za podjęciem uchwały, przygotowanej z inicjatywy senatora Jana Żaryna. Przypomniano w niej, że 20 stycznia 1367 r. we Lwowie król Kazimierz Wielki potwierdził w odrębnym dokumencie utworzenie diecezji Kościoła ormiańskiego w Królestwie Polskim i wskazał jego biskupowi Grzegorzowi Lwów jako miejsce rezydencji. „Uzyskanie pierwszego zbiorowego przywileju w nowej ojczyźnie rozpoczęło historię polskich Ormian, którzy współtworzą Polskę już siódmy wiek” – napisano w uchwale. Rocznica ta jest symbolem ważnym nie tylko dla Ormian i Polaków pochodzenia ormiańskiego, ale także dla całej Rzeczypospolitej. Obecność Ormian w społeczeństwie polskim była i pozostaje znacząca, wymaga przypomnienia i docenienia. Są oni jedną z najstarszych mniejszości, które wybrały Polskę na miejsce bezpiecznego schronienia, otrzymały tu gościnne przyjęcie, warunki do pracy i codziennego życia. Od XIV w. współkształtowali jej krajobraz kulturowy w wielu wymiarach.Od schyłku XVII w. zaczęli się pojawiać także w głównym nurcie życia intelektualnego, literackiego i religijnego. W XVIII w. znaleźli się wśród pionierów nowych dziedzin życia ekonomicznego – bankierów i manufakturzystów. Niektórzy z nich zaangażowali się w dzieło reformy Rzeczypospolitej, np. ks. Grzegorz Piramowicz, współtwórca Komisji Edukacji Narodowej. W XIX i XX w. stanowili istotną część 2 najaktywniejszych warstw społeczeństwa polskiego: ziemiaństwa i inteligencji. Współkształtowali historię kresów południowo-wschodnich, wzmacniając tam społeczny potencjał polskości. Odegrali ważną rolę w życiu politycznym.

Jak napisano w uchwale, z grona Ormian wyszła „plejada polskich samorządowców, burmistrzów i prezydentów Lwowa, Krakowa, Warszawy, Lublina, Kamieńca Podolskiego, Czerniowiec. Nazwiska deputowanych, posłów i senatorów gente Armeni natione Poloni zapisały się godnie w dziejach parlamentaryzmu Księstwa Warszawskiego i kongresowego Królestwa Polskiego, w sejmach krajowych: galicyjskim i bukowińskim, austriackiej Radzie Państwa i rosyjskiej Dumie Państwowej, w Sejmie i Senacie odrodzonej Rzeczypospolitej”. Na długiej liście twórców kultury polskiej pochodzenia ormiańskiego znaleźli się tak wybitni, jak Juliusz Słowacki, na liście wynalazców i naukowców ‒ np. wynalazca lampy naftowej Ignacy Łukasiewicz. Wielu Ormian polskich walczyło o wolność Polski. Symbolem ich bohaterstwa pozostaje podpułkownik Walerian Tumanowicz, żołnierz Legionów Polskich, oficer Wojska Polskiego, Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej, Organizacji NIE oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, skazany na śmierć przez stalinowski sąd.

Ormianie pielęgnowali również własne dziedzictwo kulturowe, ma ono swych wybitnych przedstawicieli, których dorobek nie pozostaje bez znaczenia także dla kultury Armenii. Jak przypomniano, w II RP pod opieką ostatniego arcybiskupa ormiańskokatolickiego ks. Józefa Teodorowicza, wielkiego kaznodziei i polskiego patrioty, nastąpił renesans etniczny Ormian, powstawały nowe organizacje, rodziła się prasa, przedsięwzięto badania naukowe, planowano założenie muzeum. Wojna zniweczyła jednak te plany.

„Senat Rzeczypospolitej Polskiej, podsumowując całoroczne obchody obecności Ormian na ziemiach polskich, gratuluje im dorobku, dziękuje za ich wkład w polską kulturę i twórczą obecność w naszej historii oraz życzy kontynuowania osiągnięć ich przodków we wspólnej ojczyźnie, dla ich i jej dobra” – głosi uchwała.

 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

8. posiedzenie Senatu

Izba zakończyła obrady.

Prace w komisjach senackich – 13 marca 2024 r.

Komisja Petycji rozpatrzyła 7 petycji.

7. posiedzenie Senatu

Zakończyło się 7. posiedzenie Senatu.