Z prac komisji senackich

Komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej orazPraw Człowieka, Praworządności i Petycji wniosły o przyjęcie bez poprawek ustawy o Służbie Ochrony Państwa. Na podstawie ustawy, uchwalonej przez Sejm z inicjatywy rządu, zostanie powołana nowa służba, która zastąpi Biuro Ochrony Rządu. W ustawie określono m.in. uprawnienia i zasady organizacji SOP, obowiązki osób ochranianych, zakres i sposób ochrony Sejmu i Senatu, obiektów służących prezydentowi RP i członkom Rady Ministrów, a także uprawnienia i zasady organizacji Straży Marszałkowskiej. Głównym zadaniem SOP będzie nadal ochrona najważniejszych osób w państwie i zagranicznych delegacji, nowa służba uzyska jednak uprawnienia operacyjno-rozpoznawcze.

Podczas posiedzenia nowe przepisy omówił zastępca dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i AdministracjiMariusz Cichomski. Jak podkreślił, ustawa odpowiada na potrzeby dotyczące praktyk ochronnych. Dostosowuje ona uprawnienia i zakres działania SOP do bieżących wyzwań, występujących w obecnym świecie zarówno w kategoriach zagrożeń wewnętrznych, jak i międzynarodowych. Zdaniem wicedyrektora ustawa stanowi także „odpowiedź na nieadekwatność, nieprecyzyjność przepisów obecnie funkcjonującej ustawy o Biurze Ochrony Rządu”. Jak zapewnił, funkcjonariusze BOR, a także pracownicy cywilni w dniu wejścia w życie nowej ustawy staną się pracownikami i funkcjonariuszami SOP na dotychczasowych warunkach służby lub pracy.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło uwagi do ustawy i zaproponowało odpowiednie poprawki. W trakcie dyskusji wysłuchano przedstawicieliMSWiA orazBiura Ochrony Rządu. Senator Piotr Florek przedstawił wniosek o odrzucenie ustawy oraz wnioski o wprowadzenie poprawek rekomendowanych przez senackie biuro legislacyjne. Senator Marek Martynowski zgłosił natomiast wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek, poparty następnie w wyniku głosowania.

W myśl nowej ustawy zadania SOP nie będą ograniczały się do działań ochronnych VIP-ów i najważniejszych obiektów. Nowa służba ma realizować nowe zadania, polegające na rozpoznawaniu i zapobieganiu przestępstwom, m.in. przeciwko Polsce, życiu lub zdrowiu, bezpieczeństwu powszechnemu, bezpieczeństwu w komunikacji, porządkowi publicznemu, zamachom i czynnej napaści skierowanym przeciwko ochranianym osobom oraz bezpieczeństwu ochranianych obiektów.

Funkcjonariusze SOP będą mogli przeprowadzać czynności operacyjno-rozpoznawcze w celu pozyskiwania informacji o zagrożeniach dotyczących ochronionych osób i obiektów, a także rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw im zagrażających. Do tego celu ma uzyskać możliwość np. zakładania podsłuchów czy pozyskiwania bilingów z rozmów telefonicznych. Ustawa zakłada, że kontrolę operacyjną może zarządzić sąd na pisemny wniosek komendanta SOP, po uzyskaniu pisemnej zgody prokuratora generalnego. Maksymalny okres tej kontroli nie będzie mógł przekraczać 12 miesięcy.

Zdaniem MSWiA dzięki nowym uprawnieniom SOP nie będzie uzależniona od informacji uzyskiwanych od innych służb, co wpłynie korzystnie na szybkość i efektywność jej działania. Ustawa stanowi, że komendant SOP, „jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ochranianych osób lub obiektów”, po uzyskaniu zgody szefa MSWiA, może korzystać z tajnej współpracy m.in. posłów i senatorów, sędziów, prokuratorów, adwokatów i dziennikarzy. W myśl ustawy za ochronę prezydenta oraz obiektów jemu służących ma odpowiadać wyodrębniona komórka organizacyjna SOP.

Kandydaci ubiegający się o przyjęcie do SOP zostaną poddani badaniom wariografem, czyli wykrywaczem kłamstw. Na bardziej motywacyjny zmieni się także sposób ustalania uposażeń funkcjonariuszy SOP, którzy będą otrzymywać dodatek specjalny. Komendant SOP ma otrzymać status centralnego organu administracji rządowej, co – według MSWiA – ma przyspieszyć i usprawnić proces decyzyjny. Ustawa zakłada powołanie administratora bezpieczeństwa informacji przetwarzanych przez SOP. Szef MSWiA ma przedstawiać corocznie Sejmowi i Senatowi informację dotyczącą kontroli operacyjnej. Zaproponowano również przepisy, które mają umożliwić przenoszenie do SOP funkcjonariuszy innych formacji mundurowych. Nowa formacja ma liczyć 3 tys. funkcjonariuszy (obecnie w BOR pracuje ok. 2 tys. osób).